Het Grote Conflict door Ellen White

Lutheranen; want de Turken houden vastendagen, en de Luthersen schenden ze. Als we moesten kiezen
tussen Gods Heilige Schriften en de oude dwalingen van de kerk, we zouden de eerste verwerpen.”
Melanchton sprak: “Dageliks in de volle vergadering werpt Faber ons, evangeliesgezinden, een nieuwe steen
in het aangezicht.”
Godsdienstvrijheid was bij de wet bepaald geworden, en de evangeliese Staten waren vast besloten,
zich tegen de verkorting van hun recht te verzetten. Luther, die nog onder de ban was door het edikt van
Worms over hem uitgesproken, mocht niet te Spiers tegenwoordig zijn; maar zijn plaats werd gevuld door
zijn medearbeiders en de vorsten, die God had opgewekt om Zijn zaak in deze moeilikheid te verdedigen.
De edele Frederik van Saksen, Luthers vroegere beschermheer, was door de dood weggenomen; maar hertog
Johan, zijn broeder en opvolger, had de Hervorming met blijdschap welkom geheten; en, schoon
vredesgezind, legde hij grote ijver en moed aan de dag, waar het de belangen van het geloof gold.
De priesters eisten, dat de staten, welke de Hervorming hadden aangenomen, zich onvoorwaardelik
aan het Roomse gezag zouden onderwerpen. De hervormers aan de andere kant eisten voor zich de vrijheid,
die tevoren geschonken was. Ze konden er niet in toestemmen, dat Rome de staten, welke met zoveel
blijdschap het woord Gods ontvangen hadden, weder onder zijn heerschappij zou terugkrijgen. Om tot een
schikking te geraken, werd er eindelik voorgesteld dat, waar de Hervorming nog geen beslag gekregen had,
het edikt van Worms krachtdadig zou worden doorgezet; en dat er “in die, in welke het volk ervan afgegaan
was, en er niet aan kon gehoorzamen zonder gevaar van opstand, ten minste geen nieuwe hervormingen
zouden ingevoerd worden; dat er niet gepredikt zou worden over twistpunten; dat het vieren van de mis niet
zou worden tegengegaan, en dat het aan geen Rooms Katholiek zou vrijstaan, de leer van Luther te omhelzen.”
De Rijksdag stelde deze maatregel vast, tot groot genoegen van de Roomse priesters en prelaten.
Indien dit edikt werd doorgevoerd, “kon de Hervorming zich niet uitbreiden, . . . waar hij nog niet
doorgedrongen was, noch ook op een hechte grondslag geplaatst worden, . . . waar hij reeds bestond.”
Vrijheid van spreken zou verboden zijn. Bekeringen zouden niet toegelaten worden. En van de vrienden van
de Hervorming werd geëist, dat ze zich onmid- dellik aan die beperkingen en verbodsbepalingen zouden
onderwerpen. De hoop van de wereld scheen bijna uitgeblust. “Het opnieuw instellen van de Roomse
priesterheerschappij . . . zou onvermijdelik een herleving van de oude misbruiken ten gevolge hebben;” en
er zou allicht een gelegenheid kunnen gevonden worden om “een werk algeheel te vernietigen, dat reeds zo
ruw geschokt” was door dweperij en verdeeldheden.
Toen de evangeliese partij samenkwam om te beraadslagen, zag de een de ander in stomme verbazing
aan. De vraag hing op aller lippen: “Wat zullen we doen?” Belangrijke zaken stonden voor de wereld op het
spel. “Moeten de hoofden van de Hervorming zich onderwerpen, en het edikt aan-vaarden?” Hoe gemakkelik
hadden de hervormers in deze krisis, die inderdaad van verbazend gewicht was, door redenering een
129