sempozyum_bildiri_kitabi

Seçilmiş Hikayeler Dizisi’nde yayımlanır, bir yandan edebi yaşamı başlarken, diğer yandan iş hayatına
atılır.
Erbil, eşiyle birlikte 1957 yılında İzmir’e yerleşir. Kızı Fatoş Erbil burada dünyaya gelir. Ancak
İstanbul ve Ankara’dan sonra İzmir, iş ve sosyal yaşam bakımından Erbil çiftinin gereksinimlerini
karşılayamadığından Leyla ve Mehmet Erbil tekrar İstanbul’a Teşvikiye’ye taşınır. Burada Erbil’in
örgütlü siyasi yaşamı başlar ve aralarında Behice Boran, Mehmet Ali Aybar, Cemal Hakkı Selek gibi
önemli isimlerin bulunduğu yeni bir aydın çevresi ile tanışır. Edip Cansever ve Ahmet Oktay ile birlikte
çalışmaya başlar. 1967 yılında kısa bir süre Zürih’te konsoloslukta katip olarak çalışır.
İstanbul’a geri dönüşü ile birlikte Erbil, kurucu üyesi olarak yer aldığı Türkiye Sanatçılar Birliği ve
Türkiye Yazalar Sendikası başta olmak üzere birçok dernek ve birlikte faaliyet gösterdi, atölye
çalışmalarına katıldı. Özgün üslubu yanı sıra aydın kimliği ile öne çıkan Erbil 2002 yılında PEN Yazarlar
Derneği tarafından Türkiye’nin ilk kadın Nobel adayı olarak gösterildi. Erbil 2013 yılında İstanbul’da
vefat etti .Yazarın roman türünde yazılmış Tuhaf Bir Kadın, Karanlığın Günü, Mektup Aşkları, Cüce, Üç
Başlı Ejderha (Novella) çalışması dışına öykü, deneme …vb. gibi farklı türlerde ele alınmış çok sayıda
eseri bulunmaktadır.
Tuhaf Bir Kadın (1971)
Leyla Erbil’in ilk romanı olan “Tuhaf Bir Kadın” ilk kez 1971 yılında Habora Yayınevi tarafından
yayınlandı. Daha sonra farklı yayınevleri tarafından basılan bu romanda, Erbil toplumsal tabuların
üstüne gittiğinden muhafazakar çevrelerin tepkisi ile karşılaştı.“Tuhaf Bir Kadın” romanı “ Kız”,
“Baba”, “Ana” ve “Kadın” olmak üzere dört bölümden oluşur. Bu bölümleri özellikle kadın karakter
açısından kısaca göz atalım.
Birinci bölümde ana karakter Nermin’in hayatının ilk yirmi yılı öykülenir. Nermin, 19‐20
yaşlarında, sol görüşe sempati duyan genç bir kızdır. Toplumsal cinsiyet ideolojisinin yarattığı kadın
kimliğinden rahatsızdır. Bu nedenle geleneksel değerleri sembolize eden anne figürü ile sık sık çatışır.
Annesi tarafından sürekli eleştirilen Nermin, bir süre sonra kendisine dikta edilen değer yargılarının
tümüne tepki gösterir. Toplumda kadın olarak değil aydın olarak tanınmak ister, şiirler yazar,
edebiyatçılarla dostluk kurmaya çalışır. Bu sırada bir parçası olmak istediği erkek egemen edebiyat
dünyası tarafından yaftalanır ve dışlanır. Bekaret sorunu, kadın cinselliği gibi konularda edebiyat
dünyası ve Nermin’in arkadaş çevresi, tıpkı annesi gibi suçlayıcı bir tavır içindedir. Modern insanın
çelişkilerinin ve kadın sorunun ele alındığı bu bölümde Nermin’in ilk gençlik yıllarında karşılaştığı
problemler ve toplumu algılama biçimi günlük şeklinde tutulmuş notlarla ifade edilir.
Bu sırada Doğu kökenli arkadaşı Halit ile duygusal bir yakınlaşma yaşar. Nermin’in Halit’e olan
ilgisi ilk olarak şu satırlarda açığa çıkar: “Soğukkanlılıkla yatışmamı bekledi, sonra da tüm acıların
dünyanın ve Türkiye’nin içinde bulunduğu politikaya bağlı olduğunu söyledi….” (Erbil,2011:17). Hızla
gelişen ilişkileri ile birlikte Nermin içinde bulunduğu baskı ortamından kurtulmak için Halit ile
kaçmaya karar verir. Bir yandan arkadaş çevresindeki gerginlikler diğer yandan annesinin Nermin’e
yönelttiği suçlayıcı tavır ile karşı karşıyadır. Ancak Halit ile kaçış planları yaparken annesine
yakalanması Nermin’i bir çıkmazın içine sürükler. Annesinin artan baskısı ile karşı karşıya kalan
Nermin’in, tek seçeneği kalmıştır; yakın arkadaşı Meral’in ağabeyi Bedri ile evlenmek. Nermin kısa bir
süre içinde bu şartlar altında Bedri ile evlenir.
İkinci bölüme geldiğimizde; Nermin’in uzun yıllar gemilerde çalışmış olan, babası Hasan Efendi’nin
hayatı karşımıza çıkar. Bu bölüm Hasan Efendi’nin geçmişi hatırlaması üzerine kurulmuştur. Ayrıca bu
bölümde,Türkiye Komünist Partisi’nin kurucularından Mustafa Suphi’nin ölümü hakkındaki bilgi ve
belgelere yer verilir. Hasan Efendi’nin ölmesiyle bölüm sona erer. Bu bölüme kadın karakterler
açısından baktığımızda daha çok Hasan Efendi’nin gözünden ifade edildiğinden, kadın dünyasına dair
detaylara fazla yer verilmemiştir. Burada Nermin, Hasan efendi tarafından uyumsuz kız olarak
konumlandırılır. Ayrıca bu bölümde Nuriye Hanım’ın aşırı sert tavrının altından, Nermin’in ölen erkek
kardeşinin acısı ve yeni bir erkek çocuk doğuramamış olmanın toplumsal baskısı açığa çıkar.
Üçüncü bölümde, Hasan Efendi için verilen mevlitte, Nuriye Hanım’ın, eve gelen misafirleri
kovmasıyla yaşanan kaotik durum anlatılır. ‐Miş’li geçmiş zaman kipi ile başlayan bu bölümde hayal
ve gerçek arasında geçişler yaşanır. Bir süre sonra hangi olay gerçek hangi olay algı yanılsaması ayırt