Het Grote Conflict door Ellen White

mensen, die bovenaan stonden in opvoeding, invloed, en uitnemendheid van karakter. Gewichtige en
eervolle betrekkingen werden plotseling vakant bevonden. Ambachtslieden, drukkers, studenten,
professoren aan de universiteiten, schrijvers en zelfs hovelingen verdwenen. Honderden vluchtten uit Parijs,
en gaven door vrijwillige ballingen van hun geboortegrond te worden in vele gevallen het eerste blijk, dat
ze het hervormde geloof gunstig gezind waren. De pausgezinden staarden in verwondering rond bij de
gedachte aan de vele onverdachte ketters, die ze onder zich geduld hadden. Hun woede koelde zich op de
menigte eenvoudiger slachtoffers, die binnen het bereik van hun macht vielen. De gevangenissen waren
overvol, en de rook van de brandstapels, die voor de belijders van het evangelie aangestoken werden, scheen
de lucht te verduisteren.
Frans I. had er zich op beroemd, een leider te zijn van de grote beweging voor de herleving van de
wetenschap, welke het begin van de zestiende eeuw kenmerkte. Het was hem een genot geweest, geletterden
uit ieder land aan zijn hof te verzamelen. Aan zijn liefde voor de wetenschap, en verachting van de
onwetendheid en bijgelovigheid van de monniken was de mate van verdraagzaamheid, waarmede de
hervorming behandeld was, altans gedeeltelik te danken geweest. Maar deze beschermer van de wetenschap,
brandende van ijver om de hervorming uit te delgen, vaardigde een edikt uit, waarbij het drukken door geheel
Frankrijk afgeschaft werd! Frans I. is een van de vele voorbeelden in de geschiedenis, welke aantonen, dat
verstandelike ontwikkling geen waarborg is tegen onverdraagzaamheid en vervolging.
Frankrijk zou zich door een plechtige en publieke ceremonie algeheel tot uitroeiing van het
Protestantisme verbinden. De priesters eisten, dat de belediging, de hoge hemel aangedaan door de
veroordeling van de mis, door bloed moest gedelgd worden, en dat de koning voor het welzijn van zijn volk
openlik zijn toestemming tot dit vreselike werk moest geven. De 21ste Januarie 1535 werd voor deze
gruwelike plechtigheid vastgesteld. De bijgelovige vrees en dweepzieke haat van het gehele volk waren
opgewekt. Te Parijs verdrongen zich de menigten, die uit al het omliggende land door de straten wemelden.
De dag zou begonnen worden met een grote en indrukwekkende optocht. “De huizen, waar hij langs zou
trekken, waren met rouwfloers behangen, en hier en daar waren er altaren opgericht.” V——r iedere deur
stond een brandende fakkel ter ere van het “heilige sakrament.” V——r het aanbreken van de dag vormde
zich de optocht v——r het paleis van de koning. “Eerst kwamen de banieren en kruisen van de verschillende
parochieën; daarna verschenen de burgers, twee aan twee lopend met brandende fakkels in de hand.” De vier
monnikeorden volgden, elk in zijn eigen biezondere kledij. Daarna kwam er een grote verzameling van
beroemde relikwieën. Hierachter reden hoge geesteliken in hun purperen en scharlaken kleding en met
juwelen bezette versierselen, een grootse, schitterende vertoning.
“De hostie werd door de bisschop van Parijs onder een prachtige hemel gedragen, door vier prinsen
van den bloede ondersteund. . . . Achter de hostie liep de koning. . . . Frans I. droeg die dag geen kroon of
koninklik kleed.” ” Blootschoofds, met neergeslagen ogen, en met een brandende kaars in de hand,”
149