Het Grote Conflict door Ellen White

in wat de profeten en apostelen vroeger gepredikt hebben, en waarin al de heiligen hebben geloofd. Mijn
geloof staat z— vast op God gebouwd, dat het alle macht van de hel weerstand kan bieden.”
Keer op keer maakte de optocht halt bij de plaatsen der marteling. Na hun uitgangspunt aan het paleis
van de koning bereikt te hebben, verstrooide de menigte zich, en trokken zieh de koning en de prelaten terug,
zeer voldaan over de verrichtingen van de dag, en zich gelukwensende, dat het nu begonnen werk zou
voortgezet worden tot volkomen vernietiging van de ketterij. Het evangelie des vredes, dat Frankrijk
verworpen had, zou maar al te zeker uitgeroeid worden, en vreselik zouden de gevolgen zijn. Op de 21ste
Januarie 1793, juist twee honderd acht en vijftig jaren van de dag af, dat Frankrijk geheel en al tot de
vervolging van de hervormers besloot, trok er een andere optocht met een zeer verschillend doel door de
straten van Parijs. “Wederom was de koning de hoofdfiguur; wederom was er rumoer en geschreeuw;
wederom werd de kreet om meer slachtoffers gehoord; wederom waren er zwarte schavotten; en wederom
werden de gebeurtenissen van de dag met ijselike terechtstelllingen besloten: Lodewijk XVI., worstelende
met zijn bewaarders en beulen, werd naar het blok gesleept, en daar met geweld vastgehouden, tot de bijl
gevallen was, en zijn afgehouwen hoofd over het schavot rolde.” Ook was de koning niet het enige
slachtoffer; dicht bij diezelfde plaats kwamen twee duizend acht honderd mensen door de guillotine
gedurende de bloedige dagen van het Schrikbewind om het leven.
De Hervorming had de wereld een open Bijbel geschonken, de voorschriften van Gods wet
blootgelegd, en zijn eisen bij het volk bepleit. Oneindige Liefde had aan de mensen de rechten en grondregels
des hemels ontvouwd. God had gezegd : “Behoudt ze dan, en doet ze: want dat zal uw wijsheid en uw
verstand zijn voor de ogen van de volken, die al deze inzettingen horen zullen, en zeggen: Dit grote volk
alleen is een groot en verstandig volk.” Toen Frankrijk de gift des hemels verwierp, zaaide het het zaad van
regeringloosheid en ondergang: en de onvermijdelike uitwerking van oorzaak en gevolg leidde tot de
Revolutie en het Schrikbewind.
Lang v——r de vervolging, die door de plakkaten veroorzaakt was, had zich de stoutmoedige en
vurige Farel ge-dwongen gezien, uit zijn geboorteland te vluchten. Hij begaf zich naar Zwitserland, en met
zijn arbeid het werk van Zwingli steunende, hielp hij mede om de balans ten gunste van de hervorming te
doen overslaan. Zijn latere jaren moest hij hier doorbrengen; toch bleef hij een bepaalde invloed uitoefenen
op de hervorming in Frankrijk. Gedurende de eerste jaren van zijn ballingschap richtten zich zijn pogingen
in het biezonder op de verspreiding van het evangelie in zijn eigen land. Hij bracht een aanmerkelik deel van
zijn tijd door met prediken onder zijn landslieden aan de grens, waar hij met onvermoeide waakzaamheid de
strijd naging, en er door woorden van aanmoediging en raad aan medehielp. Met behulp van andere ballingen
werden de geschriften van de Duitse hervormers in de Franse taal overgezet, en samen met de Franse Bijbel
in groten getale gedrukt. Door kolpor- teurs werden deze boeken alom in Frankrijk verkocht. Ze werden aan
151