Het Grote Conflict door Ellen White

met Zijn volk, en gelukte het de vervolging niet, hun getuigenis tot zwijgen te brengen. Velen werden de
oceaan over naar Amerika verdreven, en legden daar het fondament van burgerlike en godsdienstige vrijheid,
die het bolwerk en de roem van dat land geworden is.
Nogmaals, gelijk in de apostoliese dagen, bewees zich de vervolging het middel tot verspreiding van
het evangelie. In een afzichtelike kerker, vol laaggezonkenen en misdadigers, ademde Bunyan de dampkring
des hemels, en schreef aldaar zijn wondervolle afbeelding van de pelgrimsreis uit het land der vernietiging
naar de hemelstad. Twee honderd jaren lang heeft die stem uit de gevangenis te Bedford met ingrijpende
kracht de harten van de mensen toegesproken. Bunyans “Pelgrimsreis” en “Genade overvloedig bewezen
aan de voornaamste van Zondaren” hebben veler gangen naar de weg des levens henen geleid.
Baxter, Flavel, Alleine, en andere mannen van talent, opvoeding en diepe, christelike bevindingen
stonden op als wakkere verdedigers van het geloof, dat eenmaal aan de heiligen overgeleverd was. Het werk,
dat die mannen gedaan hebben, verbannen en vogelvrij verklaard door de bevelhebbers van deze wereld,
kan nooit te niet gedaan worden. Flavels “Levensfontein” en “Werking der Genade” hebben duizenden
geleerd, hoe ze aan Christus de bewaring van hun zielen kon- den toevertrouwen. Baxters “Hervormde
Predikant” heeft zich een zegen bewezen voor velen, die een herlevendiging begeren van het werk van God,
en zijn “Eeuwige Rust der Heiligen” heeft zijn werk gedaan tot leiding van zielen naar die ruste, “die er
overblijft voor het volk van God.”
Honderd jaren daarna, in een tijd van grote geestelike duisternis, stonden Whitefield en de Wesleys
op als lichtdragers voor God.
Onder het bestuur van de gevestigde kerk was het Engelse volk tot een staat van godsdienstige
achteruitgang vervallen, die zich nauweliks van het heidendom onderscheiden liet. Natuurgodsdienst was de
geliefde studie van de geesteliken geworden, en sloot het grootste gedeelte van hun godgeleerdheid in. De
hogere klassen smaalden op vroomheid, en waren er trots op, dat ze stonden boven wat ze dweperij noemden.
De lagere klassen waren schrikkelik onwetend, en overgegeven aan ondeugd, terwijl de kerk niet langer
moed of geloof had, om de vertreden zaak van de waarheid nog te stutten.
De grote leerstelling van de rechtvaardiging door het geloof, die Luther zo duidelik gepredikt had,
was bijna geheel uit het oog verloren; en het Roomse beginsel van zich op goede werken te verlaten om zalig
te worden, had de plaats ervan ingenomen. Whitefield en de Wesleys, die leden waren van de gevestigde
kerk, waren ernstig in hun zoeken naar de gunst Gods, en die moest, zo hadden ze geleerd, verkregen worden
door een rechtvaardige wandel en nakoming van godsdienstige instellingen.
166