sempozyum_bildiri_kitabi

görüşme ana tema soruları verilmiş ve ikinci olarak ise katılımcıların bu sorulara verdikleri
cevaplardan yapılan analizler ifade edilmiştir. Son olarak da yapılan analizler için katılımcıların
verdikleri cevaplar içerisinden en çarpıcı olanı örnek ifade olarak burada belirtilmiştir.
Çalışma hayatı ve eğitim
Çalışma hayatı ve eğitim kategorisi ile ilgili olarak dört ana tema sorusu sorulmuştur. Bu ana
kategoriler şunlardır: (a) Kadınların meslek sahibi olması (b) mesleklerde cinsel ayrım, (c) kadınların
yönetici ya da patron olması ve (d) Çalışan kadınların ebeveynlik olgusu.
Kadınların Meslek Sahibi Olması
Yaşlı kuşak kadınların çoğu kadınların çalışması gerektiğini çünkü kocalarına muhtaç yaşamamayı
istediklerini söylemişlerdir. Ayrıca “şimdiki gençler daha akıllı” ifadesin de çalışmadıklarından dolayı
pişman olduklarını belirtmişlerdir. Yaşlı kuşak kadınlar gibi orta kuşak kadınlar da kadının çalışması
gerektiğini konusunda hem fikirdirler. Orta kuşak kadınlar, kadının çalışmasının sadece eşine muhtaç
yaşamamak için değil, aynı zamanda kendisi için de önemli olduğunu vurgulamışlardır. Genç kuşak
kadınlar da orta kuşak kadınlar gibi kadınların çalışmasının sadece eşlerine muhtaç yaşamamak için
değil, kadınlar aynı zamanda kadınların kendine olan özgüveni ve ikinci sınıf insan olmamak için
çalışmaları gerektiği belirtmişlerdir.
… Meslek sahibi olmak iyi bir şey… Biz bilmiyorduk çalışmayı. Şimdi çalışan kadınlar ne
güzel. Elleri ekmek parası getiriyor. Kocalarına muhtaç yaşamıyorlar. Biz de kocanın eline
bakıyoruz. Tüm hayatımız böyle geçti.” (Okuryazar‐60)
“…Kadınlar çalıştıkları zaman kendisinde daha önceden ortaya çıkmamış özellikleri fark
ediyorlar. Bu da onlara özgüven sağlıyor. .. Ayrıca kadınlar ekip ruhuna daha yatkınlar.”
(51, emekli, üniversite mezunu)
“…Çalışmayan kadının kendine olan güveni olmuyor. Yaşamda istediklerini
gerçekleştiremiyor. Eşinden para almak zorunda kalıyor. Bu çok kötü… Bence Türkiye’de
kadınların ikinci sınıf insan olmasının altında bu yatmaktadır. Kadın mutlaka çalışmalıdır.”
(31, evli, çalışıyor).
Mesleklerde cinsel ayrım
Ataerkil toplumların tümünde geçerli olan geleneksel ideolojinin cinsiyetçi iş bölümü, kadını
öncelikle ev işlerinden sorumlu tutar. Kadınların büyük çoğunluğu, toplumsal üretimden uzak kalır ve
kendilerine öğretilen toplumsal cinsiyet düşünce ve davranış kalıplarına göre beceriler edinir. Kadınlar
bu yüzden daha çok hizmetler sektöründe, sağlık, eğitim, tekstil, gıda vb. alanlarda kitlesel bir biçimde
çalışırlar (Arat, 1994: 45). Görüşmeye katılan kadınların hemen hemen hepsi kuşak fark etmeksizin
öğretmenlik mesleğinin kadınlar için daha uygun olduğunu düşünmüşlerdir. Dolayısıyla üç kuşağa da
aktarılan ve değişmeyen bir toplumsal olgudur. Konuyla ilgili genç kuşaktan bir katılımcının ifadeleri
şöyledir:
…Kadınlara öğretmenlik çok yakışıyor. Öğretmenlik yapan kadınlar evlerine
veçocuklarına daha çok vakit ayırabiliyorlar. Yoğun bir meslek olmadığı için daha uygun
kadınlar… Erkekler hemen hemen bütün işleri yapabiliyorlar. Özellikle güç gerektiren işler
erkeklere göre. (24, evli, çalışmıyor)
Kadının yönetici ya da patron olması
Yaşlı kuşak, kadınların yönetici olmasını destekleyenlerden bazıları kendi kuşaklarının değil de
günümüzdeki kadınların yönetici olmaya daha yatkın olduklarını ve kadınların yaptığı ev işlerinin
karmaşık olduğu, bu nedenle evi yöneten kişi olan kadının büyük işleri de yönetebileceğidir.
Kadınların yönetici olmasını desteklemeyenler yöneticiliğin erkek işi olarak algılandıklarını belirten
ifadeler kullanmışlardır. Fakat Orta kuşak kadınların bazıları kadınların yüksek yönetici olması ile ilgili