II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

girer, bizlerde uzun zaman yaşamaktadır. Çocuksuluğuyla kuşatıyor okuru ve tanıklık ediyor
yaşadığı çevreye. Çocukluğun gizli kalmış tarihine ayna tutuyor. Çağdaş çocuk edebiyatının
öncü yazarlarından Necati Zekeriya'nın dünya çocuklarına sunduğu bu klasik çocuk kitabı yalnızca
çocukların değil, çocukluğunu özleyen her yaştan okurun okuyabileceği bir kitap. İşte bu
açıdan Necati Zekeriya’nın bu eserlerindeki hikayelerde, sanatsal değere sahip olmuş ve zaman
içinde böyle kalacağını söyleyebiliriz. Bundan dolayı dünya yayın basımı ve edebiyatı bu eserlerini
çeşitli dillere çevrilip, basılmıştır. Çocuk ve gençlik, yerli ve genel olarak Makedonya ve
daha geniş bölge edebiyatında yer alan Necati Zekeriya bu eserleri ile klasikler arasına girmiş
bulunmaktadır.
Necati Zekeriya’ya göre: “Makedon, Yugoslav Türk halkının çocuk yazını kuruluştan
sonra Yugoslavya çocuk yazını ile aynı zamanda doğup gelişmiştir. Yugoslav çocuk yazınında
çocuk edebiyatı için değil, çocuklar hakkında yazılacak. Oyunla, sevecenlikle, içten duyarak
çocuklara yanaşılacak. Onlara hocalık, babalık yapmaktan, ders vermekten kaçınılacak. Çocuk
küçüksenmiyecek, ona en ciddi bir düşünür, en ciddi bir birey gibi bakılacak” (Sesler, 1967:
79).
Hikayeler hem biçim ve hem de biçem bakımından çok özgün olarak nitelenebilir. Hikayeler
bir sayfadan uzun değil. Yazar konuya doğrudan girmekte ve betimlemelerden kaçınarak
olayı kahramanlarının diyaloglarıyla sergilemektedir. Olayların çoğu sokakta geçmektedir,
kahramanlar da mahalle çocuklarıdır. Necati Zekeriya sadece çocuklar için şiir ve hikaye yazan
bir yazar değildi. O, yetişkenler için de şiir ve hikaye yazdı. Yetişkenler için “Şiirler” başlıklı ilk
kitabı, 1950 yılında çıktı. Şiirlerin her biri yeni düzeni öven coşkuyla yazılmış mısralarla doludur.
“Şiirler” kitabındaki mısralar, şairin şiire acemi olarak girdiğini, zamanın coşkusundan ve o
dönemdeki şiir anlayışından uzak kalmadığını açıkça gösterir. Şair de bunun farkına varmış
olacak ki, uzun yıllar yetişkinler için şiir yazmadı. İlk şiir kitabından on beş yıl sonra yayınlanan
“Sevgi” kitabında bu hatasını büyük ölçüde düzeltmiş, okur karşısında çok daha ciddi, daha
olgun ve sanat açısından çok daha değerli şiirlerle çıktı.
Başta Yunus Emre olmak üzere, Türk Halk edebiyatı şiirlerinden esinlenerek de yazdığı
görülen bu kitaplardaki şiirlerin temelinde:
“Sevgi bugün ekmek kadar herkese gerek,
Sevgiden yoksun yaşayamaz insan...” görüş ve anlayışı hakimdir.
Şair daha sonraları “Lorka Soyutlaması” (1976) ve “Çayhane Şiirleri” (1989) adlı şiir
kitaplarını yayınladı ve bu defa şiirde çok daha iddialı olduğunu göstererek, şairliğini ispat etmiştir.
“Çayhane Şiirleri” kitabında yer alan şiirleriyle şair özüne, kimliğine dönüktür. Yaşadığı
ortamda kendini anlatmak ister. Bu yüzden kitaptaki şiirlerin büyük bir kısmında doğup büyüdüğü
şehirden söz eder.
“Eski çınar yerinde yok artık,
Ninem görünmez yaşmağıyla köşe başında
Güvercinler göğe oya işler
Adım hala okunur mahallenin eski taşında” der.
Çocukluğunu hatırlarken, şehrinin tarihi hanlarından, hamamlarından, tekkelerinden,
camilerinden söz eder. Sevgilerini, özlemlerini ve tutkularını canlandırır; sırtını Çifte Hamam’ın
duvarına dayayarak kurnalardan taşan suları dinlemeye çalışır, Kale’den seyreder şehrini, Vardar
boyunca yeşil kavakları, soğuk sularıyla Sulu Han’ı, kubbeleri ışıldayan Davut Paşa Hamamı’nı;
göz atar Şar Dağının tepelerine.
Şehrinde doğup yaşayan ve yazan şairleri de unutmaz Necati Zekeriya:
“İslahane parkına uzayan yol boyu ağaç,
Küçük bir evde yaşar bir ozan.
Yazar acıyı,yazar sevdayı
Ama Üsküp’ü yazar her zaman
Üsküp’e yeşili ozanlar vermiş
Dikmişler her yere kavak, akasya.
Nice ozanlar yetiştirmiş Mektebleri
496 II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu