sempozyum_bildiri_kitabi

GAMZE FİDAN’LA KOP‐ART YOLCULUĞU VE YARATICILIK ÜZERİNE
BİR NEHİR SÖYLEŞİSİ
Mahan DOĞRUSÖZ *
Mahan Doğrusöz: Kop‐Art’la ilgili söyleşimize bir çağrışım çalışmasıyla başlayalım istiyorum. Kop‐
Art denince aklına ilk gelenler?
Gamze Fidan: Kendin yap, punk, sokaktan gelme, Dada, etkileşim, işbirliği, geri dönüşüm, çok
katmanlılık. Hayatla sanat arasında sınır tanımamak. Sanatı tiye almak.
Kop‐ Art’ın altyapısını oluşturan zihinsel ve düşünsel yolculuğu konuşarak başlamak istiyorum.
Pek çok şey üniversitede olgunlaşmaya başladı. O yıllarda seninle hayata geçirdiğimiz “Naifesto”
isminde bir performans çalışması ve aynı isimdeki manifestomuz vardı. Sahnede kendini metinlerle,
hareketle, dansla ifade edebilmekti amacımız. Bu çok özel bir deneyimdi benim için.
AntoninArtaud’nun “Vahşet Tiyatrosu” esin kaynağı olmuştu o dönemde… sonra da PinaBausch ve
onun dans tiyatrosu. Mengü Ertel’e göstermiştim bazı çekimlerimizi. Çok etkilenmişti. Çok genç
olmamıza rağmen tavrımızı inanılmaz profesyonel bulmuştu. Bu beni çok cesaretlendirmişti. O sırada,
fanzinlerle de tanışmıştım. “MondoTrasho” diye bir fanzinin çıktığını duyup, üniversite kitapçısında
bulmuştum.
Fanzinlerle tanışmadan önce fanzini duymak bile seni duygusal olarak heyecanlandırmış. Ne
çağrıştırıyor fanzinler?
Hiç kimseye ihtiyaç duymadan kendi görsellerini, kendi metinlerini, kendi hayal gücünü ifade
edebilmeyi. Fotokopi ifade aracı oluyor. Çok makul maliyetle ne istersen yayınlayabiliyorsun. İstediğin
hedef kitleye ulaşman mümkün. Tamamen “otonom” bir şey.
Ender kelimesinin çağrışımlarını da konuşmak istiyorum. Neden “Ender” kelimesini seçtin kendi
fanzinin için?
Ender, az bulunan, sık rastlanmayan demek. Biraz da çocukluğumuza atıflar vardı. Ender zeytin
ezmeleri diye bir ürün vardı; üzerinde kahvaltı eden bir aile imajı olan. Küçükken o imaja çok
baktığımı hatırlıyorum. Üniversite yıllarında şiirsel metinler, bilinç akışı metinler yazmaya
başlamıştım. Banu Yüce isimli arkadaşımla hayallere daldık. Ondan sonra kendi fanzinimizi çıkartmaya
karar verdik. Ender, ilk sayısına dokuzdan başladı, üçe kadar “geri saydı.” Roketi henüz fırlatamadık
anlayacağın.
Üniversite yıllarında seni entellektüel merak açısından farklı ve özel bir yere koyuyorum. Sen her
zaman meraklıydın. Çok okuyordun. Bunlar bizim kuşağımızda pek görülmeyen nitelikler maalesef.
Bu bağlamda düşünsel, zihinsel ebeveynlerin kimlerdir?
Macera, Andre Gide ile başladı. AndreGide’in “Dünya Nimetleri”ni orta ikinci sınıfta okuduktan sonra
dünyaya bakışım değişti. Vizyonum genişledi. Şarköy’de, kasabada büyüdüm. O zaman Şarköy benim
için ciddi sınırları olan bir yerdi. Ama ben bütün dünyayı hayal ediyordum. AndreGide’in bahsettiği,
tutuculuktan uzak iletişim tarzları beni etkilemişti. Dünya Nimetleri adı üzerinde, dünyanın nimetlerle
dolu, çok parlak bir yer olduğunu müjdeliyordu… Ondan sonra Nietzsche‘yi tanıdım. Din kavramıyla
ilgili kafamda bir sarsıntı yaşadım ve var olan dini kalıplara karşı bir güvensizlik geliştirdim.
Dostoyevski sayesinde insan psikolojisinin, derinliğinin ve doğanın önemini kavradım. Derken
üniversitede Yeni Dünya yazarlarını keşfettim. Amerika ve Güney Amerika yeni odaklarımdı artık.
*
Turkey.