Het Grote Conflict door Ellen White

“Onbeweeglik stond hij aan de oever van de Rijn, wachtende tot de wateren van die rivier Grynaeus
gered zouden hebben van zijn vervolgers. ‘Eindelik.’ riep Melanchton uit, toen hij hem aan de overzijde zag,
‘eindelik is hij ontrukt aan de wrede kaken van degenen, die naar zijn onschuldig bloed dorsten.’ Toen hij in
zijn huis terugkwam, vernam Melanchton, dat gerechtsdienaars het van boven tot beneden nagezocht hadden
om Grynaeus te vinden.”
De Hervorming moest meer onder de aandacht gebracht worden van de machtigen van de aarde.
Koning Ferdinand had geweigerd, de evangeliese vorsten te horen; maar ze zouden een gelegenheid krijgen
om hun zaak in tegenwoordigheid van de keizer en de verzamelde rijksgroten en hoogge- plaatsten in de
kerk open te leggen. Om de verdeeldheden, welke het keizerrijk beroerden, te stillen, riep keizer Karel V. in
het jaar, dat op het Protest van Spiers volgde, een Rijksdag bijeen te Augsburg, waarover hij bekend maakte
zelf voornemens te zijn te presideren. Daarheen werden de Protestantse woordvoerders gedagvaard.
De Hervorming werd door grote gevaren bedreigd; doch de voorstanders ervan vertrouwden hun zaak,
gelijk tevoren, aan God toe, en verbonden zich om pal te staan voor het evangelie. De keurvorst van Saksen
werd door zijn raadslieden sterk aangeraden, niet op de Rijksdag te verschijnen. De keizer, meenden ze,
wilde de vorsten daar bij elkander brengen, om hen in de strik te lokken. “Betekent het niet, alles op het spel
te zetten, door zich binnen de muren van een stad met een machtige vijand op te sluiten?” Anderen echter
verklaarden grootmoedig: “Laat de vorsten zich slechts moedig gedragen, en Gods zaak is gered.” “God is
getrouw; Hij zal ons niet begeven,” sprak Luther. De keurvorst vertrok met zijn gevolg naar Augsburg. Allen
kenden de gevaren, die hem bedreigden, en velen gingen er met een betrokken gelaat en onrustig hart heen.
Maar Luther — die hen tot Coburg vergezelde, verlevendigde hun verflauwend geloof door het zingen van
het lied, dat hij op die reis schreef: “Een vaste burg is onze God.” Bij het aanhoren van die bezielende
klanken werd het angstige voorgevoel van velen weggenomen, en menig bezwaard hart verlicht.
De hervormde vorsten waren overeen gekomen, hun gevoelens in stelselmatige vorm, met het
getuigenis van do Schrift erbij, aan de Rijksdag voor te leggen; en de taak van het opstellen daarvan werd
aan Luther, Melanchton en hun medegenoten toevertrouwd. Deze belijdenis werd door de Protestanten
aangenomen als uitdrukking van hun geloof, en ze kwamen tezamen om het belangrijke stuk te ondertekenen.
Het was een ernstige en zware tijd. De hervormers waren erop gesteld, dat hun zaak niet zou verward worden
met politieke vraagstukken; ze gevoelden, dat de Hervorming geen andere invloed behoorde uit te oefenen
dan die, welke het Woord van God doet gelden. Toen de Christelike vorsten naar voren kwamen om de
Geloofsbelijdenis te tekenen, trad Melanchton in het midden met de woorden: “Het is het werk van de
godgeleerden en leraren, deze dingen voor te stellen; laat ons het gezag van de machtigen der aarde bewaren
voor andere zaken.” “Dat zij verre,” antwoordde Johan van Saksen, “dat ge mij zoudt buitensluiten. Ik heb
mij voorgenomen te doen wat recht is, zonder me om mijn kroon te bekommeren. Ik begeer, de Heer te
134