II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

zəngindir. Övladlarını menekşe, nergis, gül gibi çiçeklerle tarif eden Azeri kadınları çiçek gibi
taze, saf, güzel bir yaşam arzularını dile getirmişler.
Lay-lay dedim her zaman,
Kervan geçer düşüşe,
Yastığına gül düzüm,
Beşiğine menekşe.
Bazı olasılıklara göre, laylalardakı çiçek isimleri insanların dini inançları ile ilgili olup
gizli anlamlar taşıyor. Bu hususda, islam aleminde Hz Muhammed sembolü sayılan qızılgülün
beşik nəğmələrimizdə sık-sık anılması annelerin dini təsəvvürlərindən, iman ve inancından
haber verir.
Lay-lay dedim yatasan,
Kızılgüle batasan,
Kızılgül gölgesinde
Muradına çatasan.
Azerbaycan laylalarından yaygın motiflerden biri de aile gelenekleri ile bağlıdır. Aileye,
anne, babaya saygı duygusu aşılayan, toplum için hayırlı bir insan olarak yetişmesi için laylaya
dair örnəklərimiz var:
Lay-lay yüreğim yavru,
Duzum, ekmeğim bala,
Tanrıdan ahdim budur
Görüm yardımın yavru.
SONUÇ
Halkın söz-hikmet çeşmesinden su içen folklor örnəklərimiz değerli ve ebediyaşar
sərvətdir.Ənənəyə bağlılık hissini koruyan annelerimiz sözlü olarak nesilden nesle ötürmekle
laylaları bu günümüze yaşatmayı becermişler. Bu şarkıların uzunömürlülüyünün, yaşarılığının
sırrı ondadır ki, mayasında saf, koşulsuz bir muhabbet-anne sevgisi dayanıyor.
Sözün fiziksel özellik taşıması belli bir gerçektir. Son zamanlarda yapılan bilimsel
araştırma sonuçlarına göre, kalp kusuru olan bebekler ana laylasini dinledikten sonra onların
kalp ritmi normale dönmüştür. Bu olgu ana sesi ile okunan laylalarından doğrudan bilinçaltına
etki etmesinin tesdiqidir.
Tüm söylenenleri ümumileşdirib bu anlaşılıyor ki, halk bilgeliğinin aynası olan ninniler
milli-manevi değerlerin verici rolünü oynamakla çocukların bilincine önemli bir etkisi vardır,
milli ruha köklenmesine dayanak veriyor.
KAYNAKÇA
Azerbaycan klasik edebiyatı kitabxanası.1 yılından cild.Bakı, 1982.
Azərbaycan Sovet Ansiklopedisi, 6. cilt, Bakü, 1982.
Cavad Heyet "Azerbaycan sözlü halk edebiyatı", Bakü, 1990.
Çelebioğlu, Amil. Türk Ninniler Hazinesi. İstanbul: Ülker Yayınları, 1982.
Əfəndiyev Paşa "Azerbaycan sözlü halk edebiyatı" Bakü, 1981.
Xalq edebiyatı, 1. cilt, Bakü, 1981
Kaşğari Mahmut "Divan-ı Lügat-it Türk", 4 cilt, Bakü, 2006
Köçərli Firudin bey "Azerbaycan Edebiyatı", 1. cilt, Bakü, 1978
Köçərli Firudin bey "Balalara hediye", Bakü, 1987
Namazov Siyah "Azerbaycan çocuk edebiyatı antolojisi", 3. cilt, 2004
530 II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu