II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

Bu sorunun yanıtını bulmak için, Mostaan çevirisinde bulunan ama uygunlaştırılmış çeviride
çıkartılmış olan bölümleri tematik olarak sınıflandıracağız: Tarih ve siyaset, genel kültür, sosyoloji,
betimlemeler, hikâyenin lüzumsuz kısımları ve açıklamaları ve diyaloglar.
Sefiller sadece bir roman değil, belki aynı zamanda cumhuriyetçi ve hümanist Hugo’nun siyasi
ve sosyolojik görüşlerini anlatan tarihi bir eserdir. Örneğin, yazar sayfalar boyunca Waterloo
savaşı veya Louis XVI. Döneminde Fransa’nın siyasi ve toplumsal koşullarını anlatmaktadır.
Ama bu konuda yazara eleştiri yapmamız çok doğru olamayabilir. Çünkü o dönemde multimedya
bugünkü gibi gelişmemişti ve kitaplar özellikle romanlar halkı farklı konularda bilgilendirmek
için uygun bir imkân sunmaktaydı. Ama günümüzde internet ve büyük kütüphanelerin
siteleri sayesinde her zaman ve her yerde bilgiye ulaşmamız mümkündür. Nitekim romanın bu
bölümleri okurların ilerleme hızını azaltmaktadır.
Aynı şekilde, detaylı ve uzun betimlemeler o dönemdeki yazarların nasıl dilin yapıtları ve sözcüklerini
bir üstat gibi kullandıkların bir simgesiydi hâlbuki bu tür uzun ve detaylı betimlemeler
günümüzde okurların ilgisini çekemez.
Argo dili yazarın bu romanın biçimsel bir niteliğidir. Yazar 42 sayfadan oluşan romanın bir
bölümünü argo dilin tarihçesi ve onun farklı türlerine ayırmıştır. Üstelik bu dil Petit Gavroche
ve hırsızlar tarafından tüm roman boyunca kullanılmıştır. Birçok uzmana göre bu üslubun kullanımı
gençlik okur kitlesini uygunsuz edükatif etkilere maruz bırakmaktadır. Dolayısıyla çevirmen
metni uygunlaştırdığı zaman iki yöntemi uygulayabilir. Ya bu üslup ve ona ait olan sözcükleri
metinden çıkartıyor ya da onları değiştirip ve daha uygun sözcükler kullanırken hem
yazarın biçimine ve hem toplumun etik normlarına sadik kalıyor.
Yaptığımız takribi hesaplamaya göre her kategoriden çıkartılmış olan sözcük aşağıdaki tabloda
gösterilmektedir:
Çıkartılmış olan konular Çıkartılmış olan sözcüklerin
takribi sayısı
Çıkartılmış olan sözcüklerin
takribi yüzdesi
Tarih ve siyaset 80919 % 12,56
Genel kültür 61938 %9,61
Sosyoloji 19980 %3,1
Diyaloglar 48117 %10
Betimlemeler 10705 %24,73
hikâyenin lüzumsuz kısımları ve
açıklamaları
325959 %40
Bu tablonun analizi, metni uygunlaştırırken çıkartılmış olan sözcüklerin yaklaşık olarak yüzde
ellisi romanın kurgusal olamayan bölümlerine ve kurgusal bölümlerin kısımları da 19. Yüzyılındaki
okurlara uygun olan konulardan seçildiğini bizi göstermektedir.
Sonuç gözlemleri:
Bu çalışmanın sonunda, çevirmen metni uygunlaştırırken aslında onu hem gençlik okur kitlesi
ve hem bugünkü okurlar için uygunlaştırdığı sonucuna vardık. 21. Yüzyılında yazılan meşhur
romanların sayfa sayısına baktığımız zaman örneğin Orhan Pamuk’un Benim adım kırmızı adlı
romanın sözcük sayısı……
Sözcük sayısındaki farklılık tüm yeni eserlerde görünmektedir. Bunun nedeni yazarların özlük
yazmaya yönelik hareketi ve dünyanın hız çağında doğru hareket ettiğidir. Söylendiği gibi günümüzdeki
okurlar detaylara dikkat etmek ve uzun betimeleri okuma zamanları yoktur. Dolayısıyla
bugünkü yazarlar derin konuları en az sözcük ve en kısa cümleleri kullanırken anlatmaya
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 253