sempozyum_bildiri_kitabi

edilseler de bunlar mutlu sonla biten klasik aşk hikayelerinden değildir. Yayıncılar Christie’nin Mary
Westmacott ismi altında farklı romanlar yazmasından nefret ederler ama Christie bu kitaplarının da
basılmasında ısrarcıdır. 15 Absent in the Spring adını taşıyan, konusu da ayrıca dikkate değer olan Mary
Westmacott imzalı romanı için Agatha Christie, otobiyografisinde özel bir vurgu yapar:
(…) kısa bir süre sonra beni tamamen tatmin eden tek kitabımı yazdım. Bu yeni bir
Mary Westmacott serüveniydi, aslında yazmayı hep istediğim ve konusu açık seçik
kafamda olan bir romandı. Kendini çok iyi tanıdığını zanneden, ama çok da yanılmış olan
bir kadının hikayesiydi. Kadının hareketleri, duyguları ve düşüncelerinin yardımıyla bu
durum okurlara aktarılıyordu. Kadın sürekli olarak kendisiyle buluşuyor ama kendini
tanıyamadığı için de giderek huzursuz oluyordu. (…) O kitabı tam üç günde yazdım. (…)
Hiçbir zaman o kadar yorulduğumu hatırlamıyorum. (…) Budalaca kötü yazılmış hiç işe
yaramaz bir kitap da olabilirdi. Ama dürüstlükle, samimiyetle, yani tam benim istediğim
şekilde yazılmıştı. Bir yazara en fazla gurur ve zevk veren şey bu olmalı. 11
Kadın dışılığa hapsolduğu Agatha Christie’likten kendini sıyırıp yazdığı roman bu kadının yazar
olarak en gurur duyduğu eseridir. Agatha Christie’nin “görevi olmadan” yazdığı, basılması için ısrar
ettiği ve yayıncısını çok endişelendiren bir başka kitabı da Come, Tell Me How You Live isimli, ikinci
kocası ile yaptığı seyahatlerin anılarını yazdığı kitaptır. Bu kitabı, polisiyeler ile karışmaması için
Agatha Christie Mollowan ismi ile yayınlatır. 15 Otobiyografisi de yine kendi deyişi ile Agatha
Christie’nin “görevi olmadan” yazdığı kitaplarındandır 16 ve yine Agatha Christie algısının dar kalıpları
içinde yazılmamıştır.
Belli bir “kadın tarzına” hapsolmuş olan Kerime Nadir ise Ruh Gurbeti adlı eserini daha farklı bir
edebi anlayışla yazdığını belirtir. Ciddi edebiyat çevresinden aldığı olumlu eleştiriye Romancının
Dünyası’nda yer verir. 17 Haydutlar Hanındaki Kadın ile Dehşet Gecesi romanları ise Nadir’in ünlü
olduğu aşk romanları kategorisinin dışında verdiği eserlerdir. 18 Dehşet Gecesi Türk edebiyatının
gerilim türündeki ilk romanlarından sayılmaktadır. (Kaya Özkaracalar’ın Gotik isimli kitabının “Türk
Edebiyatında Gotik” başlıklı bölümü ve Hürriyet Gösteri Dergisi’nde yayınlanan bir yazısı bu konuda
aydınlatıcıdır. 19 ) Kerime Nadir, bu iki roman ile ilgili “kadın gibi yazmadığı” belirtilerek kutlandığını
aktarır. Bu tepkileri iltifat olarak mı yoksa eleştiri olarak mı kabul edeceğine karar veremez. 18
Agatha Christie ve Kerime Nadir meslek olarak yazarlığı sürdürebilmek için belli bir popüler edebi
kategoriye hapsolmuştur. Sistem bu yazarların değişik türlerde kalemini bilemesine, belki de yeni
melez türlerde derinleşmesine pek izin vermez. Bu durum elbette sadece kadın yazarlar için geçerli
değildir. Ama bu tutumun Agatha Christie ve Kerime Nadir örneğinde doğurduğu sonuç: geçerli
toplumsal cinsiyet kalıplarının bu kadınların kendisi tarafından, toplum gözünde tekrar tekrar
meşrulaştırılmasıdır. Bu dar kalıpların gerekliliğinin ve gerçekçiliğinin sorgulanmaya başlanabilmesi
için önemli olabilecek olgular, örneğin Agatha Christie’nin takma isimle yayınlattığı romanlar ya da
Kerime Nadir’in toplumun dayattığı annelik ve eş rollerine yüz vermeyip ciddiyetle kariyerini
sürdürmesi, yüksek edebiyatı hedefleyerek yazdıkları, ünlü olduğu kategorinin dışında kalan yapıtları
görünmez olur ya da saklanır. Kadınların kendileri bile kendilerinden, yapabileceklerinden bihaber
kalabilirler. Başka kadınlar için basamak, model teşkil edebilecek olgular silikleşebilir.
Sonuç: Eksikten bütüne, yeni mitlere
Kerime Nadir, “Aklı başında hiç kimse kişisel yaşamını başkalarının gözü önünde sergilemek
yanılgısına düşmez” der. 6 Ama işte Agatha Christie otobiyografisinde tam da bunu yapar. Agatha
Christie’nin “aklı başında” değil midir? Dünya çapında başarılı kariyerini neden vurgulamaz? Ya da
onlarca popüler aşk romanı yazmış, Yeşilçam’ın en melodramatik senaryolarına imza atmış,
eserleriyle aşk filmlerine kaynaklık etmiş bir Kerime Nadir kendi duygularından neden pek bahsetmez
ya da bahsedemez? Neden aklını kanıtlaması gerekir?
Joseph Campbell ile de çalışmış, Jung ekolünden gelen bir psikoterapist olan Maureen Murdock,
The Heroine’s Journey – Woman’s Quest for Wholeness (1990) adlı eserinde kadının yaşam