sempozyum_bildiri_kitabi

kahramanı gibi algılamasını ve böylece özne ile bağ kurarak onu daha yakından tanımasını sağlamıştır.
Eser, okurun özne ile kurduğu bu ilişki sayesinde klasik biyografin yaratacağı etkiden daha fazlasına
sahip olmuştur.
“Halide’nin kadın olarak adıyla sanıyla, aklıyla, sesiyle, bedeniyle ortaya çıkışı Osmanlı kültürü
açısından çok sıra dışı bir konumdu.” 45 diyen İpek Çalışlar, Osmanlı'nın çalkantılı son yılları ve
Cumhuriyet'in kuruluş yıllarını kapsayan tarihsel zemin içerisinde Halide Edip’i özel bir konuma
yerleştirmiştir. Halide Edip’in cephede geçirdiği yılların, Amerika’da ve Hindistan’da verdiği
konferansların anlatıldığı bölümlerde İpek Çalışlar’ın onu destekleyen, yücelten ve olumlayan sesinin
esere sindiği görülür. Çalışlar, Halide Edip ile ilgili olumlu ya da olumsuz her türlü eleştiriye yer
vermiştir. Ancak romanın geneline yazarın Halide Edip’ten yana yaklaşımı egemendir. Çalışlar’ın kendi
sesini duyduğumuz satırlarda karşımıza çıkan Halide Edip âdeta idealize edilen bir roman kahramanı
gibidir.
Eserin bir başarısı da “soyut kavramları somut hayatlar çerçevesinde bağlamlandırması” 46 dır. İpek
Çalışlar, içinde bulunduğu sosyal ve siyasi yapıya rağmen “eşitlik, özgürlük, demokrasi, kadın hakları”
gibi soyut kavramları Halide Edip portresiyle ve yaşamıyla somutlaştırarak Türk toplumu için önemine
ve gerekliliğine dikkat çekmiştir.
İpek Çalışlar'ın bu eserinde gerçek ile ideal, belge ile kurmaca, özne ile kahraman, yazar ile
romancı bir aradadır. Biyografik romanda eksikliklere/sorunlara neden olabilecek bu birliktelikler
Halide Edib Biyografisine Sığmayan Kadın isimli biyografik çalışmaya tarihsel gerçekliklerin yer aldığı
bir eserden çok bir roman tadı katmış ve böylece İpek Çalışlar özneden topluma genişleyen,
geçmişten geleceğe uzanan etkiyi yakalamayı başarmıştır.
Assistant Prof. Eylem SALTIK
Eskişehir Osmangazi University.
Department of Turkish Language and Literature.
F2 Blok, Meşelik Yerleşkesi, Eskişehir
esaltik77@hotmail.com,
Lecturer , Sabanur YILMAZ
sabayilmaz@gmail.com,
Bilecik Şeyh Edebali University
Department of Turkish Language and Literature.
İsmetpaşa Mah. Çağrıkent B‐Blok No:12 Kat:5,
Bilecik/ Merkez,
Notes
1 RenéWellek ve Austin Warren, Edebiyat Teorisi, (İzmir: Akademi Kitabevi, 1993), 57.
2
İlhan Tekeli, "Bireyin Yaşamı Nasıl Tarih Oluyor", Toplumsal Tarih Dergisi, (Kasım, 2001):15.
3
Tekeli, "Bireyin Yaşamı Nasıl Tarih Oluyor", 15.
4
Derin Terzioğlu, “Tarihi İnsanlı Yazmak: Bir Tarih Anlatı Türü Olarak Biyografi ve Osmanlı Tarih
Yazıcılığı”, Cogito, (Güz 2001): 284‐285.
5
Fatmagül Berktay, “Kadın Tarihi: Yeni Bir Gelecek İçin Geçmişi Geri Almak”, Cogito, (Güz
2001):275.
6
Berktay, “Kadın Tarihi: Yeni Bir Gelecek İçin Geçmişi Geri Almak”, 273.
7 Vefa Taşdelen, “Biyografi: Ötekine Yolculuk”, Milli Eğitim Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, (Güz
2006): 11.
8
İpek Çalışlar, Biyografisine Sığmayan Kadın Halide Edib, (İstanbul: Everest Yayınları, 2011), ix.
9
Leyla Keskiner ve Önder Kızılkaya “Biyografisine Sığmayan Kadın: Halide”, Buluşma (Sağlık ve
Eğitim Vakfı), (Ekim 2010): 37.