sempozyum_bildiri_kitabi

Kaptan – ŞÜKRİYE ER
Şükriye Er, 1955’ de Bodrum’ un Ortakent Köyü’ nde doğmuş. Köy İlkokulu’nda okumuş. Hiç
okumamış rençper bir anne ve babanın altı çocuğundan en küçüğü.
Babam ölüp de anemin de gözleri kör olunca birçok iş bana kaldı. Bu güvensizlikten
olacak daha küçük yaşlarda polis ya da zabıta olmak isterdim. Gündeliklere gider erkek gibi
her işi yapardım. Bana “Jandarma Şükriye” de derlerdi. Köyden Bodrum’a gelin geldim.
Eşim erkek berberiydi. Beş altı yıl rahat yüzü gördüm. Bugünkü kullandığımız 10 mt.
uzunluğundaki tekneyi ağabeyim yaptı. Adını da eşimin lakabı olan “Tekaüt” koydu.
Tekneyi ilk yıllar kendi deniz zevkimiz için kullandık. Sonra eşim günlük turlara çıkmaya
başladı. Ben de yanında miço olarak çalıştım.
1982’de 9 ay yatarak tek çocuğum olan kızım Hatice’yi doğurdum. Kızım 10
yaşındayken eşimi sirozdan kaybettim. Acısını bile yaşayamadan üç gün sonra teknenin
dümenine geçtim. Elimde, sadece kızımın 150 liralık harçlık parası vardı. Komşuların
katkısıyla toparlandım. Köyde hep ben konuşuluyordum. Önceleri kimse ciddiye almadıysa
da kararlılığımı ve başarımı gördükçe denizciler yardımcım oldu. Bu ara kaptanlık ehliyeti
de aldım. Artık deniz ve Tekaüt benim eşimdi. Kara İncir, Akvaryum, Karaada, Çiftlik arası
günlük seferlerde tek kadın kaptandım. Önce korkup binmeseler de sonra aranan oldum.
Cenneti Kaptan Hüseyin bana denizi öğretirken, Apo Kaptan teknemin yaşamasını sağladı.
En çok denizciler arasındaki bu karşılıksız sevgi dolu yaşamı sevdim.
Hiç korkmadın mı, diye sorarsan birgün çok korktum. İngiliz müşterilerle Akvaryum’dan
dönerken Karaada açıklarında deniz sanki delirdi. Benim yüreğim ağzıma gelirken, turistler
macerayı yaşamaktan mutluydu. Birbuçuk saat dalgaların sınavından geçtim. Bir bot dört
kez benim için gelip gitmiş. O gün, aynı dalgaların arasında kalan, lüks ‘Victoria’ teknesinin
kaptanına, “Şükriye Kaptan kadar olamadın” demişler.
22 yıldır ‘Tekaüt’, ekmek teknemiz. Vergimi veriyorum, işimi onurla gururla
götürüyorum. Teknenin her işini kendim yaparım. Çoğu teknede yatarım. Tekne ve deniz
artık benim sığınağım. Denizin sesini çok severim. Akvaryum koyunda kalıp akşam güneşini
ve geceyi kendimle paylaşmayı başardım. 2000 yılında kurulan Denizciler Kooperatifi’ nin
kurucularındanım. Tek kadın üye benim.
Bugünümü soruyorsan işler kötü gidiyor, teknem ismi gibi ‘Tekaüt’ olmaya mahkum.
Herşey büyükten yana. Bizim teknelerimizi deniz istese de, sistem istemiyor. Hergün yeni
yasalar konuyor. Günlük turlar büyük teknelerin ve işletmecilerin eline geçti. İki yıldır
borçlu kapatıyorum; ama Tekaüt’ ü satmayacağım. Hattımı satarak aldığım parayla
yaşadığım bu evin kredisini ödeyeceğim. Bir kere aldım denizin sesini, rengini, cömertliğini.
Dostlarımla Adaboğazı’ nın keyfini çıkarırım inşallah.
Söyleşinin sonunda Muğla Üniversitesi Turizm Acente Bölümü’ nü bitirdikten sonra Bodrum
Marina’ da çalışan ve yelken yarışlarında rol alan kızı Hatice’ nin, ‘Onunla gurur duyuyorum” sözleri
eklendi. Kaptan Şükriye Er, çektiklerini unutmuş; yaşadığı yalın dünyası deniz gibi masmavi olmuştu.
Foto Mehmet’ in karısı /çırağı ‐HAFİZE BARUT
Hafize Barut, yedi kardeşten biri olarak 1933’ de Kos adası’ nda doğmuş. Orada 4 yıl Türk
okullarında okuduktan sonra 21 yaşında Bodrum’ a gelin gelmiş.
Eşimi görmeden evlendirildim. 1953’ de ilk çocuğumu Ada’ da doğurdum. O yıllarda,
Kos adası Bodrum’ dan daha ilerideydi. Eşim hastalandığından düğün paralarımızı hep ona
harcadım. Dört kız annesi oldum. Eşim Mehmet Barut fotoğrafçıydı, kültürlüydü.
Fotoğrafçılık sevdası babasından gelme. Babası, mirasçısı olduğu evin parasıyla fotoğraf
makinesi edinmiş. Eşim de askerde edindiği fotoğraf makinesini yaşam boyu taşıdı. Bana
da bunu öğretti. Küçücük evimizin hamamını karanlık oda olarak kullanırdık. Fotoğrafların
yıkanması, kurutulması, düzenlenmesi bana aitti. Çarşıdaki dükkanımızda çektiği