II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

Türkiyeye Türk yiyedir,
Türk oğlu Türkem, diyene,
Bura ATATÜRKİYEDİR!.. (R.Z.Handan. Atatürkiye. Mütercim, Bakü, 1998, s.197)
R.Zeka 1984 yılında “Karacaoğlan” kitapında dili, eli Göyçeli olduğundan hemin
aşıkların dilini bizim dilden seçilmediyine göre Azerbaycan diline tercüme olunmasını
lüzumsuz görüyor. Şiirleri Türk çocuklarının dilinde ezberlenen Karacaoğlanın dil ve üslup
hüsusiyetlerini araşdıran R.Zeka Türkiye’de Q.Bürhaneddin’in, H.Cavid’in, Sabir’in eserlerini
Türkiye’de okuyuculara orijinalde olduğu gibi takdim olunmasını takdire layık adım gibi
görüyordu.
R.Z.Handan yabancı soyad sonluklarına karşı çıkarak “-ov, -yev, -ev,-zade, -ski” gibi
sonluklarının “-lı, -li, -lu, -lü” gibi evezlenmesinin tarafdarı idi. Alfabemizin Türk alfabesine
geçmekle okuyucular arasında birinci köprü yaranacağına büyük ümidle inanıyordu: “Türk
alfabesine geçmekle biz Türkiye Türklerini, onlar da bizleri derinden menimseyecekler. Türk
alfabesine geçdikden sonra eserlerimizin tirajları birden bin sayısına kadar yükselecekdir. Buna
hiç bir şüphe yokdur!” (R.Z.Handan. Atatürkiye. Mütercim, Bakü, 1998, s.76).
Atatürk’e karşı yazar yaklaşımı
Azerbaycanlı yazarlar Atatürk’ü canlı bir şahsiyet gibi görüp tanımak imkanlarına malik
olmadıklarından onların Atatürk hakkında, onun şahsiyeti ve karakteri, büyük siyasi faaliyeti
barede verdikleri bilgi günlük takip edilen basın orqanlardan- televizyon proqramları, yazılan
hikayeler, makaleler, gazete ve dergi malzemeleriden kaynaklanıyordu.
Azerbaycanlı yazarların şahsi tefekküründeki Atatürk’e karşı her zaman büyük rağbet
hissi hakim mevkide olmuştur. Atatürk Azerbaycanlı yazarların gözünde her zaman ister iç,
isterse de dış çizgileri ile yenilmez, azametli, vüqarlı, kalbi daim Türkiye için çırpınan bir dahi
gibi ucadır.
Atatürk şahsiyeti Türkiye ile Azerbaycan edebi ilişkilerinin özülünü koyanlardan olan,
ünlü şair, ileri görüşlü yazar Azerbaycan Cumhuriyetinin Devlet Ödülü, Türkiye Cumhuriyetinin
Uluslararası Atatürk ödülü sahibi, prof. R.Z.Handanın yaddaşında adi bir devlet kurucusu
gibi değil, bütün Türklerin babası adına layik olan bir dahi gibi canlanıyor. O, Türkiyeni Atatürk
isminden ayrı seslendire bilmiyordu. 1923 yılında Atatürk Türkiyeni yabancılardan kurtarıp
yeniden nefes verdiği için yazar yazdığı eseri “Atatürkiye” adlandırmıştı. Bu onun Atatürke
karşı büyük rağbet hissinden ileri geliyordu. 1987 yılında Ankarada Atatürk’ün mavzoleyini
ziyaret eden yazar bedii hislerinin ifadesini şiirleri ile bildirmeğe daha çok üstünlük veriyordu.
Atatürk’ün hayatının başlangıc ve son noktası onun gözünde epizodları ile gelib keçiyor:
Gönül Size türküsünü açıklıyor,
Sevginizle etirlenir butanız,
Atanıza “Ata” diyor, çocuqlar,
Gece-gündüz yada düşsün Atamız!..( R.Z.Handan. Atatürkiye. Mütercim, Bakü, 1998, s. 23)
Prof. Refik Zeka Handanın “Atatürkiye” seyahetnamesinde yazar karşılaşdığı elementin
tarihi kökünü, yaranma nedenini, yaranan sosyal işlemler onu daha çok merak etmişdi.
R.Z.Handan sosyal fikirde yaşanan zidiyyetli münasibetler içerisinde kendisine bir dayak noktası,
kararlı mevkiyini tapıyor. Bunu Atatürk’ün tarafdarları ile karşı dayananlar ile bağlı bilgide
görünüyor: “Arkadaşlardan bazileri bana soru verdi ki, kendin görüyorsun ki, Türkiyede Atatürk’ü
sevmeyenler de yok değil. Peki sen neçin bu şiiri yazmışsın? Ben de cevap verdim, Atatürk’ü
sevmeyen türk sayılmaz, ben onu demek istemişem.”(R.Z.Handan. Atatürkiye. Mütercim,
Bakü, 1998, s.20)
Hemin dönemlerde dindar yazarların gündemde olması, Atatürkü sevmeyenler tarafından
onun yolu ile gidenlere damga vuranları, bölücü kuvvetlere itiraz ederek, Atatürkün ilerici fikirleri
ile ilerileyen Türkiyeni görmek isteyenlere tarafdar çıkmak isteyi ile bu eserin müellif tarafından
“Atatürkiye” adlandırmasına neden olmuştur. Çünkü müellifin dikkatinde: “Muhammed
araplar için neler yapmışsa, Atatürk Türkler için şunu artıklamasıyla yapmışdır. Atatürk Türkleri
katı dindarlıkdan, aşırı islamçılıkdan, araplikden uzaşlamaya çağırdı” (R.Z.Handan. Atatürkiye.
Mütercim, Bakü, 1998, s.129).
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 735