II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

Yatakta da can alır kısas oku aniden.
Halka divan tutanı, divan gözler her yanda,
Mazlumların feryadı korkuludur cahanda (Sultanzadə, 1981, s. 13).
Halkta:
El gücü güçlü olur (Atalar sözü, 1985, s. 304).
Nizamide:
Zülmkarlıq dağıtır, berbat eyler ülkeyi,
Adalet sadakatle abad eyler ülkeyi.
Memleketin dayanağı adalettir her zaman,
Adaletle nesibin seadetdir her zaman.
Kim ki zulmün evini berbat edip şimdiden,
Kendi yarınki evini abad edip şimdiden (Sultanzadə, 1981, s. 21).
Halkta:
Zulüm ile berbat olan, edl ile abad olur.
Zulmün sonu olmaz (Atalar sözü, 1985, s. 348).
Nizamide:
Adaletin yükseltsin hep neslinin adını,
El gözünden düşürmesin kendisini, evladını (Sultanzadə, 1981, s. 22).
Halkta:
El gözünden düşen boy atmaz (Atalar sözü, 1985, s. 304).
Folklorda dostlukla ilgili çok sayıda atasözüne rastlanır. Nizami de atasözünün gençlerin
manevi tarafdan aydınlanmasındakı rolünü doğru anladığı için dostlukla ilgili atasözüne de
eserlerinde fazla yer ayırmıştır. Örneğin:
Sadık dostun iyileştirir şəfasıyla yarayı,
Dönük dostun sızladar cefasıyla yarayı.
Öyle sadık dost ara, seni darda koymasın,
Çekip tordan çıkarsın, seni torda koymasın ...
İkibaşlı dostluğu dostluk sanma hiç zaman,
Önyargılı dost - düşman, dayanma hiç zaman.
Sahte dostun dünyanın alçağıdır dost değil,
Yüreğine yatmayan bir yağıdır, dost değildir (Sultanzadə, 1981, s. 27).
Her çocuk, genç kendisinden büyüklere hürmet etmeyi, onların tavsiyelerine önem
vermeyi bilmelidir. Bunu şair gençlere halkın aksakal ve akbirçeklerinin bilge kəlamları ile
iletiyor:
Uluların yolunun gerek kulu olasan,
Ülviyyete yükselip, sen de ulu olasan (Sultanzadə, 1981, s. 27).
Bu konuda halka mahsus atasözü ise şöyledir:
Ulu sözüne bakmayan ulaya-ulaya kalır (Atalar sözü, 1985, s. 612).
Nizami Gencevi gençlere hitaben zamanlarını boş geçirmemeyi, her anın, zamanın
değerini bilmeyi, hayır işlemeyi, kötü işlerden ve üzüntü, kederden uzak olmayı tavsiye ediyor:
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 415