Het Grote Conflict door Ellen White

De geest der vrijheid ging met de Bijbel hand aan hand. Waar het evangelie ooit ontvangen werd,
ontwaakten de harten van het volk. Ze begonnen de boeien af te schudden, die hen de slaven van
onwetendheid, zonde en bijgeloof hadden gemaakt. Ze begonnen te denken en te handelen als mensen. De
vorsten aanschouwden dit, en beefden voor hun alleenheerschappij. Rome liet niet na, hun ijverzuchtige
vrees aan te wakkeren. De paus zei in 1525 tot de regent van Frankrijk: “Deze waanzin (Protestantisme) zal
niet alleen de godsdienst in verwarring brengen en te niet doen, maar evenzeer alle heerschappij, alle adel,
alle wetten, rangen, en standen.” Enige jaren later waarschuwde een pauselike gezant de koning als volgt:
“Sire, laat u niet misleiden. De Protestanten zullen alle burgerlike, zowel als alle godsdienstige orde
omkeren. . . . De troon staat in hetzelfde gevaar als het altaar. . . . De invoering van een nieuwe godsdienst
betekent noodzakelik een nieuw goevernement.” En godgeleerden beriepen zich op de vooroordelen van
het volk door te verklaren, dat de Protestantse leer “de mensen verleidt tot nieuwigheden en dwaasheid; de
koning de toegewijde genegenheid van zijn onderdanen ontrooft, en zowel kerk als staat verwoest.” Op deze
wijze gelukte het Rome om Frankrijk tegen de Hervorming op te zetten. “Het was om de troon staande te
houden, de adel te beveiligen, en de wetten te handhaven, dat het zwaard van de vervolging in Frankrijk voor
het eerst ontbloot werd.”
Weinig voorzagen de heersers van dat land de gevolgen, welke die noodlottige politiek na zich slepen
zou. De leer van de Bijbel zou in de verstanden en harten van het volk die beginselen van rechtvaardigheid,
matigheid, waarheid, gerechtigheid en weldadigheid ingeplant hebben, welke de hoeksteen vormen van de
voorspoed van een natie. “Gerechtigheid verhoogt een volk.” Daardoor “wordt de troon bevestigd.” “Het,
werk der gerechtigheid zal vrede zijn;” en de uitwerking ervan, “gerustheid en zekerheid tot in eeuwigheid.”5
Wie aan de Goddelike wet gehoorzaamheid schenkt, zal het allermeest de wetten van zijn land eerbiedigen
en ge-hoorzamen. Wie God vreest, zal de koning eren in zijn uitoefening van alle rechtvaardig en rechtmatig
gezag. Maar het ongelukkige Frankrijk verbood het gebruik van de Bijbel, en verbande de aanhangers van
de leer ervan. Mannen van beginsel en oprechtheid, mannen van scherp verstand en zedelike moed, die voor
hun overtuigingen durfden uitkomen, en geloof hadden om voor de waarheid te lijden,— zwoegden eeuw
na eeuw als slaven op de galeien, stierven op brandstapels, of lagen in kerkercellen te vergaan. Duizenden
en duizenden vonden veiligheid in de vlucht; en dit hield twee honderd en vijftig jaren na het begin van de
Hervorming aan.
“Gedurende dat lange tijdperk was er bijna geen geslacht van Fransen, dat er niet getuige van was,
dat de aanhangers van het evangelie vluchten moesten voor de krankzinnige woede van de vervolger, de
wetenschap, de schone kunsten, de industrie, de orde, waardoor ze in de regel in het biezonder uitblonken,
met zich medevoerende, om het land. waar ze een schuilplaats vonden, ermede te verrijken. En naarmate ze
andere landen met die goede gaven bedeelden, werd hun eigen land er in evenredigheid van beroofd. Indien
alles, wat toen verdreven werd, in Frankrijk was gehouden; indien de industriële bedrevenheid van de
bannelingen de grond gedurende die drie honderd jaren had bewerkt; indien hun aanleg voor de kunst
183