Het Grote Conflict door Ellen White

vergeven. We bidden voor onze vorst, dat zijn regering voorspoedig, en zijn leven gelukkig moge zijn. We
bidden voor onze overheden, dat God hen moge bewaren.” Sommige van de rechters waren diep bewogen;
toch werden de vader en een van zijn zonen naar de brandstapel verwezen. De woede van de vervolgers
stond gelijk aan het geloof van de martelaren. Niet alleen mannen, maar tedere vrouwen en jonge meisjes
toonden onverschrokken moed. “Vrouwen namen dikwels plaats naast de brandstapel van hun echtgenoot
en fluisterden hem troostwoorden toe, of zongen psalmen om hem op te beuren, terwijl het vuur hem
verteerde.” “Jonge meisjes legden zich levend in het graf neer, alsof ze haar slaapvertrek voor de nacht
binnengingen; of traden het schavot of de brandstapel tegen in haar beste kledij, alsof zij ten huwelik gingen.”
Gelijk in de dagen, toen het heidendom het evangelie zocht te vernietigen, zo ook was nu “het bloed van de
Christenen het zaad van de kerk.” De vervolging vermeerderde het aantal van de getuigen voor de waarheid.
Jaar na jaar zette de vorst, die de onoverwinnelike standvastigheid van het volk tot dolle woede aandreef,
zijn wrede werk met kracht voort; doch tevergeefs. Onder de edele Willem van Oranje schonk de revolutie
Holland ten laatste vrijheid om God te dienen.
In de bergen van Piedmont, in het laagland van Frankrijk en op de kusten van Holland werd de
voortgang van het evangelie door het bloed van de discipelen gemerkt. Maar in de landen van het Noorden
vond het een vreedzame ingang. Studenten van Wittenberg, naar huis terugkerende, brachten het hervormde
geloof naar Skandinavië over. Ook verspreidde het uitgeven van Luthers geschriften het licht, Het
eenvoudige, kloeke volk van het Noorden keerde zich af van het bederf, de praal, en de bijgelovigheden van
Rome, en verwelkomde de reinheid, de eenvoud en de levengevende waar-heden van de Bijbel. Tausen, “de
Hervormer van Denemarken,” was een boerezoon. Reeds vroegtijdig gaf de knaap blijken van krachtige
geestesontwikkeling; hij dorstte naar opvoeding, maar de omstandigheden van zijn ouders beletten hem, die
te verkrijgen, en hij begaf zich in een klooster. Hier won hem de reinheid van zijn leven, verbonden aan vlijt
en getrouwheid, de gunst van de prior. Bij onderzoek bleek het, dat hij talenten bezat, die in de toekomst
goede dienst beloofden aan de kerk. Er werd derhalve besloten, hem te laten opvoeden aan een van de
hogescholen van Duitschland of de Nederlanden. De jonge student ontving verlof, zelf zich een school te
kiezen, onder voorwaarde alleen, dat hij niet naar Wittenberg ging. De scholier van de kerk moest niet door
het gift van de ketterij in gevaar gebracht worden. Aldus zeiden de kloosterbroeders.
Tausen ging naar Keulen, dat toen als nu een van de bolwerken van het Katholicisme was. Spoedig
echter begonnen de geheimzinnigheden van de schoolmannen hem tegen te staan. Omtrent diezelfde tijd
kreeg hij Luthers geschriften in handen. Hij las ze met verbazing en verrukking, en begeerde zeer om van
het persoonlik onderwijs van de hervormer te genieten. Om dit echter te kunnen doen, moest hij het erop
wagen, het hoofd van zijn klooster ergernis aan te doen. en zijn ondersteuning te verliezen. Zijn besluit was
echter spoedig genomen, en eerlang was hij als student te Wittenberg ingeboekt. Toen hij in Denemarken
terugkwam, voegde hij zich opnieuw bij zijn klooster. Niemand vermoedde nog dat hij een Lutheraan was;
ook ontdekte hij zijn geheim niet, maar trachtte, zonder het vooroordeel van zijn metgezellen gaande te
158