sempozyum_bildiri_kitabi

folklorik motiflerin özelliklerine plastik değer yükleyerek işlenmiştir. Çağdaş ve özgün bir tarz
oluşturur.
Bununla ilgili Nurullah Berk ve Kaya Özsezgin şu değerlendirmeyi yapıyorlar:
“Rumen asıllı olan Eren Eyüboğlu, Anadolu yaşantısından aldığı konularda
memleketimize has havayı canlandırmıştır. Üsluplaştırması, nesneleri geometrik bir örgü
içine alması süslemeci, bezemeci değildir, plastik ağırlıkları öngörür.” 7
Resim 14 diğer işlerinin bir uzantısı olarak algılanmaktadır. İkona temalı bu resim, Romen resminin
ilk kaynağını hatırlatmaktadır. Bu ikona şemalı tipik düzenlemeye, birçok kültürde rastlamak
mümkündür.
İlk bakışta bu resim bir annenin kucağında duran kız çocuğu Türk halkının günlük hayatından bir
sahneyi anlatıyor gözükse de figürlerin başının çevresindeki hale, Meryem Ana’yı hatırlatmaktadır.
Figürler Türk folklorik giyimi içindeyken arka planda mitolojik figürün bulunması, Eren Eyüboğlu’nun
farklı kültürlerden esinlenip sentez yaptığını göstermektedir. (Resim 14)
Başka resimler de folklor etkileri taşımaktadır. Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun çalışmalarında yer alan
halk sanatlarının motifleri ve geleneksel sanatların etkileri bulunmaktadır. Ancak gerek motif gerek
biçim gerekse kompozisyon açısından eşinden farklı bir tarz kullanmıştır. Folklorik motiflerde
ayrıntılara girmeden Anadolu insanın doğal yaşam biçimini tema olarak işlemiştir. Anadolu’da
bulduğu folklorik öğelere ilgi göstermiş, bu öğelerin renk ve biçimlerine plastik değer kazandırarak
resimlerinde ifade elemanları olarak kullanmıştır. Sadeliği koruyarak ve onların coşkulu renk
uyumundan uzaklaşmadan, sadece ritmik anlatım oluşturmuştur. Bu eğilimiyle yöresel temalara
çağdaş bir yorum kazandırmıştır. (Resim 9, 10, 11, 12, 13, 17, 18, 19, 20)
Yöresel temalı birkaç örnekte grafik bir yaklaşım göstermiştir. Düz renk üzerine siyah desen
oluşturması Matisse’i anımsatmaktadır. Her iki resimde deseni yazı yazar gibi anlatımcı olarak
oluşturmuştur. Portreleri de sentetik kübizmin anlayışına göre işlemesi yeniden Matisse’in yöntemini
hatırlatmaktadır. (Resim 19, 20)
Mimari form içeren peyzaj konulu resimlerinde ise sanatçı farklı davranmaktadır. Resim 15’te
betimlemiş olduğu kilise, Romanya’nın herhangi bir şehrinde var olan bir kilise görüntüsüdür.
Rasyonel bir anlayışla kompozisyon, dikey çizgiler üzerine kurulmuştur. Resmin uyumu da açık‐koyu
kontrast üzerine kurulmuştur. Birçok örneklerdeki peyzaj teması farklı kompozisyon kuruluşları ile
tekrarlanmaktadır.
Yine mimari unsur içeren bir başka resminde Eren Eyüboğlu, sanki kompozisyonu üçe bölmüş
gibidir. Post‐empresyonizm sonrası ve analitik kübizm arasında bir aşamanın etkilerini taşır hissi
vermektedir. Resminin üst ve alt kısmı benzer üsluptayken ortadaki bölüm farklı üslupta işlenmiştir.
(Resim 16)
Bu konuda Cemal Tollu şunları söylemektedir:
“Cesaretli fakat daima piktüral bir kıymet taşıyan renkleri, hacmi, deseni, mevzularını
seçiş ve tertip edişindeki hususiyeti ile seyircilerini teshir ediyor. Eren her zaman üzüntü
içindedir. Yeni endişeler yüzünden yaptığından hoşnut değildir.” 8
Önceki resim örneğinde olduğu gibi bu yapıtında da kompozisyonu ikiye bölmüştür. Resmin alt
kısmı düz renkle boyanmış ve üzerine figürler yerleştirilmiştir. Üst kısmı ise düz boyanmış mavi
üzerine ağaç ve yapraklar serpilmiştir. Resmin her iki bölümünde sanki farklı işleri bir araya koymuş
gibidir ve diğer resimlerinden daha grafiktir. Kompozisyonu figürsüz olarak düşündüğümüzde, resim
Mondrian’nın ağacı’nı anımsatmaktadır. (Resim 17)
Sulu boya işlerinin ekspresifliği, sanatçının çok daha serbest davrandığını göstermektedir.
Resminin akıcılığını ve renklerin tazeliğinini “à la prima” diye bilinen yöntemi kullanarak
sağlamaktadır. Sade ve dengeli bir kompozisyon kurarak ön planda sıcak renkleri kullanırken uzaklığı
soğuk renkler ile oluşturmaktadır. Başka işlerde olduğu gibi figürleri detaysız, realizmden uzak büyük
bir hassasiyetle işlemiştir. (Resim 21, 22)