sempozyum_bildiri_kitabi

astlanır. Bir kısmı İaşi ‘George Enescu’ Güzel Sanatlar Akademisi’nin hocalarının eğitim sürecinde
olan etkileridir. Bir kısmı da Paris’teyken eğitim aldığı hocası olan André Lhote’tan gelmektedir.
Bununla ilgili Eren Eyüboğlu,
demektedir.
“Ben Paris’te iken Cézanne’dan önce Matisse’i sevdim. Sonra Lothe’a hayran oldum,
ama onun tesiri altında kalmadım. Lothe bana zevk ve ruh bakımından tesir etti. Bir resme
baktığım zaman onun ne için güzel olduğunu bana öğretti. Umumi resim ve sanat
kültürümü ona borçluyum.” 5
“Paris’i, sergileri, müzeleri, eski ustaları tanıdım. Lothe bana ‘görmeyi’ öğretti. 6 ”
Eren Eyüboğlu’nun resimleri analiz edildiğinde, renk, sanat yapıtlarını şekillendiren en önemli
unsurlardan biri olduğu anlaşılmaktadır. Sanatçının ilk resimlerde Romen hocası Octavian Bancilă’nın
etkisi fırça darbelerinde görülmektedir, fakat renk düzenlenmesi formdan daha baskındır. Soğuk‐sıcak
renklerin kontrastı birçok eserlerinde kullanarak bir ifade aracı olarak kullanmaktadır. Kimi zaman ton
skalasını çeşitlendirerek resme zenginlik katar. İşleyiş tarzı da Cézanne’ı anımsatmaktadır. (Resim 1)
Başka resimlerinde de fonda kullanılan nabiler’den gelen noktacılık etkisi, figürlerin kübist
arayışlarıyla örtüşmemektedir. (Resim 2, 3)
Peyzaj konulu örneklerde de kullanılan soğuk‐sıcak kontrast, fovist olan Dufy’nin etkilerini
hatırlatmaktadır. Bazı peyzaj tasvirlerinde Fransa’nın Güney ışığı rengini sarı ve beyazla verilirken
soğuk renk olarak maviyi kullanmaktadır. Gölgeleri güçlü kılan mavi renk de mavi‐mor kombinasyonu
ile sarı ışığın karşıtıdır. (Resim 4, 5)
Benzer fovist etkiler çok figürlü kompozisyonlarında da görülmektedir. Ancak buradaki fırça
darbeleri resmi ekspresif kılar. Peyzaj içinde yer alan figürler önemsenmemiş gibi detaysız işlenmiş
olsalar da karşıt renklerin oluşturduğu sıcak‐soğuk kontrast rengi ekspresif hale getirmektedir.
Kompozisyonun merkezindeki yeşil içindeki mavi tonlar, soğuk sarı ve krom yeşili, kromatik zenginlik
katmaktadır. Arka fondaki kırmızı, mor, turuncu öne doğru sarıya kadar varmaktadır. (Resim 6)
Belli kompozisyonlarında figürleri detaysız işlerken (Resim 6, 7, 17, 21, 22, 27, 32), başka işlerinde
bu dönemde Paris’te hâkim olan kübizm etkileri ile de figürlerin iç (alt yapı) konstrüksiyonunu kurar.
(Resim 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14) Bir figür, Braque’ın analitik kübizm’in etkilerini taşırken, el ve ayakları
işleyiş tarzında sanatçının Matisse ve Picasso’dan etkilendiği görülmektedir (Resim 8). Bu tarz
resimlerinde sanatçının kişisel üslubu daha geri planda tutulmuş olup yaşadığı ülkelerin kültürü ile
ilgili verileri tespit etmek çok mümkün değildir.
Başka resimlerinde figürlerin elleri gerçekçi iken yüzlerinin işleyiş biçimi Picasso’nun çıkış noktası
olan Afrika maskelerini anımsatmaktadır. (Resim 9, 10, 11, 12, 13, 14)
Ancak renk unsurunu çoğu zaman ifade aracı olarak kullanmaktadır. Resim 9’da görüldüğü gibi
mavi fondan ön plana doğru mor skalası, figürün elbisesindeki turuncu tonları dengeler. Bu şekilde
oluşan atmosferin uyumunu, arkadaki folklorik öğeler bozar gibidir.
İki köylü kızı ve su kabını betimlerken su kapları analitik kübizm anlayışıyla işlenmiştir. (Resim 10,
11, 12, 13) Resim 10’da hem yüz hem de eller gerçekçi formda işlenmişken arka fonda
puantielizm’den de etkilendiği görülmektedir.
Resim 11’de turuncu fon, resmin en önemli unsuru olarak algılanmaktadır. Tek merkezli dengeli
piramidal kompozisyon içinde diyagonalleri topladıktan sonra sanki dikey yönler su kabına doğru
inerek su kabını fondan sonra resmin ikinci önemli unsuru yapar. Önce fon, daha sonra su kabı ve son
olarak da figürler algılanmaktadır. Resmin en aydınlık ve seyirciye en yakın duran yeri olan su kabı,
analitik kübizmin etkilerini göstermektedir. Figürler ise realizmden kübizme doğru bir anlayışla
işlenmiştir.
Resim 11, 12 ve 13’te sanatçı aynı temayı benzer bir kompozisyon içerisinde ele almıştır. Resim
12’de en önemli unsur kırmızı su kabıdır. Yeşil ve mavi renk ile kontrast oluşturmaktadır. Elbiseler
üzerindeki yatay kırmızı çizgiler su kabının devamı olarak algılanır. Bu tarz resimler eğilim olarak