Het Grote Conflict door Ellen White

Noot 21. Bladz. 271. De Inkwisitie.— Zie Catholic Encyclopædia, art. “Inquisition” (bijgedragen
door J. Blötzer, S. J., Münich); H. C. Lea, “History of the Inquisition in the Middle Ages”; Limborch,
“Historie Inquisitiones,” Deel I, boek 1, kap. 25, 27-31; L. von Ranke, “Die Römischen Papste,” boek 2,
kap. 6.
Noot 22. Bladz. 271. Protestantse Vervolgingen.— Geen Bijbelprotestant kan onverdraagzaamheid
betonen jegens hen, van wie hij in godsdienstige kwesties van gevoelen verschilt; ook kan hij hen niet vervolgen,
omdat het tegen de leer van Hem is, Die gezegd heeft: “De Zoon des mensen is niet gekomen om
der mensen zielen te verderven, maar om te behouden” (Lukas 9:56). “En indien iemand Mijn woorden
gehoord, en niet geloofd zal hebben. Ik oordeel hem niet; want Ik ben niet gekomen, opdat Ik do wereld
oordele, maar opdat Ik de wereld zalig make” (Joh. 12:47). En door Zijn apostelen leerde Hij: “Gelijk Hij is,
zijn wij ook in deze wereld” (1 Joh. 4:17). “Niet dat wij heerschappij voeren over uw geloof, maar wij zijn
medewerkers van uw blijdschap; want gij staat door het geloof” (2 Kor. 1:24). “Zo dan, oordeelt niets v—
—r de tijd, totdat de Heer zal gekomen zijn” (1 Kor. 4:5). “Wij dan, wetende de schrik des Heren, bewegen
de mensen” (2 Kor. 5: 11). De Hervormers zagen het grote beginsel van rechtvaar- digmaking door het
geloof in, alsmede de voorname plaats, die het Woord inneemt; maar zij vatten de verreikende gevolgen van
de beginselen niet, welke hen hadden moeten losmaken van menselike geloofsleer, en organiese verbinding
met menselike regeringen. Menselike geloofsleer doodt het woord van God, en vereniging van de godsdienst
met de staat stelt een mens in de plaats van God. Zulk een vereniging van godsienst en staat heeft geen deel
of plaats in het evangelieplau. Maar laat men zodanige verbinding toe, gelijk gedeelten van de vroege
Hervorming van de zestiende eeuw dat deden, dan moet onverdraagzaamheid, en vervolging van die zich
afscheiden, volgen.
Mannen van sterk karakter, die geloven dat hun geloofsleer de rechte is, en dat de staat het recht heeft
om de rechte geloofsleer te handhaven, worden, door dit verkeerde beginsel gedreven, onverdraagzaam. De
ware beginselen van het Protestantisme, wanneer die goed begrepen worden, verwerpen zowel geloofsleer
als vereniging met de burgerlike macht, en bij gevolg hebben de Protestanten over het algemeen niet alleen
Pauselike vervolgingen, maar ook Protestantse vervolgingen veroordeeld. Zij rechtvaardigen Calvijn in zijn
houding tegenover Servetus niet; evenmin het Protestantse Engeland in zijn vervolging van de Rooms
Katholieken, Puriteinen en Baptisten; evenmin de Puriteinen in Amerika in hun onverdraagzaamheid tegen
andersgezinden. De beginselen van het evangelie, die Jezus Christus leerde, konden weer wortel schieten in
de kolonie, door Roger Williams in Rhode Island aangelegd, en zijn door andere godsdienstige lichamen
aangenomen. Hierin verschillen het Rooms Katholicisme en het Protestantisme: het Rooms Katholicisme
verdedigt zijn vervolgingen, omdat het het valse beginsel van vereniging van kerk en staat handhaaft; het
ware Protestantisme betreurt ze in het verleden en verwerpt ze in het tegenwoordige.
468