II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

NECATİ TOSUNER’İN “KELEŞ OSMAN EVDEN KAÇIYOR” ÖYKÜSÜNDE
ÇOCUKLAR VE YETİŞKİNLER
M. Abdullah ARSLAN *
ÖZET
Keleş Osman’ın maceralarının yalın bir Türkçe kullanımıyla anlatıldığı Keleş Osman Evden Kaçıyor ilginç
bir çocuk romanıdır. Necati Tosuner’in bu öyküsünde, Anadolu’da bir kasabada bulunan Keleş Osman ve
arkadaşı Hasan’la çocukluk hayallerinin ardında karne tatiliyle birlikte İstanbul’a uzanan serüvenleri ve
bu süreçte büyükleriyle ilişkileri anlatılır. Kişiye evinden başka yerde rahat yoktur, sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar kelimeler: Çocuk, yetişkin, çocuk kitabı, öykü.
Giriş
Çocuklar için iki kitap halinde yazdığı Keleş Osman’ın Maceraları (1977) daha sonra Günışığı
Kitaplığının Köprü Kitaplar dizisinde Keleş Osman (1. baskı: 2008; 3. baskı: 2010) adıyla tek
kitapta yer almıştır.
Eleştirmen, yazar Semih Gümüş’ün editörlüğünü gerçekleştirdiği Köprü Kitaplar dizisinin ilk
kitabında Keleş Osman’ın maceraları toplanmıştır.
Şiirsel bir yalınlık içindeki kusursuz Türkçe kullanımıyla kısa öykü türünün en önemli ustalarından
olan çok ödüllü Tosuner’in bu öyküsünde, babasının görevinden dolayı Anadolu’da küçük
bir kasabada bulunan Keleş Osman ve arkadaşı Hasan’ın çocukluk hayallerinin ardından
karne tatiliyle birlikte İstanbul’a uzanan serüvenleri bir merakın sonucu olarak anlatılır. Merakları,
hayalleri iki kafadarı İstanbul’a çeker.
Çalışmanın amacı, “Keleş Osman Evden Kaçıyor” isimli öyküdeki çocuk ve yetişkin karakterlerin
genel durumunu ortaya koymaktır.
Yöntem
Çalışma, doküman analizi yöntemiyle yapılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemine göre Tosuner’in
öyküleri arasından seçilen kitap önce okunmuş, ardından betimsel analize tabi tutulmuştur.
Betimsel analiz sonucu ortaya çıkan bulgular ise sonrasında tekrar yorumlanıp derinleştirilerek
kendi içinde sınıflandırılmıştır. Bu esnada çalışmanın geçerlik ve güvenirliğine ilişkin çalışmalar
yapılmış, kodlama güvenirliğini sağlamak adına betimsel analize ve içerik analizine
tabi tutulan veriler aynı araştırmacı tarafından farklı zamanlarda ve farklı kişilerce aynı zaman
dilimi içerisinde kodlanarak kodlamaların tutarlılıklarına bakılmıştır. Yine veri seti defalarca
okunarak, ilgili yorumlar eserden yapılan doğrudan alıntılarla somutlaştırılmış, çalışmanın iç
geçerliğine ilişkin çalışmalar yapılmıştır.
*
Yrd.Doç.Dr., Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi. maarslan@erzincan.edu.tr
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 683