Het Grote Conflict door Ellen White

keizer als de Rijksdag, dat enige onrechtvaardigheid, hem aangedaan, de vrede van het rijk en zelfs de
veiligheid van de troon in gevaar zou brengen.
Frederik van Saksen bewaarde een stipte terughoudendheid, zorgvuldig zijn ware gevoelens jegens
de hervormer verbergend, en hem tegelijkertijd met onvermoeide waakzaamheid beschermende, terwijl hij
al zijn gangen en die van zijn vijanden naging. Maar velen waren er, die geen poging aanwendden, om hun
ingenomenheid met Luther te verbergen. Hij werd bezocht door prinsen, graven, baronnen, en andere hoge
personen, leken zowel als geesteliken. “De kleine kamer van de doktor,” schreef Spalatin, “kon al de
bezoekers, die zich lieten aandienen, niet bevatten.” Het volk zag tot hem op, als ware hij meer dan menselik
geweest. Zelfs zij, die niet in zijn leer geloofden, konden niet anders dan die grootse rechtschapenheid
bewonderen, die er hem toe leidde, liever de dood te trotseren, dan zijn geweten geweld aan te doen.
Ernstige pogingen werden er in het werk gesteld om Luthers toestemming te verkrijgen van met Rome
tot een schik- 1Pred. 10:16. 2Martyn, Deel I, p. 404. king te komen. Edelen en vorsten hielden hem voor,
dat indien hij erin volhardde, zijn eigen oordeel tegen dat van de kerk en de koncilies te stellen, hij spoedig
uit het rijk zou worden verbannen, en dan geen bescherming meer zou hebben. Luther antwoordde op dit
beroep: “Het is onmogelik om het evangelie van Christus te prediken zonder aanstoot. . . . Waarom dan zou
de vrees voor of het vooruitzicht van gevaar mij van de Heer scheiden, en van dat Goddelike Woord, hetwelk
alleen waarheid is? Neen; liever offer ik mijn lichaam, mijn bloed, en mijn leven op.”
Nogmaals werd hij aangezocht, om zich aan het oordeel van de keizer te onderwerpen, en dan zou hij
niets te vrezen hebben. “Ik stem er met mijn gehele hart in toe,” gaf hij ten antwoord, “dat de keizer, de
vorsten, en zelfs de eenvoudigste Christen mijn geschriften zullen onderzoeken en beoordelen; maar op één
voorwaarde, dat ze Gods woord als standaard nemen. De mens heeft niets te doen, dan daaraan gehoorzaam
te zijn. Tracht niet mijn geweten geweld aan te doen, want het is gebonden en geketend aan de Heilige
Schrift.”
Op een ander verzoek antwoordde hij: “Ik ben gereed, mijn vrijgeleide op te geven. Ik stel mijn
persoon en leven ter beschikking van de keizer, maar het woord Gods — nooit!” Hij verklaarde zieh gewillig
om zich aan het besluit van een algemene vergadering te onderwerpen, doch slechts op voorwaarde, dat die
vergadering volgens de Schriften zou beslissen. “Wat het woord Gods en het geloof betreft,” voegde hij
eraan toe, “is ieder Christen een even goed rechter als de paus, ondersteund door een miljoen koncilies, kan
zijn.”2 Zowel vrienden als vijanden hielden zich ten laatste overtuigd, dat verdere pogingen tot verzoening
nutteloos wezen zouden.
Had de hervormer op een enkel punt toegegeven, dan hadden Satan en zijn legerscharen de
overwinning behaald. Maar zijn onwrikbare standvastigheid was het middel om de kerk vrij té maken, en
een nieuw en beter tijdperk te doen aanbreken. De invloed van deze éne man, die in godsdienstige zaken
107