Het Grote Conflict door Ellen White

gelegenheid om te spreken. Ziende dat de bijeenkomst, op deze wijze voortgezet, volkomen nutteloos zou
zijn, verkreeg Luther eindelik zeer schoorvoetend vergunning, om zijn antwoord in geschrifte voor te leggen.
“Met zo te doen,” schreef hij aan een vriend, “staat er voor de verdrukte een dubbele kans open; ten eerste
kan, wat geschreven staat, onderworpen worden aan het oordeel van anderen; en ten tweede heeft men beter
gelegenheid om op de banghartigheid, zo al niet het geweten van een aanmatigende en ratelende despoot te
werken, door wiens gebiedende taal men anders overweldigd zou worden.”
Bij het volgende onderhond leverde Luther een heldere, beknopte en krachtige uiteenzetting van zijn
inzichten, overvloedig gestaafd door vele aanhalingen uit de Schriften. Na dit geschrift voorgelezen te
hebben, overhandigde hij het aan de Kardinaal, die het echter met verachting ter zijde wierp, verklarende,
dat het een hoop ijdele woorden en ontoepasselike aanhalingen was. Luther, nu volkomen wakker geschud,
stelde zich tans tegenover de trotse prelaat op diens eigen grond,— de overleveringen en leerstellingen van
de kerk,— en wierp zijn stellingen volkomen omver.
Toen de prelaat zag, dat Luthers redenering niet weder- legd kon worden, verloor hij alle
zelfbeheersing, en riep woedend uit: “Herroep, of ik zal u naar Rome zenden, om daar voor de rechters te
verschijnen, die aangesteld zijn om kennis van uw zaak te nemen. Ik zal u met al uw aanhangers, en allen,
die u te eniger tijd ter wille zullen zijn, in de ban doen, en hen uit de kerk werpen.” En eindelik verklaarde
hij op hoge en toornige toon: “Herroep, of kom niet weer terug.”1
De hervormer trok zich onmiddellik met zijn vrienden terug, op die wijze duidelik te kennen gevende,
dat er van hem geen herroeping te verwachten was. Dit was niet de bedoeling van de kardinaal geweest. Hij
had zich gevleid, dat hij Luther door geweld tot onderwerping zou kunnen drijven. Nu, met zijn aanhangers
alleen gelaten, keek hij de een na de ander aan, ten hoogste teleurgesteld over de onverwachte mislukking
van zijn plannen.
Luthers pogingen bleven bij deze gelegenheid niet zonder goede gevolgen. De vele verzamelden, die
tegenwoordig waren, hadden de gelegenheid gehad om de twee mannen te vergelijken, en voor zichzelven
te oordelen, welke geest zich in hen had geopenbaard, zowel als over de kracht en waarheid van hun
stellingen. Hoe opvallend was de tegenstelling! De hervormer, eenvoudig, nederig, standvastig, stond daar
in de kracht Gods, met de waarheid aan zijn zijde; de afgevaardigde van de paus, zelfbewust, overheersend,
trots en onre- delik, leverde geen enkele bewijsgrond uit de Schriften, en riep desniettemin op heftige toon:
“Herroep, of ge zult naar Rome gezonden worden om uw straf te ontvangen.”
Hoewel Luther een vrijgeleide ontvangen had, smeedden de Katholieken een aanslag om hem te
grijpen en gevangen te zetten. Zijn vrienden drongen erop aan, dat, daar het nutteloos voor hem was om nog
langer te vertoeven, hij zonder verwijl naar Wittenberg zou terugkeren, en dat de grootste zorg moest
87