sempozyum_bildiri_kitabi

arkadaşlarım arasında Kadının seciyesine, iradesine kıymet vermeyen ve onu bir esir gibi
haps etmek, namusunu kumaşla muhafaza etmek isteyen bir fert bulunacağını tahmin
etmiyorum. İnkılâp sıra ve hamlelerinin ön sıralarında güzel Mersinimizi ve faziletli
hemşerilerimizi görmeye alıştık. Adedi az dahi olsa çarşaf, peçe ve buna mümasil
kıyafetlerde kadınlarımızı görmeye gözümüzün tahammülü kalmamıştır. İşbu takririmin
Meclis‐i Ali’ye arzını ve çarşaf, peçe gibi inkılâp ve medeniyet mefhumuna aykırı düşen
garip kıyafetlerle gezmenin Belediye yasakları meyanına ithalini Belediye Kanununun
birinci maddesi mucibince medeni ihtiyaçları vazifesiyle mükellef olan muhterem heyetten
temenni eder ve derin saygılarımı sunarım.Mersin Şehir Azasından Zekiye Halil. 8
Önerge kabul edilir. 11 Haziran’da Yeni Mersin gazetesinin ana haberi şöyledir: 9
Kadın Hürriyete Kavuştu, Peçe Yasağı Başladı. Dünden itibaren ot dolu çuvalı andıran
umacı kadın tipi ortadan kayboldu. Kadınlarımız peçeleri seve seve atıyorlar. Çarşaf yasağı
da 1 Temmuzda tatbik edilecek.
Mersin belediye meclisinin inkılâp bakımından çok ehemmiyetli olan kararı ile dünden
itibaren peçe yasağının tatbikine başlandı. Bu kararın ne kadar yerine ve umumi bir arzuya
karşılık bulunduğu dün bütün manası ile tebarüz etti. Belediye yasağını duyan kadınların
birçokları daha evvel peçeyi çıkarmışlardı. Dün Mersinde hiçbir peçeli kadın kalmamıştır.
Bu hareket ceza korkusundan daha çok kadınlarımızın kendi arzuları ile olmuş ve birçok
sebepler altında çarşaf ve peçe giyen kadınlar belediye yasağı ile hürriyetlerine
kavuşmuşlardır.
Kadını bir kümes hayvanı telakki eden eski devrin bu artığı da artık Mersinden
tamamen silinmiştir.
Bir Temmuzda da çarşaflar atılacak ve kadınlarımız Cumhuriyetin kendilerine verdiği
hürriyete kavuşarak müzelik kıyafetten tamamen ayrılacaklardır. Çarşaf yasağı daha tatbik
edilmediği halde çarşaflı kadınlar yarı yarıya azalmıştı… Şüphesiz memleketin her tarafında
kadınlarımız ayni dilektedirler. Mersin Belediye meclisinin kararını diğer belediyelerimiz de
örnek tutacak olurlarsa göreceklerdir ki tatbikatta hiç müşkülat yoktur. Kadınların
istemeyerek gasp edilen hürriyetlerinin iadesi ancak böyle bir kararla kabil olabilir.
Mersin, ülke genelinde bu konuda en erken karar alan kentlerden biridir. Oğlu anlatıyor:
Kadınlara siyasî hakların verilmesinden hemen sonra annem Mersin'de Belediye Meclisi
azalığı, Belediye Encümen azalığı, Türk Hava Kurumu Başkanlığı yaptı. Mersin'de çarşaf ve
peçenin yasak edilmesi için Belediye Meclisine verdiği takrir kabul edildi ve uygulandı.
Bunun o devirde, bazı çevrelerde nasıl yankı uyandırdığını
bugün yaşamak değil, anlatmak dahi zordur. Bir süre devletin himayesine alındık
dersem
abarttığımı sanmayın. Ben dokuz yaşında iken, annemin 30 Ağustos 1933 günü yapılan
törende kalabalığa hitaben vermiş olduğu nutku dinlemek çocukluğumun unutamayacağım
anıları arasındadır… Çukurova'da bu şekilde geçen çocukluğum beni tam anlamı ile
koşullandırmıştır. Atatürk'e kurtarıcı bir kahraman, fakat başlattığı devrimlere (meselâ
laikliğe) kuşku, hatta endişe ile bakan bir çevrede, ailemiz çok defa bir azınlık görüntüsü
almakta idi. 10
Zekiye Hanım, Türk Hava Kurumu Mersin şubesi yönetim kurulu üyesi olmuş, daha sonra şube
başkanlığı yapmıştır. Vecihi Hürkuş’tan pilotluk eğitimi ve brövesi almıştır. Çalışma temposu yıllar
içinde yavaşlamaz:
Kendisini ziyarete gittiğimde gördüğüm manzara şu idi: Bir yığın evrak... Bir tarafta
direktif alan memurlar... Diğer tarafta incelenmek üzere sunulan evrakı müsbiteler ve
muhasabeye ait defterler. Bunların arasında da Zekiye Olgaçay. İlk sözü şu oldu: