sempozyum_bildiri_kitabi

Saygınlık uyandıracak bir zarafetle, mutlu yaşlanmak istiyorum. Kendim için bir şey
isteyeceksem önümdeki tek seçenek bu. Gençliğin yerini doldurmasa da geçip gidenlerin
yerine konabilecek tek değer incelikli bir görmüş geçirmişlik olabilir bundan böyle. 19
İnci Aral’ın eserinde modern tıbbın etkisini yansıtan, hem doğalcı hem de duygusalcı bir hastalık
anlayışı gözlemlenmektedir. Hastalığını ve menopoza girişini izleyen sorunlarını anlatırken sık sık
geçmişine, çocukluğundan itibaren çeşitli ilişkilerde yaşadığı incinmelerine geri dönmesi, sağlık
sorunlarıyla duygusal birikimi arasında bir bağlantı kurduğunu düşündürmektedir. Öte yandan, sağlık
durumuyla ilgili pek çok ayrıntıyı “bilimsel” olarak tanımlanabilecek serinkanlı ve detaycı bir anlatımla
ortaya koymaktadır. Kanserini dışsal, ruhsal çalkantılarını içsel (menopoz süreciyle bağlantılı)
etkenlere bağlamaktadır. Hastalıklarını işlev kaybı (özellikle yazamamak) bağlamında ele almaktadır.
Dönemin tıp bilgisine bağlı ve inançlıdır ve menopozun medikalizasyonunu da sorunsallaştırmadan
kabullenmiş gibidir. Dahası, yazdığı kitapla kadın okurlarının menopoza ilişkin kaygılarını ve ilaç
kullanma eğilimlerini pekiştirmiş olması muhtemeldir (kullandığı hormon preparatının adını da açıkça
belirtmiştir). Aral’ın hastalıklarını anlatış biçimi, kişinin kimi zaman tıbbi açıdan daha az önemli bir
duruma, çok daha ciddi bir duruma verdiğinden daha büyük öncelik verebileceğini, yani hastalık
deneyiminin öznelliğini ortaya koymaktadır. Aral, çoğu kişinin büyük ciddiyet atfedeceği ve asıl
gündem haline getireceği kanser hastalığını değil menopozu seçmiş, yaşamının bir dönemindeki tüm
sorunlarını (bunlar örneğin kanser tanısının şiddetlendirdiği orta yaş sorunları olabilir) menopozla
bağlantılandırmış, öyküsünü de menopoz etrafında örgütlemiştir. Böyle davranmasının muhtemel
nedeni, kadınlar için yaşlanmayı felaketlerin en büyüğü gibi takdim eden popüler söylemin etkisidir.
Elif Şafak ve Mahrem
Elif Şafak’ın üçüncü romanı olan ve 2000 yılında yayınlanan Mahrem, yazarın sözcükleriyle
“görmeye ve görülmeye dair bir roman”dır. 20 Romanda günümüzde geçtiği anlaşılan bir öykü, uzak
zamanlara ve diyarlara, fantastik kişiler ve olaylara ilişkin öykülerle iç içe sunulmaktadır. Öykülerde
bakmak, görmek, güzel olanın sergilenmesi, çirkin olanın gözlerden kaçırılması temaları ağırlıklıdır.
Güzellik ve çirkinlik ise göreli değil, her görenin üzerlerinde ittifak ettiği olgular olarak sunulmaktadır.
Günümüzde yaşayan roman kişileri yeme bozukluğu (bulimia nervosa) 21 olan, aşırı iri ve şişman bir
kadın ile cüce bir erkektir. Kadın kahramanın ağzından yazılan sözler, günümüzde şişmanlığın nasıl da
sapkın bir hal gibi algılandığını ortaya koymaktadır.
Zira herşeyden önce, insanların şişmanlara bakışıyla körlere bakışı arasında epeyce fark
var. Tıpkı sakatlık gibi körlük de insanın başına gelen bir felaket addedildiğinden, tıpkı
sakatlar gibi körler de insanda merhamet uyandırır. (...) Oysa şişmanlık bazı kişilerin başına
geliveren talihsiz bir olay ya da‘kader’ değil, bizzat şişmanların eseridir. Her şişman kendi
şişmanlığının başlıca müsebbibidir. Bir insanın şişmanlığı onun pisboğazlığının
açgözlülüğünün, tamahkarlığının tescilidir. Körlük ne denli ciddiye alınabilecek bir şeyse
şişmanlık da o denli dalga geçilebilecek bir şeydir. 22
Şişman kadının kilolarını denetlemek için uyguladığı yöntem, gönlünce yemek ve daha sonra
kusmaktır. Bulimia nervosa hali yazar tarafından çok gerçekçi bir biçimde tasvir edilmiştir.
Hatta rejim yaptığım günlerden birinde o kadar çok yemiş, o kadar çok yemiştim ki,
davul gibi şişen karnımın ızdırabı dinsin diye midemi yıkatmak zorunda kalmıştım. ‘Ne
zaman yemek yiyorsun?’diye sormuştu midemi yıkayan doktor. ‘Acıktığımda’ demiştim
sesimin titremesine mani olamadan. Ne zannediyordu ki? Ben de herkes gibi acıktığımda
yiyorum. Tek mesele sık sık acıkmam. (...) Yani ben acıktıkça yiyorum ve acıkınca sadece.
Ve sonra... Kusuyorum. 23
Dev kadın ve cüce erkek ikilisini biraraya getiren, kendilerini kabul etmeyen bakışlardan kaçınmak
ve kendileri gibi damgalanmış birisiyle mahremiyeti paylaşabilmek ihtiyacıdır (Ancak olaylar bu
ilişkide bile mahremiyetin olamadığını, merak ve gözetlemenin öncelikli olduğunu ortaya koyacaktır).