II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

MEHMET AKİF ERSOY ESERLERİNİN ÇOCUK VE GENÇ
KAHRAMANLARININ MANEVİ DÜNYASI
Leyla KERİMOVA *
ÖZET
Türk dünyasının ünlü düşünürü Mehmet Akif Ersoy hayatı boyunca halkını düşünmüş ve onun
sorunlarını eserlerinde yansıtmıştır. Safahat isimli topluda eserlerini toplayan Mehmet Akif büyükten
küçüye her kesin karşılaştığı sorunları canlandırmıştır. Mehmet Akif Ersoy eserlerini incelersek, cemiyet
tarafından unutulan, zorluklar yaşayan, fakir ve kimsesiz insanların sorunlarının canlandırıldığını görmek
mümkün. Özellikle Mehmet Akif’in Küfe, Hasta, Meyhane eserlerinde çocuk kahramanlar, Asım eserinde
genç kahramanların manevi dünyası açıklanmıştır.
Şairin Küfe eserinde on üç yaşlı Hasanın isyanı canlandırılmıştır. Okumak, eğitim almak için çaba
gösteren zavallı Hasan bu isteğinden vazgeçmek zorundadır. Çünkü fakirlik buna izin vermiyor. Hasta
eserinin kahramanı Ahmet cemiyet tarafından sahiplenmeyen bir zavallıdır. Ahmet Küfe eserinin
kahramanı Hasan gibi eğitim almak arzusunu içine gömmeye mahkumdur.
Mehmet Akif’in zavallı kahramanları sırasında Meyhane eserinde İffet ve Necip isimli çocuklar
yerlamaktadır. İffet için gelen görücüler “sarhoşun kızı” diyerek fikirlerinden vazgeçer, Necip babası
yüzünden okul parasını ödeyemediyi için okuldan atılmıştır.
Ersoy’un genç kahramanları sırasında Asım’ın özel yeri vardır. Asım karakteri cemiyetin
sorunlarını ileride halledecek kahraman gibi canlandırılmıştır. Asım gençtir, Avrupaya eğitim almaya
gidiyor ve ardından geri dönerken cemiyeti karşılaşdığı zorluklardan kurtarmaya niyetlidir. Genç
kahraman olan Asım, Mehmet Akif’in taktir ettiği kahraman olması yanı sıra, şairin görmek istediği Türk
gençliğinin sembolüdür.
Bu ve diğer kahramanların durumunu canlandırmaya çalışan Mehmet Akif bu takım eserlerinde
zorluklardan kurtuluş yolu arıyor.
Anahtar Kelimeler: çocuk, Asım, zorluk, cemiyet, kahraman
GİRİŞ
Mehmet Akif Ersoy Türk dünyasının önemli isimleri sırasında yeralmaktadır. Onun
yazmış olduğu değerli eserlerde cemiyeti düşündüren ve insanların karşılaştığı sorunlar
incelenmiştir. Büyük şairimiz çeşitli eserlerinde o dönemlerde cemiyetin karşılaştığı zorlukları
canlandırmış ve tüm bunlardan kurtulma yollarını aramıştır. Gerek eserlerinde, gerekse de
vaazlarında Türk milletinin karşılaştığı sorunlardan bahseden Mehmet Akif Türk çocuklarını ve
gençlerini de unutmamıştır. Şairin eserlerini incelersek eğer, eğitimsizliğin getirdiyi felaketlerin
yansıtıldığını göre biliriz. Ayrıca Mehmet Akif’e göre bu felaket bir de fakirliğe, çaresizliğe yol
açmaktadır. Oysa Türk milleti güçlüdür, müslüman dünyası her şeye rağmen, zorluklarla
başeden bir milletdir. Bu yüzden Ersoy eserlerinde Türk çocuklarını eğitim almaya, ders
çalışmaya sesliyor.
Mehmet Akif Ersoy’un eserlerinin bir araya geldiyi Safahat tüm dönemlerin değerli
eserleri sırasında yeralmaktadır. Burada çeşitli konular, farklı sorunlar incelenmiştir. Ersoy,
*
Azerbaycan Devlet Pedagoji Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Görevlisi, BAKÜ. leylafaiqqizi@box.az
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 429