Het Grote Conflict door Ellen White

Bij het begin van de Grote Hervorming kwamen de geschriften van Luther, en daarna Tyndale’s
Engelse Nieuwe Testament. Onopgemerkt door de priesterschap gingen deze boodschappers zwijgend de
bergen over en de dalen door, de fakkel van de waarheid, die in Schotland bijna was uitgedoofd, opnieuw in
vlam zettende, en het werk te niet doende, dat Rome gedurende vier eeuwen van onderdrukking had verricht.
Toen gaf het bloed van martelaren een nieuwe spoorslag aan de beweging. De Roomse leidslieden, plotseling
het gevaar bevroedend, dat hun zaak bedreigde, brachten enige van de edelste en meest geëerde zonen van
Schotland op de brandstapel. Doch ze richtten daardoor slechts een preekstoel op, vanwaar de woorden van
deze stervende getuigen het gehele land door werden gehoord, de harten van het volk in trilling zettende met
een on verwrikbaar voornemen om Rome’s boeien af te schudden.
Hamilton en Wishart,prinsen in karakter zowel als door geboorte, offerden, benevens een lange reeks
van nederiger discipelen, hun leven op de brandstapel op. Doch de brandende mutsaard, waarop Wishart
stierf, bracht een man te voorschijn, die de vlammen niet tot zwijgen zouden brengen,— een man, die door
Gods genade de doodsklok voor het pause- lik oppergezag in Schotland luiden zou. John Knox had zich
afgewend van de overleveringen en verborgenheden van de kerk, om zich te voeden met de waarheid van
het woord van God; en het onderwijs van Wishart had hem in zijn besluit versterkt om de gemeenschap van
Rome vaarwel te zeggen, en zich bij de vervolgde hervormers te voegen.
Toen zijn vrienden er bij hem op aandrongen, dat hij het predikambt aanvaarden zou, deinsde hij
bevend voor de verantwoordelikheid daarvan terug; en het was niet dan na dagen van afzondering en pijnlike
strijd met zichzelf dat hij erin toestemde. Doch toen hij de betrekking eenmaal op zich had genomen, streefde
hij voorwaarts met een onveranderlik besluit en onverschrokken moed, zo lang er leven in hem was. Deze
oprechte hervormer vreesde het aangezicht van mensen niet. De martelaarsvuren, die rondom hem flikkerden,
dienden slechts om hem tot groter ijver aan te zetten. Met de bijl van de geweldenaar dreigend boven het
hoofd, stond hij pal, en deelde krachtige slagen rechts en links toe tot vernietiging van de afgoderij.
Toen hij voor de koningin van Schotland gesteld werd, in wier tegenwoordigheid de ijver van menige
leider van de Protestanten was bekoeld, legde Knox een onverholen getuigenis voor de waarheid af.
Liefkozingen konden hem niet overhalen; bedreigingen joegen hem geen vrees aan. De koningin
beschuldigde hem van ketterij. Ze liet zich uit, dat hij het volk een godsdienst had geleerd, die de Staat had
verboden, en op die wijze het gebod Gods had overtreden, dat aan onderdanen de plicht oplegt om hun
vorsten te gehoorzamen. Knox antwoordde standvastig:—
“Gelijk ware godsdienst zijn oorsprong of recht nimmer van vorsten ontvangen heeft, maar van de
eeuwige God alleen, alzo zijn onderdanen niet verplicht, hun godsdienst naar de smaak van hun vorsten in
te richten. Want dikwels gebeurt het dat vorsten, boven alle andere mensen, het minst weten van ware
godsvrucht. . . . Indien al het zaad van Abraham de godsdienst had omhelsd van Faraö, wiens onderdanen ze
164