II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

Neyse bir gün böle beş gün böle aradan zaman geçir, padişah hastaliirr. Etreften getirmediği
dogtor kalmır. Gelen çare bulamır padişahın derdine, yataglarda yatıır. Bir gün hekimbaşı
gelir uzak diyarlardan “Padişahım sağ olsun senin derdine çare ormanda gara bir geyik
var yalanız alnı sekili” yani annında beyazlıg var. O geyiğin beyni senin hastalığına şifadı. O
geyiği tutacaksan getirip beyni çıgartacaglar, ordan sonra gurutacan, bala gatıp yitecen, senin
derdine derman budu.” diğir. Vezirin oğlu diğir “Onda ne var men gider bularam geyiği.”
Kizrin oğlu diğir “Men beş dakkada.” Guşanırlar, ogunu yayını alıller, atlara biner giderler.
Kâloğlanın da bir topal atı varmış, topal ata binip giderken herkes gülürmüş, diyir, “Abooo,
Kâloğlan da gidip geyik getirecek, heç olacak şey mi?”
Bunların arkasından gidir, bunlar dolanıllar dağı daşı, avlanıllar, bulamırlar bir türlü.
Bunlar boş gelirler. Keloğan gidir, gidir, kılı kıla tokandırir gene, “karşısına şeyler gelsin”
diyir işte, “geyikler gelsin.” Ormandaki, geyiklerin başı hepsini iştima edir, Kâloğlanın önüne
geyikleri, orda doktorun dediği, hekimbaşının dediği geyiği bulur, “aha bu geyik” diyir, “bunu
bana vereceniz,” “Sağa feda olsun” diyiler, bir bahtım 2-3 gün sonra Kâloğlan geyiği atın terkisine
attı, getirir. “Aboo, herkeş hayret edir, bele iş olar mı? Vezirin oğlu kocaaa Vezirin oğlu,
Kizirin oğlu, koca Kizirin oğlu, gettiler boş geldiler, Kâloğlan getti geyiği buldu geldi, hem de o
doktorun dediği geyik.
Neyse Kâloğlan kesir, beynini çıkartir, dohtorun dediği gibi gurudur, bala katir, padişaha
yedirir. Padişah ayağa kalhir, deyir “Benim derdime, menin derdime derman olan kim ise,
getirin karşıma, ne muradı varsa verecem.” Kız hemen kaça kaça gidir, Kâloğlanı alır, getirir,
“Baba aha Kâloğlan, benim kişim, getti işte dohtorun dediği geyiği getirdi, sana yedirdi, sen de
Allah’ın izniyle ayağa kalktın.”
Kâloğlana işte “dile benden ne dilersen,” deyi, Kâloğlan da “canının sağlığı” diyir,
“Ben heç bir şey istemem, benim her şeyim var.” Lan nasıl her şeyin var?” işte, Sen Kâloğlansın,
geçinemirsen, falan.” Bele diyende gız birden sırrını verir, der “Aslında bu kel değil, işte
beledir, şeledir.” diyerken, Kâloğlan güzel halına dönür, elece kalıir, sırrı açığa çıhıir. Padişah
bahir ki, ohhooo, Vezirin oğlu, Kizirin oğlu bir tarafa, Kâloğlan bir tarafa. Kâloğlan onlardan
hemi babayiğit, hemi güzel, hemi de ahıllı. “Oğlum men ettim, gızım men ettim, siz etmeyin,”
Ellerine ayaklarına gapanıir, “Ben yağınış ettim, senin buna getmene göynüm razı değilidi, işte
keldi dedim, işte aşağıladım, bele oldu, şele oldu, beni affedin.” “Tamam, seni affettik” diyiler.
Tekrerden düğün yaptırır, kırk gün gırk gece davul çaldırır, bunları evlendirir, sarayın
da en eyi yerine yerleştirir.
İkinci aşama yazıya geçirilen masalın çocuğa uygun hale getirilmesi ve yöre ağzından
İstanbul Türkçesine çevrilmesi aşamasıdır.
Masallar çocukta soyut düşünme kabiliyetini geliştirir. Pozitif mantığın hep görünen ve
duyumsanan dünyası, insanın zihninde mümkün olan şeyleri azaltmakta ve hayal gücünü sınırlamaktadır.
Oysa masallarda “olmaz” yoktur. Her şey mümkündür. Sınırsız varlık alanı, düşünme
imkânı vardır. Tüm bunlar hayal gücünün sınırlarını ortadan kaldırır ve soyut düşüncenin
önünü açar. Nitekim çocuklarda zirveye çıkan bu talep, yetişkinlerde de farklı biçimlerde tezahür
etmektedir (Türinay,1982:162).
Hemen her masalda iyilikle kötülük karşı karşıyadır. Adalet-zulüm, doğruluk-haksızlık,
alçakgönüllülük-kibir gibi değerler hep mücadele içindedir. Hiç bir masal yoktur ki, iyi olanın
zaferiyle bitmiş olmasın ve kötüler kınanmasın. Kendini kahramanla özdeşleştiren dinleyici ya
da okuyucu iyilik için mücadele etmekte ve artık onun zaferinde bir pay sahibi olmaktadır
(Gökşen, 1972: 62).
Masal metinlerini sosyal hayata yönelik barındırdığı mesajlarla gerek masal dinleyicisine
gerekse okuyucusuna yaşama dair pratikler kazandırır. Masallar, bireyin toplumsal yaşam koşullarına
uyumunu, diğer insanlar gibi toplumun bir üyesi olduğu bilincini ve kültürünün inceliklerini
öğretir. Anne-baba evlat ilişkisini, diğer aile fertlerinin birbirleriyle münasebetlerini, komşuluğu,
kötülerle mücadeleyi, toplum düzenini, adalet anlayışını, bireyin içinde yaşadığı çevreyle
yaşadığı problemleri ve çözüm yollarını barındıran masallar sosyal hayatı bir bütün olarak
30 II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu