sempozyum_bildiri_kitabi

felsefecileri gibi hayvani bulduğu bedensel zevkleri küçümsemiştir. Öğrencileri arasında paganlar
kadar Hıristiyan olanlar da bulunmuştur.
İskenderiye’de kilisenin başı Cyrill ile imparator iktidarının temsilcisi vali Orestes arasında erk
çatışması belirdiğinde, valinin yanında saf tutmuş olması kaçınılmazdır. Sonuçta seküler bir sivil
idareyi ve siyasette söyleme dayanan civitas yapısını tercih ettiğine, diğer yandan da rahiplerin
yetkilerinin imparatorluk görevlilerine ve yerel idarelere ait alanlara uzanmaması gerektiğine
inandığını tahmin etmek güç değildir. Nitekim onun desteğiyle 414‐415 yılları arasında Orestes, şehrin
Hıristiyan yönetici memurları ve Yahudi tüccarlarının dahil olduğu bir tür siyasi parti kurmayı
başarmıştır. M. Dzielska, bunun yanı sıra, Damascius’un, Cyrill’in İskenderiye seçkinlerinin şık atlı
arabalarının Hypatia’nın evinin önünde sıralanmasından ve evin kapısında yığılmış duran kölelerin
sayısından duyduğu kıskançlığı kaydetmiş olduğunu belirtir. Damascius’un ayrıca tüm şehrin
Hypatia’nın üzerine titrediğini, ona taptığını, onu vatandaşlık ödüllerine boğduklarını kaydetmiş
olduğunu vurgular.
Cyrill’in Orestes ve onu güçlü bir siyasi destekle donatan Hypatia’ya olan kızgınlığı ve derin
kıskançlığı, Hypatia’nın sonunu hazırlamıştır. Başrahip ve adamları, onun elit oluşunu ve halktan
kopukluğunu kullanarak özellikle Cyrill’i destekleyen genç, cahil, işsiz güçsüz sokak milisleri
durumundaki parabolanlar arasında, Hypatia’nın şeytani bir cadı olduğu, kara büyüyle uğraştığı,
Hıristiyanları “tanrıtanımazlaştırmaya” çalıştığı söylentisini yaymışlardır. Böylelikle kendisini
öldürmeye kararlı bir topluluk oluşmuştur. 415 yılının Mart ayında Hypatia pusu kurularak
arabasından indirilmiş, yerlerde sürüklenerek Caesarion kilisesine getirilmiş, elbiseleri parçalanarak
soyulmuş ve kırık çömlek parçalarıyla işkence edilerek öldürülmüştür. Bedeni uzuvları kesilerek
parçalanmış, organları etrafa dağıtılmış, etleri kemiklerinden sıyrılmıştır. Sonra şehrin dört bir yanına
dağılan parçaları toplanarak şehir dışına çıkarılmış, Kinaron denilen yere götürülerek burada
yakılmıştır. Hypatia, ne izlediği ilkeleri, ne de savunduğu değerleri anlayacak bir yapıya sahip olan,
onun bağımsızlığına, mesafeliliğine, felsefi enginliğine katlanamayan ilkel bir güruh tarafından
katledilmiştir.
Onun ölümünden sonra Orestes İskenderiye’den ayrılmış, Cyrill ise şehrin tek hakimi olmasına
karşın bir süre sonra muhafızları konumundaki parabolanların şehir içine girmeleri imparatorlukça
yasaklanmış, sayıları sınırlanmış, denetimleri ve seçimleri başrahipten alınarak yeni valinin yetkisine
verilmiştir. İskenderiye şehri ise Hıristiyan olmayı kabul ederek yükselen yeni erk odaklarıyla
uzlaşmayı reddeden evladını koruyamamanın ve sorumluların cezalandırılamamasının utancını çağlar
boyunca taşımıştır.
2. Hypatia’nın resimsel sunumları
Hypatia’nın gerçekte nasıl biri olduğunu bilemiyoruz. Kendisine atfedilen portrelerin bir bölümü,
onun ölümünden çok önce yapılmış ve bunların bazıları onun yaşadığı şehre yakın bir bölgede
bulunduğu için kendisiyle ilişkilendirilmiş durumdadır. Ölümünün sıra dışılığı onun giderek bir antik
çağ mitosuna dönüşmesine yol açmış, bu nedenle klasik dönemde yapılmış kimi kadın tasvirleri de
ona mal edilmişlerdir. Rönesans döneminde bir anlamda yeniden keşfi söz konusu olunca dönem
sanatçılarının kendisine yönelik algısı sunumları belirlemiştir. Aydınlanma ve sonrasında ise giderek
romantikleşen bir kompozisyon anlayışı içine oturtulmuş, neredeyse gerçek kimliğinden koparılarak
kendisi dışında bir romantik mitin öznesi olarak sunulmuştur.
Resimsel sunumların ilk grubunu Hypatia’nın katlinden iki yüzyıl kadar önce yapılmış, çoğunluğu
Mısır’da İskenderiye yakınlarında bulunan Fayum bölgesinde (Res.2) bulunmuş ve tempera tekniği ile
gerçekleştirilmiş kadın mezar portreleri oluşturur. Antik Roma’da birey önemlidir ve bu anlamda
kişilerin oldukça gerçekçi bir üslupla resmedildikleri bu tarz portreler özellikle imparatorluğun zirve