II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

Çocuklar için yazılan gezi yazısı örneklerinde Gülten Dayıoğlu ismi dikkat çekmektedir. Türkiye’de
henüz çocuk ve gençlik kesimi için özgün ve taze izlenimlerle örülmüş, gezi kitapları
olmadığını (Dayıoğlu, 2013: 7) savunan yazar, bahsettiği boşluğu doldurma adına çeşitli kitaplar
yazmıştır. Okyanuslar Ötesine Yolculuk, Kenya’ya Yolculuk, Mısır’a Yolculuk, Meksika’ya
Yolculuk, Hindistan’a Yolculuk ve Nepal Gezisi, Kafdağı’nın Ardına Yolculuk, Amerika’ya Yolculuk,
Kangurular Ülkesi Avustralya’ya Yolculuk, Efsaneler Ülkesi Çin’e Yolculuk, Güney Pasifik
Adalarına Yolculuk gibi eserlerinde Dayıoğlu, seyahat ettiği ülkelerdeki gözlemlerini okuyucuya
sunmaktadır.
Yazarın bu kitapları yazmadaki amacı gezdiği yerleri tanıtmakla birlikte, o yerlerin kendisinde
oluşturduğu duyguları da okuyucularıyla paylaşmaktır: “Sizlere bu kitapta Güney Amerika’ya
yaptığım görkemli geziyi, tüm ayrıntıları ile anlatacağım. Benimle birlikte oralara gitmiş gibi
olacaksınız. Kitabı okurken, gezi sırasında duyumsadığım sevince, neşeye, coşkuya, korkuya,
ürküye, şaşkınlığa ve ölçüsüz mutluluğa da ortak olacaksınız.” (Dayıoğlu, 2013: 7). Yine bir
başka eserinde yazar gezdiği yerleri çocuklara aktarma isteğini ve heyecanını şu cümlelerle
ifade etmektedir: “Uçak hareket ettiğinde, tepeden tırnağa, göz kulak kesilmiştim. Her şeyi
görmek, duymak, sormak istiyordum. Bir solukluk sürenin bile boşa geçmesine gönlüm razı
değildi. Çünkü Uzakdoğu gezisini, sevgili okuyucularım için yazmaya kararlıydım. Her şey
eksiksiz olmalıydı. Okuyucularım, gezi izlenimlerimi okurken, oralara gitmişe dönmeliydi”
(Dayıoğlu, 1991: 3).
Gezi yazısı türünde eserleriyle bilinen bir başka günümüz yazarı Yavuz Bülent Bakiler’dir.
“Üsküp’ten Kosova’ya” ve “Türkistan Türkistan” adlı eserlerinde yazar Türk kültürü ve tarihi
açısından mühim olan ecdat yadigârı bölgeleri gezmiş ve izlenimlerini, düşünceleriyle harmanlayarak
samimi bir havada eserlerini vücuda getirmiştir.
Akbayır (2010: 172-173) yaptığı alan taraması neticesinde yaş gruplarına göre metin türlerini
sınıflandırmıştır. Anılan yazar, eserinde yedi yaş ve üzeri çocuklar için gezi yazısı türünde sekiz
eser tavsiye etmektedir. Bu eserler şunlardır:
1. Som, Deniz (2002). Dere Tepe Anadolu, Herhangi Bir Yerde-2 İstanbul: Günizi.
2. Alova, Erdal, (Derleyen) (1993). Türk Yazınından Seçme Gezi Yazıları. İstanbul: Adam.
3. Andaç, Feridun (2004).Babil’e Yolculuk. İstanbul: Doğan Kitap.
4. Andaç, Feridun (1998). Işık Ol Günüme Ağ. İstanbul: Papirüs.
5. Dayıoğlu, Gülten (2000). Kafdağı’nın Ardına Yolculuk, İstanbul: Altın Kitaplar.
6. Parlatır İsmail ve diğerleri (1997). Güzel Yazılar Gezi-Hatıra. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve
Tarih Yüksek Kurumu.
7. Nihal, Şukufe (2003). Domaniç Dağlarının Yolcusu. İstanbul: LM
8. Bakiler, Yavuz Bülent (1996). Üsküp’ten Kosova’ya. Ankara: TDV.
2. YÖNTEM
Bu çalışmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntem, araştırılması hedeflenen
olgu veya olgular hakkında bilgi içeren yazılı materyallerin analizini kapsar (Yıldırım ve Şimşek,
2008: 187). Bu çalışmada, 2011 ve 2012 yıllarına ait; Diyanet Çocuk Dergisi’nin 24, Türkiye
Çocuk dergisinin 24, Gonca dergisinin 24 ve TRT Çocuk Dergisi’nin 20 sayısı taranmıştır.
Tarama sonucu tespit edilen gezi yazısı örnekleri edebi nitelikler ve çocuk edebiyatı açısından
değerlendirilmiştir.
3. BULGULAR
Bu başlık altında, inceleme kapsamında olan dergilerdeki gezi yazısı türüne giren metinler tespit
edilmiş ve içerik olarak değerlendirilmeye tabi tutulmuştur.
3.1. Diyanet Çocuk Dergisi
Diyanet Çocuk Dergisi’nin incelenen sayılarında gezi yazısı olarak değerlendirilebilecek herhangi
bir metne rastlanmamıştır. Daha çok hikâye ve masal türlerinin yer aldığı bu yayında, gezi
yazısının eksikliği hissedilmektedir.
624 II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu