sempozyum_bildiri_kitabi

Bu noktada Erdoğan’ın kayıp anneliği nasıl yorumladığı da ilginç olabilir. 19 Hande, anlamladırma
sürecinde ne kadar “sesli” idiyse, Erdoğan da o kadar suskun idi. Bizler bu farkın Sevguli’nin dikkatini
çektiğini ve Erdoğan’ı da teselli etmek isteğinin ön plana çıktığını düşünüyoruz. Erdoğan’ın araştırmacı
kimliği ise, Sevguli gözünde ikinci planda kalıyor ve Erdoğan artık onun bir köylüsü olarak karşımıza
çıkıyor. Bu durum, Sevguli’nin neden böyle bir hikâye anlatmak istediğine de bir cevap olabilir. Yine
Hande’nin günlüğünden:
Bu kayıbın ardından çok geçmeden köye gelmiştik. Doğal olarak, bebeğimizin öldüğünü
duymuştu köy kadınları ve herbiri, “ma ne olmuş, bir daha çocuk getirirsin,” diye sözde
teselli ettiklerini düşünürlerken, aslında halen derin olan yarama tuz bastıklarının farkında
değildiler. Belki de beni ve acımı, kendi acıları aracılığıyla gerçekten içselleştiren kişi Sevguli
idi ve o nedenle de yanımıza gelip konuşmak istemişti. 20
Sevguli kaybından dolayı birilerine konuşmamıştı. Daha doğrusu anlatılan hikâyesinin her zaman
bir nesnesi olmuştu. Öznesi olamamıştı. Dinleyenler ise onu sadece ataerkil kulaklarla duymuşlardı.
Acaba gerçekten dinlemişler miydi? Satır araları içinde ve arasında dinlerken, Sevguli’nin sessiz
haykırışlarını duymak da mümkündü. Örneğin, ölümünden çok kısa bir süre önce, ama ölümün
yaklaştığını bilmeden, Sevguli oğullarından birine şöyle demiş: “Ölünce beni aşağı köye gömün.” Bu
talebinin nedenini soran oğluna ise “babanızın yanına gömülmek istemiyorum, ondan ne hayır
gördüm ki,” diye cevap vermiş. Oğlu ise “Sen buna niye dertleniyorsun, esas sen kendi babandan ne
hayır gördün” derken, aslında “ataerkilliğe” manidar bir gönderme yapıyor. Aslında Sevguli, ne kendi
“babasından”—ne oğlunun babasından hayır görmezken, babayı temsil eden oğlu da bu gerçeği
dillendiriyor.
Bilgi üretimi ve bilginin bağlamsal olması konusunda son olarak tekrar vurgulayacağımız nokta,
feminist epistemoloji içinde bulunan farklı alanlardan en önemlisi söz araştırmacı‐kaynak kişi
arasındaki ilişkidir. Bu ilişkide araştırmacının sürekli “bilen” ve kaynak kişinin de pasif konumunda
“bilinen” olmadığı ve sürecin bir diyalog olarak ortak bilgi yaratılmasına doğru gerçekleştiği;
duyguların da bir araştırma deneyimi olduğu; araştırmacının entelektüel biyografisinin ve dolayısyla
bunun araştıran‐araştırılan ekseninde farklı gerçeklikleri anlamada ve araştırmacının yazma
sürecindeki karmaşık güç dengelerini ele almada önemli olduğunı işaret etmektedir. 21 Bizler bu
anlayışı biraz daha ileri götürerek, araştırmacının da veri sağladığını, hatta alanda veri olduğunu da
iddia ediyoruz. Feminist epistemolojinin en önemli kavramı “konumlandırılmış bilen”den gelen
“konumlandırılmış bilgi” bilen kişinin özel durumu ile şekillenmiş ve ifade edilmiştir. Feminist
epistemoloji “bilme” konusunda toplumsal cinsiyetin nasıl bir rol oynadığını ve bu bilginin ifadesinde
toplumsal cinsiyetin ne denli etkili olduğunu araştırmaktadır.Toplumsal cinsiyetin konumlanıldırılmış
cinsiyetin bilginin doğasını nasıl etkilediği sorusu alandaki en önemli problemlerle ilişkilidir: Feminist
araştırma, araştırmanın aynı zamanda sosyal ve politik yönleriyle ilgilenmekte ve objektiflik ve
rasyonellik konularını araştırmasıyla da, bilgide otoriteyi sorgulamaktadır. 22
2. Kültürel “yabancılık” ve güven:
Feminist araştırmaların getirebileceği “özgünlük” içinde belki de en önemli olanı, araştırmadaki
rollerin, değişen koşullar ve değiştirdiğimiz şapkalarıyla birlikte “özdüşünümsellik” bağlanımda
değerlendirilmesi, araştırmacının “feminist” duruşu ve araştırma sürecinde ortaya çıkabilen saha
sorunsalları bağlamında irdelenmesidir. Bu açıdan bakıldığında, mülakat yapılan kişi ile güvenin
sağlanmış ve sağlamlaştırılmış olması çok önemlidir. Ancak güven en başta belirlenen, ne de
belirlendiği anda elden gidemeyecek bir olgudur. Mülakat yapan kişinin araştırmacıya da güveni de,
en az araştırmanın araştırmasını beraber gerçekleştirdiği kişiye duyduğu güven kadar önemlidir.
Ancak mülakat yapanın da görüşülen kişinin güven ortamı içinde hareket edebilmesi başlıbaşına