II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

ve milletine yapabileceği en büyük kötülüktür. Okumayan bir insan veya millet kendinden söz
edemez veya ettiremez. Okumak; gelişmek ve geliştirmektir.
Okumayı öğrenmek ve bunu hayat boyu devam ettirebilmek ancak eğitim ile mümkündür.
Genç nüfusu fazla olan bir millet olduğumuzu göz önüne alırsak eğitime diğer milletlerden
daha fazla önem vermemiz gerektiği sonucuna ulaşırız. Eğitim denildiğinde akla sadece ilköğretim
ve ortaöğretim gelmemelidir. Eğitimi bir bütün olarak ele aldığımızda ilköğretim ve ortaöğretim
yanında üniversitenin de payı büyüktür. Üniversiteden mezun olan eğitimciler ilköğretim
ve ortaöğretim öğrencilerine öğretmen olacaklardır. Bu yüzden öğretmenlerin eğitiminde okumayı
öğrenmek ve bunu alışkanlık haline getirmek konusunda çalışmalar yapılmalıdır.
Öğretmenlik mesleğiyle ilgili her şeyi öğretmen yetiştiren okullarda öğrenmek ve orada
kazanılan bilgilerle meslek hayatını başarılı olarak devam ettirmek imkânsızdır (Tekışık, 2002).
Bir öğretmenin meslek hayatında başarılı olabilmesi için eğitim alanındaki yenilikleri takip
etmesi, bilgilerini tazelemesi ve kendini eğitmeye devam etmesi gerekir. Bütün bunlar okumakla
mümkündür. Namık Kemal’in de dediği gibi “Âdemin hayvaniyeti yemekle, insaniyeti okumakla
kaimdir.”
Öğretmenler öğrencilere okumanın önemini iyice kavratmalı, onlara hem güzel okuma
becerileri hem de sürekli okuma alışkanlıklarıyla örnek olmalıdırlar. Okuma konusunda öğretmenin
tartışılmaz bir rolü vardır. Bir insan kendisinde olmayan bir şeyi nasıl başkasına veremezse,
okuma sevgisi olmayan ve kitaplardan habersiz bir öğretmenin de bu davranışı öğrencilere
kazandırması mümkün değildir (Arıcı, 2012).
Okumayı alışkanlık haline getirmenin yanında seçici okuyucu olmak da gerekir. Bu durum
okunacak kitapların niteliğini ortaya çıkarmaktadır. Nitelikli kitaplar okumak ve okutmak
için şüphesiz Türkçe öğretmenlerine büyük görevler düşmektedir.
1939 yılında sınıf öğretmenlerinin derse girdikleri sınıfa göre (1-5.sınıf) okumaları gereken
kitaplar M. Rauf İnan’ın yaptığı çalışmalarla tespit edilmiştir. Yine 1940’lı yıllarda Millî
Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel’in öncülük ettiği ve ağırlığını Batı edebiyat ve düşünce eserlerinin
oluşturduğu klasiklerin çevrilip yayınlanmıştır. 1950’den sonra Tevfik İleri’nin Millî Eğitim
Bakanlığı döneminde “Türk Kültür Eserleri” adıyla Doğu kültürüne ait eserler yayımlanmıştır.
Daha sonra da 1970’lere doğru, önceki iki deneyimin birikimiyle yerli ve yabancı kaynaklı
eserlerin yayınını esas alan “1000 Temel Eser” çalışması yapılmıştır. Burada da hedef tutturulamamış,
daha sonra “1001 Temel Eser” adı altında Tercüman gazetesi tarafından bir dizi yayın
yapılmıştır (Okay, 2004). Son dönemde ise Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2004 yılında lise
öğrencileri için, 2005 yılında da ilköğretim öğrencileri için “100 Temel Eser” kitap listeleri
hazırlanmış ve okuma kampanyaları başlatılmıştır (MEB 2004).
Türkiye’de okunması gereken kitaplarla ilgili çok az sayıda araştırma yapılmış ve yapılan
araştırmalar sınırlı kalmıştır. Böyle bir eksikliğin oluşu ise okumayı olumsuz etkilemektedir.
Çalışmamız bu boşluğu doldurmaya yöneliktir. Bu amaçla, lise öğrencilerinin okumasında yarar
görülen bir kitap listesi oluşturulmaya çalışılmıştır.
YÖNTEM
Bu çalışma tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Araştırmaya, Türkiye’nin çeşitli
şehirlerinde (İstanbul, Ankara, Antalya, Erzurum, Trabzon, Kayseri, Kütahya ve Gaziantep)
görev yapan 44 Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni katılmıştır.
Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme soruları
literatür taramasından sonra uzman görüşü alınarak düzenlenmiştir. Görüşme formunda
yer alan toplam üç soru uzman düzeltmeleri sonucu ikiye indirilmiştir. Görüşme formunda yer
alan ve katılımcılara yöneltilen sorular şu şekildedir:
Belli yaş ve düzeylere yönelik hazırlanan kitap listelerini yararlı buluyor musunuz?
70 II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu