sempozyum_bildiri_kitabi

"Yüksekten atlamayın kızlığınız bozulur, düşmüş de kızlığı bozulmuş, ağır kaldırmış da kızlığı
bozulmuş." dendiğini, "kızlığını kaybetmenin kötü bir şey olduğunu" o zamanlar korkup dikkat
ettiklerini söylemekteler. 3. kuşakta artık uyarılar açık cümlelerle söylenmemekte, "Dışarı kötü,
kandırılma" denmekte, en çok uyaranlar "anne, baba, baba en çok." "Gece barlarda takılma, kendini
kaybedecek kadar içme”. Yine genç kuşaktan bir katılımcı (annesi farklı ifade etse de), lisede biriyle
çıkmasının açıkça annesi tarafından istenmediğini, üniversitede, ya da iş bulursa çıkabileceğinin
söylendiğini dile getirmektedir.
Kırsal alanda kızlara çoğu zaman fiziksel işler yaptırıldığı halde "Ağır yük kaldırmayın kızlığınız
bozulur." uyarısı ilginç. Gençler bu ifadeleri hiç duymamış. Başkalarının başına gelen kötü şeyler ise
her dönem önemli uyarı yöntemlerinden. Genç kuşaklarda babanın da öğüt vermeye başladığı
görülmektedir.
Cinsel birliktelik ve bekaretle ilgili kavramları ilk ne zaman duymuşlar?
Doğrudan konuşulmasa da 10‐17 yaşlarında bu kelimeler duyulmakta, daha sonra da ne anlama
geldiği, kimi zaman konuşmalardan ya da yaşıtlardan öğrenilmektedir. Genç kadınlara doğrudan
konuşulmasa da ergenlikten itibaren ne yapıp ne yapmamaları gerektiği fark ettirilmektedir.
Konuşmanın ayıp, konuşmamanınsa makbul birşey olduğu hissettirilmektedir. Feminizme dair
okumaları olan iki katılımcı konuşabilmektedir. Ama ikisi de aile içinde pek fazla konuşmamaktadır.
Ailesiyle birlikte yaşayan 3. kuşak genç kadın yanlışları bir parça fark etmekle birlikte, bu konuların
konuşulabilirliğine yaklaşımı anneannesine, annesine ve yengesine benzemektedir. Aileden fiziksel
uzaklık ve feminizme ilgi kadınların cinselliği daha rahat konuşmasını sağlamaktadır. Ama aileden
kadınlarla hala "ayıp"tır, konuşulamamaktadır.
Evlilik gecesi ve ilk cinsel deneyim, duvak açma, kan, çarşaf
80'lerin ortası ile 90'lı yıllara kadar ilk gece beklendiği, bekleyenlerce çarşafa bakıldığı, ertesi gün
duvak açma törenin yapıldığı anlaşılmaktadır. Duvak açma, gerdek gecesi ertesi, köyün kadınlarının
davet edildiği, yemeklerin pişirildiği bir törendir. Bu törende gelinin becerileri sınanmakta, en önemlisi
çarşafı görülmektedir. Gelinin bekaret kanının olduğu çarşaf tepsi vb.ne konmakta, bütün kadınların
önünden geçirilmektedir. Kadınlar kimi zaman iyice açıp çarşafa bakmakta ve bahşiş atmaktadır. 1.
kuşak, tören sırasındaki duygularını rahatlama, memnuniyet olarak ifade etmektedir. Kendi
töreninden sonra davet edildiği diğer törenlere de gittiğini, gitmek gerektiğini ifade etmektedir. 80'li
yılların ortasına kadar duvak açma törenlerinin devam ettiği düşünülmektedir. Yaşadıkları köylerde
70'li yılların ortasından itibaren kente ve yurt dışına göçler başlamıştır. 70'li ve 80'li yıllar kadınlıerkekli
kentle temas edilen yeni bir dönemdir. Köylere elektrik ve TV bu dönemlerde girmeye
başlamıştır. Genç kuşaklar evlenerek kente gitmeye başlamıştır. Evlenerek kente ilk giden, evin büyük
ablasıdır. O ilk gecesini damadın köyünde geçirmiştir. Geleneklere uygun bir biçimde çarşafıyla duvak
açma töreni yapılmıştır. İkinci abla da evlenerek başka köye yerleşmiştir. 83 yılında muhtemelen ona
da duvak açma töreni yapılmıştır. 2. kuşaktan evin kızı 1990 yılında evlenmiştir. Ailesinin köyünden
damadın köyüne bir günlüğüne gitmiş, sonra yaşayacakları kente gitmiştir. Aile büyüklerinin köyde
birlikte olma önerilerini eşi reddetmiştir. Yolda rahatsızlanabileceği gerekçe gösterilmiştir. İlk
birlikteliğini kendi evinde yaşamıştır. Kimseye çarşaf göstermemiştir, bu durumu olumlu bulmaktadır.
2. kuşaktan evin gelini, evlenerek eşinin evine gelmiştir. Kalabalık bir ev ortamında birlikte olmak
zorunda kalmış, acıdan bağrılabildiğini duymuş, bağırmaktan ve ertesi gün insanların yüzüne
bakmaktan endişe etmiştir. Ertesi sabah çarşafı büyük görümcesine vermiştir. Kaynanası tarafından da
görülmüş olduğunu düşünmektedir. "Sabah kalkıp çarşafı bekleyen kişiye veriyorsun, o da senin
alnından öpüyor, alıyor çarşafı, o senin namusun görülüyor. Demek ki kız, kız oğlan kız diye tebrik
ediyor. El değmemiş kız her kızın yapacağı şey, vermek zorunda olduğun şey. O senin namusun. Onu
vermek zorundasın. Sorumluluğumu üstümden atmış oldum. Güvencen o senin." kelimeleriyle