Het Grote Conflict door Ellen White

acht van het hervormde geloof. Kort daarna zag hij in een naburig dorp een man onthoofden, die ter dood
gebracht werd, omdat hij zich had laten herdopen. Hierdoor werd hij tot onderzoek van de Bijbel gebracht
in zake het dopen van kleine kinderen. Hij kon daarvoor geen grond in de Schriften vinden, maar zag
integendeel in, dat berouw en geloof overal geëist worden als voorwaarden voor het ont-vangen van de doop.
Menno scheidde zich van de Roomse kerk af, en wijdde zijn leven aan het verkondigen van de
waarheden, die hem geopenbaard waren. Zowel in Duitschland als in de Nederlanden was een klasse dwepers
verrezen,welke dwaze en verleidende leringen voorstonden, de regelen van orde en wel- voegelikheid ter
zijde stelden, en tot geweld en opstand de toevlucht namen. Menno zag de vreselike gevolgen in, waartoe
die beweging noodzakelik leiden moest, en wederstond met al zijn kracht de dwaalleer en dwaasheden van
deze geestdrijvers. Er waren er echter velen, die door deze heethoofden aan het dwalen waren geraakt, maar
hun gevaarlike leer hadden verzaakt; en er werden nog steeds vele afstammelingen gevonden van de oude
Christenen, vruehten van het Waldenziese onderwijs. Onder deze klasse arbeidde Menno met grote ijver en
goed gevolg.
Vijf en twintig jaren lang trok hij met vrouw en kinderen rond, had grote moeite en ontberingen te
verduren, en verkeerde dikwels in levensgevaar. Hij doorreisde de Nederlanden en het Noorden van
Duitschland, en arbeidde wel hoofdzakelik onder de lagere klassen, maar oefende toch in een wijde kring
grote invloed uit. Van nature welsprekend, ofschoon zijn opvoeding beperkt was geweest, was hij een man
van onkreukbare oprechtheid, van nederige geest en zachte manieren, innig en ernstig vroom, persoonlik
belevende wat hij leerde, en zich het vertrouwen van het volk verwervende. Zijn volgelingen waren verspreid
en werden verdrukt. Ze hadden veel te lijden, omdat men hen verwarde met de dweepzieke Wederdopers.
Toch werden er velen door zijn arbeid tot bekering gebracht.
Nergens werd de hervormde leer meer algemeen aangenomen dan in de Nederlanden. In weinig
landen hadden de aanhangers ervan schrikkeliker vervolging te verduren. In Duitschland had Karel de Vijfde
de Hervorming verbannen, en zou hij gaarne al de belijders ervan op de brandstapel gebracht hebben; doch
de vorsten stonden op als een bolwerk tegen zijn tirannie. In de Nederlanden had hij grotere macht, en het
ene bloedplakkaat volgde daar op het andere. De Bijbel te lezen, hem te horen lezen, over hem te prediken,
of zelfs te spreken, betekende zich de doodstraf op de brandstapel op de hals te halen. In het geheim tot God
te bidden, te weigeren zich voor een beeld te buigen, of een psalm te zingen, was evenzeer strafbaar met de
dood. Zelfs degenen, die hun dwalingen afzwoeren, werden veroordeeld,de mannen om onthoofd,de
vrouwen om levend begraven te worden. Dui-zenden kwamen om onder de regering van Karel en Filips II.
Op zekere tijd werd een geheel gezin voor het inkwisitie- hof gebracht, beschuldigd van weg te blijven
van de mis, en tehuis godsdienst te houden. Bij het verhoor over wat ze in het verborgen deden, antwoordde
de jongste zoon: “We vallen op onze knieën, en bidden God, ons verstand te verlichten, en onze zonden te
157