Het Grote Conflict door Ellen White

kerk, waarin enkel heiligen zijn. Ik wens te verkeren met de nede- rigen, de zwakken, de kranken, die hun
zonden kennen en gevoelen, en die gedurig tot God zuchten en roepen uit het binnenste van hun harten om
Zijn troost en steun te er-langen.”
Thomas Münzer, de man, die onder de geestdrijvers de werkzaamste was, bezat aanzienlike
bekwaamheid, welke, op de rechte wijze geleid, hem in staat zou hebben gesteld om goed te doen; hij kende
echter de eerste grondregelen van ware godsdienst niet. “Hij voedde de wens, de wereld te hervormen, en
vergat, gelijk alle drijvers, dat de hervorming bij hemzelf moest beginnen.” Hij streefde naar stand en invloed,
en was onwillig om onder iemand, zelfs onder Luther, te staan. Hij verklaarde, dat de hervormers met
het vervangen van het gezag van de paus door dat van de Schrift slechts een andere vorm van pauselike
heerschappij in het leven riepen. Hijzelf, zo beweerde hij, had van God de opdracht ontvangen om de ware
hervorming in te voeren. “Hij, die deze geest heeft,” zei Münzer, “heeft het waarachtig geloof, al had hij ook
geen enkele maal in zijn leven de Heilige Schriften gezien.”
De fanatieke leraren lieten zich door indrukken beheersen, en hielden iedere gedachte en
gemoedsaandrang voor de stem van God; vandaar dat ze tot uitersten vervielen. Sommigen zelfs verbrandden
hun Bijbels, uitroepende: “De letter doodt, maar de Geest maakt levend.” Münzers leer streelde de zucht van
de mensen naar het wonderbaarlike, en gaf tegelijkertijd voedsel aan hun trots, door menselike denkbeelden
en meningen eigenlik boven het Woord Gods te stellen. Zijn leerstellingen werden door duizenden
aangenomen. Al spoedig verklaarde hij zich tegen allle orde in de openbare godsdienst, en predikte, dat
gehoorzaamheid aan vorsten te bewijzen, was te trachten, God en Belial samen te dienen. De gemoederen
van het volk, die reeds begonnen waren, het juk van het pausdom af te schudden, werden eveneens ongeduldig
onder de beperkingen, welke de burgerlike overheid hun oplegde. Münzers revolutionaire leer, die
aanspraak maakte op Goddelike bekrachtiging, leidde hen er toe om zich van alle gezag los te scheuren, en
aan hun vooroordelen en hartstochten de vrije teugel te vieren. De vreselikste tonelen van muiterij en strijd
volgden, en Duitschlands velden werden met bloed gedrenkt.
De zielsangst, waardoor Luther lang voorheen te Erfurt gefolterd werd, drukte hem tans met dubbele
kracht terneder, nu hij zag, dat de gevolgen van het fanatisme aan de Hervorming ten laste werden gelegd.
De Roomse vorsten verklaarden — en velen waren bereid om geloof te slaan aan de bewering — dat de
opstand het passende gevolg was van Luthers leer. Het kon wel niet anders of deze besehuldiging, lioewel
zonder enige grond, moest de hervormer veel smart veroorzaken. Dat de zaak der waarheid zo onteerd zou
worden, dat hij op gelijke lijn werd gesteld met het laagste fanatisme, scheen meer, dan hij kon dragen. Aan
de andere kant haatten de hoofden van de opstand Luther, omdat hij zich niet alleen tegen hun leer verzette,
en hun aanspraak op Goddelike ingeving ontkende, maar hen zelfs rebellen tegen de burgerlike overheid
genoemd had. Uit weerwraak heetten ze hem een lage veinzaard. Hij scheen de vijandschap van vorsten
zowel als die van het volk op zich geladen te hebben.
124