II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

ir kahramandır, çünkü o da tıpla, sağlıkla ilgili bilim savaşı vererek oğlu Boğaç’ı ölümden
kurtarmıştır. Bu konunun önemini Ali Yakıcı şu sözlerle vurgulamaktadır:
“Annelik içgüdüsü ve dertlere çare bulmanın en güzel örneğini Dirse Han’ın eşi, babası
tarafından avda vurulan oğlunun yarasını iyileştirip oğlunu yeniden hayata döndürürken vermiştir.
Dirse Han’ın eşinin yanındaki kırk ince belli kız ise, aynı zamanda ilaç yapımında da
hüneri olan iyi yetişmiş birer hemşire görünümündedir. Bu durum, Türk sosyal hayatında ilaç
yapımı, hemşirelik ve hekimlik mesleğinin yüzyıllardır var olduğunu göstermesi bakımından
önemlidir.” (2000: 354-355).
İyi yorumlanıp değerlendirildiği sürece Dede Korkut, çocuk ve gençlik edebiyatı için
cevheri tükenmeyecek bir hazine niteliğindedir. Dede Korkut boylarından mevcutlar dışında
yeni uzun ve kısa metrajlı filmler ve çizgi filmler ile roman, çizgi roman, masal, hikâye vb. türlerde
yeni yeni ürünler elde edilebilir. Sunum tekniği ve gücüne bağlı olarak bu anlatılar, hem
çocuk ve gençlerin dil ve üslupları bakımından etkili olur, hem de anlatıların oluştuğu dönemde
Batı Türklerinin sosyal, siyasal, kültürel ve dini yaşantıları hakkında bilgilenmeleri açısından
yeni kazanımlar elde etmelerini sağlayacaktır (Yakıcı 2007: 327)
SONUÇ
Destanların özellikle çocuk ve gençler için gizemli bir yönünün olduğu, araştırmacılar tarafından
bir sır, bir tılsım olarak kabul edilen bu edebi metinlerin çocuk ve gençlere çözdürülmesinin
yararlı olacağına dair ürettikleri düşünceler belirgindir. Bu bakımdan çocuk ve gençlik
edebiyatının hedef kitlesi için kitaplar oluşturulurken destanların bilim, eğitim ve kültüre yönelik
bu bilgi ve bulgularından yararlanmak gerekmektedir. Örneğin Oğuz Kağan Destanı işlenirken
Oğuz’un kahramanlıklarında aklı kullanmanın ve bilginin önemine vurgu yapılmalı, ilk
çağlarda atalarının suyun kaldırma gücünden nasıl yararlandıkları, tekerlekli aracın icadında
nasıl rol aldıkları vb. bilimsel ağırlıklı konular işlenerek çocuk ve gençlerde bilimsel başarıya
yönelik özgüven oluşturulmalıdır.
Dede Korkut’a çocuk ve gençlik edebiyatında yer verilirken; çocukların zevk alacağı Deli
Dumrul benzeri Alpliğin yanı sıra Dirse Hanın Karısının oğlu Boğaç’ı kurtarmak için tıp ve
eczacılık biliminden nasıl yararlandığı, adeta birer doktorluk ve hemşirelik görevi üstlenen yanındaki
genç kızlarla dağlardan çiçekler toplayıp yaraları iyileştirmek için nasıl merhem yaptıkları
vb. bilim ağırlıklı eğitime yönelik konular öncelikli olarak ele alınmalı ve hedef kitlenin
yaş grubuna uygun yöntem, teknik ve materyalle ilgisini çekecek biçimde işlenmelidir. Bu durum
hem çocuk ya da gencin sağlıklı bir biçimde eğitilmesini sağlayacak hem de onun kendi
kültürünü yakından tanımasına yardımcı olacaktır. Böylece, kendi kültürünün ilk metinlerinde
Alpliğin yanı sıra bilim ve sanata dair çok güçlü bilgi ve bulguların varlığından haberdar olan
çocuk ve gençte hem özgüven oluşacak hem de öncelikle ecdadına ve dolayısıyla insanlığa olan
saygı ve sevgisi artacaktır.
KAYNAKLAR
Akalın, Lutfullah Sami (1970), Edebiyatımızda Terimler Sözlüğü, İstanbul: Varlık Yayınları.
Atsız, (1992), Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: BaysanYayınları.
Cemiloğlu, Mustafa (2000), “Çocuk Kitabı Olarak Dede Korkut Hikâyeleri”, 1. Ulusal Çocuk Kitapları
Sempozyumu Bildirileri, (Haz. Sedat Sever), Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
Çakmak Güleç, Havise-Geçgel, Hulusi (2012), Çocuk Edebiyatı/Okul Öncesinde Edebiyat ve Kitap,
İstanbul: Kriter Yayınları.
Gökyay, Orhan Şaik (1987), “Destanlar Üzerine”, Çocuk Edebiyatı Yıllığı 1987/Çocuk Edebiyatı
El Kitabı, (haz. Mustafa Ruhi Şirin), İstanbul: Gökyüzü Yayınları.
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 331