Het Grote Conflict door Ellen White

lange tijd waren, ik bid u, Mevrouw, wat soort van godsdienst zou er in de wereld geweest zijn? Of indien
allen in de dagen van de apostelen tot de godsdienst van de Romeinse keizers hadden behoord, welke
godsdienst zou er dan op aarde geweest zijn? ... En dus, Mevrouw, moge het u duidelik zijn, dat onderdanen
niet gehouden zijn, de godsdienst van hun vorsten te aanvaarden, al wordt hun geboden, die vorsten zelven
te eren.”
Maria antwoordde: “Gij legt de Schriften op de ene manier uit, en zij (de Roomse leraars) verklaren
ze op een andere; wie moet ik geloven, en wie zal rechter zijn?” “Gij moet in God geloven, die in Zijn Woord
duidelik spreekt,” antwoordde de hervormer; “en verder dan het woord u leert, behoort ge noch de een noch
de ander te geloven. Gods woord is duidelik in zichzelf, en indien er hier of daar onduidelikheid bestaat, legt
de Heilige Geest, die zichzelf nooit wederspreekt, het op andere plaatsen weer klaarder uit, zodat er geen
twijfel kan overblijven dan bij degenen, die door onwilligheid onkundig zijn.” Zodanige waren de
waarheden, die de onverschrokken hervormer op levensgevaar af zijn vorstin toesprak. Met dezelfde stoute
moed bleef hij bij zijn doel, biddende en de strijd des Heren strijdende, totdat Schotland vrij was van
pauselike overheersing.
In Engeland deed de vestiging van het Protestantisme als staatsgodsdienst de vervolging verminderen,
maar bracht die niet geheel en al ten einde. Terwijl er veel van de Roomse leerstellingen afgeschaft waren,
bleven er niet weinige Roomse vormen bestaan. De oppermacht van de paus werd verworpen, maar in zijn
plaats werd de koning als hoofd van de kerk gekroond. In de kerkdienst was er nog steeds veel, waarin die
van de zuiverheid en de eenvoud van het evangelie afweek. Het grote beginsel van godsdienstvrijheid werd
nog niet verstaan. Ofschoon Protestantse heersers slechts zelden de toevlucht namen tot de gruwelike
wreedheden, welke Rome tegen ketterij te werk stelde, werd toch het recht van iedere mens om God naar de
inspraak van zijn eigen geweten te dienen, niet erkend.
Van allen werd geëist, dat ze de leerstellingen zouden aannemen, en de vormen van eredienst
waarnemen, welke de gevestigde kerk voorschreef. Honderden jaren lang werden diegenen meer of minder
vervolgd, die zich niet daaraan hielden. In de zestiende eeuw werden er duizenden predikanten van hun ambt
ontzet. Aan het volk werd verboden, op straffe van zware boeten, gevangenzetting en verbanning,
godsdienstige vergaderingen bij te wonen, behalve die, aan welke de kerk zijn goedkeuring gaf.
Die getrouwe zielen, welke het niet konden nalaten, bijeen te komen om God te aanbidden, waren
genoodzaakt, in donkere gangen, duistere dakkamers, en in sommige jaargetijden te middernacht in de
bossen te vergaderen. In de schuilende diepten van het woud, een tempel van Gods eigen maaksel,
verenigden zich die verstrooide en vervolgde kinderen des Heren, om hun zielen uit te storten in gebed en
lofgezang. Toch, ondanks al hun voorzorg, hadden er velen om hun geloof te lijden. De gevangenissen waren
overvol. Huisgezinnen werden ontbonden. Velen werden er naar vreemde landen verbannen. Toch was God
165