Het Grote Conflict door Ellen White

zouden omkomen. In grote verslagenheid gingen ze tot Tetzel met de klacht, dat hun biechtvader zijn brieven
had geweigerd; en sommigen eisten stoutweg, dat hun het geld teruggegeven zou worden. De monnik was
woedend. Hij uitte de vreselikste vloeken, liet vuren aansteken op de publieke pleinen, en verklaarde, dat hij
orders had van de paus “om alle ketters te verbranden, die zijn allerheiligste aflaten durfden tegen-staan.”
Luther begon nu met stoutmoedigheid zijn werk als kampvechter van de waarheid. Zijn stem werd
van de kansel ge-hoord tot ernstige en plechtige waarschuwing. Hij stelde het volk het walgelik karakter van
de zonde voor, en leerde hen, dat het de mens onmogelik is, door eigen werken de schuld er- van te
verminderen, of aan de straf erop te ontkomen; dat alleen berouw voor God en geloof in Christus de zondaar
redden kan; dat de genade van Christus niet kan worden gekocht, maar een vrije gave is. Hij raadde de
mensen aan om geen aflaten te kopen, maar in het geloof op de gekruisigde Heiland te zien. Hij verhaalde
zijn eigen smartelike ondervinding, en hoe hij tevergeefs getracht had, zichzelf zaligheid te verwerven door
verootmoediging en boetedoening; en verzekerde zijn hoorders, dat hij door van zichzelf af te zien en in
Christus te geloven, vrede en geluk gevonden had.
Daar Tetzel in zijn handel en goddeloze aanmatigingen volhardde, besloot Luther, tot een meer
doeltreffend protest tegen deze schreeuwende misbruiken over te gaan. Spoedig deed zich een gelegenheid
voor. De slotkerk van Wittenberg bevatte veel relikwieën, welke op zekere heilige dagen aan het volk werden
vertoond; en volle vergiffenis van zonden werd aan allen geschonken, die de kerk dan bezochten en ter biecht
gingen. Gevolgelik stroomde het volk op deze dagen in massa’s daarheen. Een van de gewichtigste van die
gelegenheden, het feest van “Allerheiligen,” naderde. De dag tevoren plakte Luther, zich onder de menigte
mengende, die reeds naar de kerk op weg waren, een papier aan de kerkdeur aan, dat vijf en negentig
stellingen tegen de leer van de aflaten bevatte. Hij verklaarde zich bereid, deze stellingen op de volgende
dag in de universiteit te verdedigen tegen allen, die lust mochten gevoelen om ze aan te vallen.
Zijn stellingen trokken algemene aandacht. Ze werden gelezen en herlezen, en naar alle zijden
herhaald. Grote op-gewondenheid heerste er aan de universiteit en in de gehele stad. Door deze stellingen
werd aangetoond, dat de macht om zonden te vergeven, en de straf erop weg te nemen, nimmer aan de paus
of enig mens gegeven was. Het gehele stelsel was bedrog,— een kunstgreep om geld af te persen door partij
te trekken van de bijgelovigheid van het volk,— een plan van Satan om de zielen te verwoesten van allen,
die op de leugenachtige voorwendsels ervan zouden vertrouwen. Er werd ook duidelik aangetoond, dat het
evangelie van Christus de kostbaarste schat van de kerk is, en dat de genade Gods, die daarin wordt
geopenbaard, vrijelik geschonken wordt aan allen, die er met berouw en geloof naar zoeken.
Luthers stellingen daagden wederlegging uit; maar niemand durfde er zich aan wagen. De vragen,
die hij behandelde, waren in weinige dagen door geheel Duitschland bekend, en weerklonken in enige weken
door de gehele Christenwereld. Vele toegewijde Katholieken, die de vreselike goddeloosheid in de kerk
gezien en betreurd hadden, maar niet wisten, hoe de voortgang ervan te stuiten, lazen de stellingen met grote
82