Het Grote Conflict door Ellen White

openbaar en met groter ijver te herhalen, verklarende dat gierigheid, trots en misleiding de goden van Rome
waren.
In een van zijn traktaten, over de paus en zijn inzamelaars sprekende, zei hij : “Ze trekken uit ons
land, wat de arme man tot levensonderhoud nodig heeft, benevens jaarliks vele duizenden guldens van des
konings geld voor sakramenten en geestelike dingen, hetgeen vervloekte simonie ketterij is, en de ganse
Christenheid deze ketterij laat bekrachtigen en handhaven. En voorwaar, al bezat ons rijk een grote berg van
goud, en niemand nam daarvan behalve de inzamelaar van deze trotse, wereldlike priester, deze berg zou na
verloop van tijd cpraken; want hij houdt niet op met geld uit ons land weg te nemen, en zendt er niets voor
terug behalve Gods vloek voor zijn simonie.” Spoedig na zijn terugkomst in Engeland ontving Wycliffe van
de koning de aanstelling van predikant te Lutterworth. Dat was hem een verzekering, dat de vorst ten minste
de dui- delike woorden, waarvan hij gebruik had gemaakt, niet kwalik genomen had. Wycliffe’s invloed liet
zich gevoelen in de wijze, waarop het hof handelde, zowel als in de vorm, die het volksgeloof aannam.
De donder van de paus werd spoedig tegen hem gericht. Drie bullen werden naar Engeland
gezonden,— naar de uni- versiteit, de koning, en de prelaten,— elk waarvan eiste, dat er onmiddellik besliste
stappen genomen zouden worden om de ketterse leraar tot zwijgen te brengen. Nog v——r de aankomst
van die geschriften echter hadden de bisschoppen in hun ijver Wycliffe v——r zich gedaagd om zich te
verantwoorden. Maar twee van de machtigste prinsen vergezelden hem naar de rechtbank; en het volk, dat
het gebouw omzette en naar binnen stormde, joeg de rechters zulk een vrees aan, dat de verrichtingen
voorlopig gestaakt werden, en men hem in vrede zijn weg liet gaan. Een weinig later stierf Eduard III, die
de prelaten in zijn ouderdom tegen de hervormer zochten in te nemen, en werd Wycliffe’s vroegere
beschermheer regent over het koninkrijk.
De aankomst van de pauselike bullen echter legde gans Engeland het strenge bevel op om de ketter
in hechtenis te nemen en gevangen te zetten. Zulke maatregelen wezen on- iniddellik op de brandstapel. Het
scheen zeker te zijn, dat Wycliffe binnen kort de wraak van Rome ten prooi moest worden. Doch Hij, die
aan een in de dagen van ouds verklaarde: “Vrees niet, Ik ben u een schild”2 —strekte nogmaals Zijn hand
uit om Zijn dienstknecht te beschermen. De dood kwam, niet tot de hervormer, maar tot de opperpriester,
die gelast had, dat hij uit de weg geruimd zou worden. Gregorius XI stierf, en de geesteliken, die voor het
verhoor van Wycliffe samengekomen waren, gingen uit elkander.
Gods voorzienigheid bestuurde de gebeurtenissen nog verder, om de hervorming gelegenheid tot
wasdom te geven. De dood van Gregorius werd gevolgd door de verkiezing van twee wedijverende pausen
tegelijkertijd. Twee tegenstrijdige machten, die beide voorgaven, onfeilbaar te zijn, eisten tans
gehoorzaaheid. Elk van hen riep de getrouwen op, om te helpen de ander te beoorlogen, zijn bevelen klem
bijzettende door vreselike vervloekingen tegen zijn wederpartij, en beloften van hemels loon voor zijn
52