II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

evlenme hakkını verir. Ancak kadın, hiçbir şeyi istemez ve onun için canını feda etmeye razı
olduğunu belirterek kadının erkeğine bağlılığının apaçık bir örneğini gösterir.
Göz açıp da gördüğüm
Gönül verip sevdiğim
Koç yiğidim şah yiğidim
…
Senden sonra bir yiğidi
Sevip varsam beraber yatsam
Alaca yılan olup beni soksun
Senin o namert anan baban
Bir canda ne var ki sana kıyamamışlar
Arş şahit olsun sekizinci kat gök şahit olsun
Yer şahit olsun gök şahit olsun
Kadir Tanrı şahit olsun
Benim canım senin canına kurban olsun. (DKK, 121).
Kan Turalı’nın ise evleneceği kızda aradığı en önemli özellik ‘güç’tür: “Kan Turalı der:
Baba ben yerimden kalkmadan o kalkmış olmalı, ben kara koç atıma binmeden o binmiş olmalı,
ben kanlı kâfir eline varmadan o varmış bana baş getirmiş olmalı dedi.” (DKK, 124). Üç canavarı
öldürmesi karşılığında Tırabuzan tekfurunun kızı Selcen Hatun’la evlenecektir. Canavarları
öldürüp kızı almasına rağmen tekfur sözünden döner ve peşlerine adam salar. Onlarla savaşırken
yaralanan Kan Turalı’yı Selcen Hatun kurtarır. Bunu gururuna yediremeyen Kan Turalı kızı
öldürmeye yeltenir. Kız, eline bir ok ve yay alarak Kan Turalı’ya verir ve kendisini öldürmesine
razı olur. Burada da, birbirlerini deneyen ancak birbirlerine kıyamayan Kan Turalı ve Selcen
Hatun’un sevgilerinin ön plana çıktığı görülür:
“Işıl ışıl ışıldayan ince elbiselim
Yere basmayıp yürüyen servi boylum
Kar üzerine kan damlamış gibi kızıl yanaklım
Çift badem sığmayan dar ağızlım
Ressamların çizdiği kara kaçtım
Kurumsu kırk tutam kara saçlım
Aslan soyu sultan kızı
Öldürmeğe ben seni kıyar mıydım
Kendi canıma kıyarım ben sana kıymam
Ben seni deniyordum.” (DKK, 141).
Salur Kazan’ın “hüner atındır” sözüne alınan ve Han’a küsen Begil’e karısı tatlı sözler
söyler. Asi olmaması gerektiğini öğütler. Begil’in onu dinlediğine dair şu sözler önemlidir: “Yiğidim
bey yiğidim, padişahlar Tanrı’nın gölgesidir, padişahına asi olanın işi rast gelmez, arı
gönülde pas olsa şarap acar, sen gideli hanım çapraz yatan alaca dağların avlanmamıştır, ava
bin gönlün açılsın dedi. Begil baktı hatun kişinin aklı, sözü iyidir. Cins atını çektirip sıçradı
bindi, ava gitti.” (DKK, 167-168).
Tam düğün günü esir olan Beyrek’i on altı yıl bekleyen Banu Çiçek, Yalancı oğlu Yaltacuk’un
çıkardığı ölüm haberinden sonra kardeşinin zoruyla evlenmek mecburiyetinde kalır. Bu
kadar uzun süre beklemesi ve zorla evlendirilmesi de kadının kocaya sadakatine bir örnek teşkil
etmektedir.
Göçebe toplumlarda kadının güçlü, dayanıklı olmasının yanında çocuk doğurma kabiliyeti
de önemsenen değerler arasındadır. Kadının kısır olması kitapta hakir görülen bir durumdur.
Düğünde Beyrek’i kandırmak için karşısına Kısırca yengeyi çıkarırlar. Beyrek ona şöyle seslenir:
“And içmişim kısır kısrağa bindiğim yok
Binip mukaddes savaşlara vardığım yok
Öküz ardında çobanlar sana bakar
Boncuk boncuk gözlerinin yaşı akar
272 II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu