sempozyum_bildiri_kitabi

şekilde çalışma hayatına girmeleri bu zaman diliminde yaygınlaşır. 11 yıl süren savaş şartlarında aile
ve ülke ekonomisine neredeyse erkeklerle aynı oranda katkı sağlayan kadınların özlük haklarından
eksiksiz olarak yararlanmaları için Cumhuriyet’i beklemek gerekmiştir. Sonuç olarak, Osmanlı
devletinin dağılmasına yol açan zorlu ve çetin savaş ortamı kadınların üretim ve iş hayatına
girmelerini motive etmiştir.
Keywords: Ottoman Era, Modernization, Women, Acquire a profession
Assistant Prof. Hayrünisa ALP
Istanbul University,
Institute of Atatürk's Principles and History of Revolution,
Beyazit / Istanbul
hyralp@istanbul.edu.tr
Notlar
1
Şefika Kurnaz, Yenileşme Sürecinde Türk Kadını(1839‐1923) (İstanbul: Ötüken, 2011), 193‐198.
2 Taşkıran, Nimet, “Türkiye’de Ebelik Eğitimi” Haseki Tıp Bülteni Temmuz Ağustos Eylül 1973
7cilt:11, sayı:3 s.229‐240.s.230.
3 Osmanlı kadınlarının yayın faaliyetleriyle ilgili olarak bkz., Serpil Çakır, Osmanlı Kadın Hareketi
(Istanbul: Metis,1996)
4
Osman Nuri Ergin, Türkiye Maarif Tarihi, C.3‐4 (İstanbul: Eser Matbaası,1977),
1289,1290.675,676.
5
Yunus Özger, Osmanlı’da Kadınların Memuriyette İstihdamı Meselesi Ve Sicilli‐i Ahvalde Kayıtlı
Memurelerin Resmi Hal Tercümeleri, History Studies, Volume 4/1 (2012): 329, 443.
6
Özaydın Z‐ Akgün B. Osmanlı Toplumunun Aydın ve Eğitimci Kadınlarından Aziz Haydar Hanım ve
Gönüllü Hemşirelik Faaliyetleri. 5.Balkan Tıp Tarihi ve Etiği Kongresi (İstanbul, 11‐15 Ekim 2011)
Özet ve Bildiri Kitabı, s.203‐215, İstanbul, 2011.s.4.
7
BOA, MV, Dosya No.253,Gömlek No:3, Tarih:16 M 1338.
8 Konuya ilişkin istatistikler için bkz. Mehmet Ö.Alkan, "Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Modernleşme
Sürecinde Eğitim İstatistikleri 1839‐1924/Education Statistics In Modernization From The
Tanzimat To The Republic 1839‐1924" (Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlı Devlet İstatistik
Enstitüsü Yayınları 2000).
9 Şefika Kurnaz, II. Meşrutiyet Döneminde Türk Kadını (İstanbul: M.E.B., 1996).162‐163.
10
Osman Nuri Ergin, Türkiye Maarif Tarihi, C.3‐4 (İstanbul: Eser Matbaası,1977), 1289,1290.
11 Osmanlı Arşivi fonlarından, Maliye Nezareti, Posta Telefon ve Telgraf Müdiriyeti, Maarif
Nezareti Dahiliye ve Hariciye Nezareti fonlarında, ATASE arşivinde savaş döneminde haksızlığa
uğrayan ve haklarını telgraflar yoluyla aramaya çalışan yoksul ve işçi kadınlar hakkında pek çok
arşiv belgesi mevcuttur. Haklarını arayan kadınlara ilişkin son zamanlarda yapılan en kapsamlı
çalışma Elif Mahir Metinsoy’un 2012’de Boğaziçi Üniversitesi ve Strasbourg Üniversitesi’nde
tamamladığı “Birinci Dünya Savaşı Sırasında Yoksul Osmanlı‐Türk Kadınları: Kadınların Gündelik
Hayat Deneyimleri ve Siyaset, 1914‐1923” başlıklı doktora tezidir.
12
Yeni Harflerle Kadın Yolu/Türk Kadın Yolu(1925‐1927) haz. Nevin Yurdsever Ateş, İstanbul:
Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı, 2009. s.32‐35.
13
Aytül Tamer, İrade‐i Milliye Ulusal Mücadelenin İlk Resmi Yayın Organı, İstanbul: Türkiye Sosyal
Araştırma Vakfı, 2004. ayr.bkz. Bekir Sıtkı Baykal, Milli Mücadelede Anadolu Kadınları Müdaafa‐i
Vatan Cemiyeti, Ankara: TTK Basımevi, 1986.
Kaynakça
Alkan, Mehmet Ö., "Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Modernleşme Sürecinde Eğitim İstatistikleri
1839‐1924/Education Statistics In Modernization From The Tanzimat To The Republic 1839‐
1924", Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları 2000.