Het Grote Conflict door Ellen White

Hoofdstuk 5: Johannes Wycliffe
V——r de hervorming bestonden er bij tijden slechts weinig afschriften van de Bijbel; toch had God
nimmer toegelaten, dat Zijn Woord geheel en al verloren ging. De waarheden ervan zouden niet altijd
verborgen blijven. Hij kon even ge- makkelik de woorden des levens van hun ketenen ontdoen, als Hij de
deuren van de gevangenis kon openen en ijzeren poorten ontgrendelen, om Zijn dienaren in vrijheid te stellen.
In de verschillende landen van Europa zette de Geest Gods mannen aan, om naar de waarheid te zoeken als
naar verborgen schatten. Door Gods voorzienigheid op de Heilige Schriften gewezen, onderzochten ze de
gewijde bladen met de diepste belangstelling. Ze waren gewillig het licht aan te nemen, wat dit hun ook
kosten mocht. Hoewel ze niet alle dingen duidelik inzagen, gelukte het hun, vele waarheden te ontdekken,
die lang begraven hadden gelegen. Als boden, door de hemel zelf uitgezonden, gingen ze voorwaarts, de
ketenen van dwaling en bijgeloof verbrekende, en degenen, die zo lang in slavernij gebonden waren geweest,
oproepende om op te staan, en de vrijheid te beleven, die ze verkregen hadden.
Behalve onder de Waldenzen was het Woord Gods eeuwen lang opgesloten geweest in talen, die
alleen de geleerden ver-stonden; maar de tijd was gekomen, dat de Schriften moesten vertaald en in
verschillende landen aan het volk in hun eigen spraak verschaft worden. Het middernachtelik duister was
voor de wereld voorbij. De uren van donkerheid verliepen het ene na het andere, en in vele landen werden
er tekenen gezien van de komende dageraad.
In de veertiende eeuw verrees in Engeland de “morgenster van de Hervorming.” John Wycliffe was
de voorloper van de Hervorming, niet voor Engeland alleen, maar voor de gehele Christenheid. Het grote
protest tegen Rome, waaraan het hem veroorloofd was uiting te geven, zou nimmermeer tot zwijgen gebracht
worden. Dat protest opende de worstelstrijd, welks einde was de vrijverklaring van personen, kerken en
volken.
Wycliffe ontving een degelike opvoeding, en de vreze des Heren was hem het beginsel der wijsheid.
Hij stond aan de hogeschool bekend wegens zijn innige vroomheid, zowel als zijn merkwaardige talenten en
grondige geleerdheid. In zijn dorst naar kennis zocht hij ieder vak van geleerdheid machtig té worden, Hij
werd opgevoed in de scholastieke wijsbegeerte, in de kerkleer, en in het civiele recht, meer bepaaldelik dat
van zijn eigen land. In zijn arbeid in later jaren kwam de waarde van deze opvoeding van zijn jeugd sterk
uit. Degelike bekendheid met de spekulatieve wijsbegeerte van zijn tijd stelde hem in staat, de dwalingen
ervan in het licht te stellen; en zijn studie van national en kerkelik recht bekwaamde hem om de grote strijd
aan te vangen voor burgerlike en godsdienstige vrijheid. Terwijl hij over de wapenen kon beschikken, die
Gods Woord verleent, bezat hij tevens de verstandelike ontwikkeling van de scholen, en verstond de taktiek
van de geleerden. De kracht van zijn vindingrijk verstand, en de uitgebreidheid en degelikheid van zijn
kennis dwongen beiden vriend en vijand achting voor hem af. Zijn aanhangers zagen met voldoening, dat
hun voorvechter in de voorste gelederen van de grote geesten onder het volk stond; want daardoor was het
48