Het Grote Conflict door Ellen White

“Hier,” zei hij aan het eind vau het blad, “moet ik ophouden. ” Toen de bel voor de vroegmis luidde, spoedde
hij zich naar de kerk, en eer de broederen bij hem konden komen, was hij v——r het altaar in zwijm gevallen.
Niet in staat te spreken, deed hij een zwakke poging om de rechterhand nog eenmaal op te heffen om hen te
zegenen, en met een van vreugde stralend gelaat ging hij tot zijn rust in. Columba werd in 521 n. C. te Gartan,
in het Distrikt Donegal, in Ierland, geboren, en stierf op Iona, in Schotland, 597.
De Waldenzen.— De naam Waldenzen wordt gezegd afgeleid te zijn van Peter Waldo, een koopman
van Lyon, in Frankrijk, die omtrent het jaar 1150 n. C. leefde. Te midden van een leven van handelsbezigheid
gelegenheid vindende voor de studie van de letterkunde, werd hij tot de Bijbel geleid, en na de waarheden
van het evangelie aangenomen te hebben, wijdde hij zijn leven aan evangelie werk. Hij bewees de zaak van
de Hervorming een belangrijke dienst door op eigen kosten en onder zijn toezicht een vertaling te laten
maken van het Nieuwe Testament in de Romaanse taal, toen de volkstaal van het Zuiden van Frankrijk. Dit
was de eerste volledige vertaling van de Schriften in een van de talen van het Europa van de Middeleeuwen,
en was de enige, waarvan men voor het volk gebruik kon maken.
Maar de primitieve Christenen, bekend als Waldenzen, bestonden v——r de dagen van Waldo. Van
de vroegste tijden aan zijn er Christenen geweest, die zich aan het geloof van de apostoliese kerk gehouden
hebben en opgekomen zijn tegen het verderf en de tirannie van Rome. Het bisdom van Milaan — dat de
vlakten van Lombardije, de Alpen van Piedmont, en de zuidelike provincieën van Frankrijk insloot —
overtrof in uitgestrektheid het wereldlik gebied van het bisdom ran Rome; en niet v——r het midden van de
elfde eeuw erkende Milaan de oppermacht van de Paus. Zelfs toen keurden vele mensen de handeling van
hun geesteliken af, en handhaafden in de bergen van Piedmont hun onafhankelikheid van Rome. In het
zuiden van Frankrijk boden de Albigenzen een gelijke tegenstand tegen de pauselike aanmatigingen.
De vervolging, die in de dertiende eeuw onder Innocentius III. begon, leidde tot de uitroeiing van de
Albigenzen, en deze vervolging werd met moordzuchtige woede honderden jaren lang tegen de Waldenzen
voort-gezet. Om vredeswil namen velen ten laatste de toevlucht tot een uiter- like gelijkvormigheid aan
Rome. Maar met de Hervorming bezielde een nieuw leven de bewoners van de Piedmontse valleien.
Opnieuw legden ze getuigenis van hun geloof af, en werden de brandstapels van de ver-volging weer
ontstoken. Keer op keer werden troepen soldaten tegen hen afgezonden. Slachting volgde op slachting. De
gruwelikste folteringen, die ooit door duivels in menselike gedaante uitgedacht zijn, wer- den uitgeoefend
op oude mannen, hulpeloze vrouwen en kleine kinderen. In 1785 was de overwinning voltooid. Al de
overlevende bewoners van de valleien werden weggesleept, om de gevangenissen van hun overwinnaars te
vullen. Verwaarlozing, barbaarsheid en pestilentie deden hun gruwelik werk; en in minder dan een jaar
kwamen er van de veertien duizend, die er in waren gegaan, slechts drie duizend uit, toen de deuren van de
gevangenis geopend werden. Dezen werden veroordeeld tot verbanning; en in het hart van de winter baande
een groot aantal zich een weg over de Alpen, naar een toevluchtsoord. Honderden kwamen er om, en na
476