Het Grote Conflict door Ellen White

Noot 19. Hoofdst. 10. Fanatisme.— In de dagen van de Hervorming waren er velen in Europa wier
harten zich tot het Woord van God keerden, en toch de Duitse hervormers niet navolgden. Sommige onder
deze mannen waren ernstige geleerden, en van hen kwamen vertalingen van gedeelten van de Schrift, de
uitnemendheid waarvan door Luther erkend werd. Er waren er onder hen, die in sommige opzichten van
Luther verschilden, gelijk bij voorbeeld over de kinderdoop, en die geloofden, dat alleen gedoopte gelovigen
leden van de kerk van Christus waren. Somtijds werd er over verschilpunten hevig gestreden.
Er stonden ook geestdrijvers op, dwepers, die zich door overgrote ijver tot onjuiste gevolgtrekkingen
en fanaticisme lieten voeren. Som- mige van de kundigste mannen waren ongetwijfeld in sympathie met
deze drijvers, wegens de krachtige, onbuigzame houding, welke de Hervormers tegen hen aannamen; en
toch, wanneer die geestdrijvers de overhand hadden verkregen, zou hun leer de Hervorming hebben doen
verongelukken. Deze verschillen, tegenkantingen, vertoningen van onverstandige menselike ijver,
vijandschappen, onverdraagzaamheid en fanatisme hebben zich van de dagen van de apostelen af in verband
met iedere hervorming getoond. Het zijn de pogingen van Satan, die door middel van de zwakheden en
gebreken van mensen werkt om het Evangelie van God te schande te maken en tegen te houden. De oprechte
geest zal gemakkelik kunnen onderscheiden tussen wat waar en wat vals is, door de beginselen, die zich
openbaren, en de vruchten, die er gedragen worden.
Noot 20. Bladz. 270. Jezuietisme.— Voor een verklaring aangaande de oorsprong, de beginselen, en
de doeleinden van het “Genootschap van Jezus,” als omschreven door leden van deze Orde, zie een werk,
getiteld “Concerning Jesuits,” voor de pers gereed gemaakt door de Eerw. John Gerard, S. J., en in 1902 te
Londen uitgegeven door het Katholieko Waarheids Genootschap. In dit werk wordt gezegd, dat het
“hoofdmotief van de gehele organisatie van het Genootschap een geest van volslagen gehoorzaamheid is.
‘Laat iedereen,’ schrijft St. Ignatius, ‘zichzelf overtuigen, dat zij, die in gehoorzaamheid leven, zich moeten
laten bewegen en leiden door Goddelike Voorzienigheid door middel van hun superieuren, juist alsof ze een
dood lichaam waren, dat zich overal laat heendragen, en zich op iedere wijze laat behandelen, of als de staf
van een oude man, welke hem, die hem in de hand houdt, ten dienste staat, op welke wijze hij maar verlangt.’
“Deze algehele onderwerping wordt veredeld door de drijfveer ervan, en behoort, vervolgt de . . .
stichter, ‘stipt, blijmoedig, en volhardend te zijn; ... de gehoorzame vrome verricht blijmoedig wat zijn
superieuren hem toevertrouwd hebben voor het algemeen welzijn, ervan verzekerd zijnde, dat hij zodoende
waarlik in overeenstemming met de Goddelike wil handelt.’”—The Comtesse R. de Courso, in “Concerning
Jesuits,” p. 6. Zie ook L. E. Dupin, “L’Histoire de l’Eglise,” 16de eeuw, kap. 33 (Londen, ed., 1713, Deel
IV, pp. 132-135); Mosheim, “Hist. Eccl.,”
16de eeuw, sektie 3, deel 1, kap. 1, par. 10 (noot 5 en 6 ingesloten); Encyclopædia Britannica (negende ed.).
art. “Jesuits”; C. Paroissien, “The Principles of the Jesuits, Developed in a Collection of Extracts from Their
Own Authors” (Londen, 1860 — een vroegere uitgave verscheen in 1839).
467