Het Grote Conflict door Ellen White

Hoofdstuk 11: Protest van de Vorsten
Een van de edelste getuigenissen, die ooit ten gunste van de Hervorming uitgesproken zijn, was het
Protest, dat de Christelike vorsten van Duitschland in 1529 op de Rijksdag van Spiers indienden. De moed,
het geloof en de standvastigheid van die Godsmannen wonnen voor de volgende eeuwen vrijheid van denken
en geweten. Hun Protest gaf aan de hervormde kerk de naam van Protestants; en de beginselen erin vervat
zijn “het ware fondament van het Protestantisme.”
Een donkere en onheilspellende tijd was voor de Hervorming aangebroken. Niettegenstaande het
edikt van Worms, waarbij Luther vogelvrij verklaard werd, en het onderwijs in of geloof aan zijn leringen
verboden, had er tot nu toe in het keizerrijk verdraagzaamheid geheerst op godsdienstig gebied. Gods
voorzienigheid had de krachten, die de waarheid wederstonden, in bedwang gehouden. Karel V. begeerde
de Hervorming te niet te doen, maar zo dikwels hij zijn hand had opgeheven om te slaan, was hij gedwongen
geworden van zijn voornemen af te zien. Herhaaldelik scheen de onmiddellike vernietiging van allen, die
zich tegen Rome durfden stellen, onvermijdelik; doch op het beslissend ogenblik verschenen de legers van
de Turken aan de oostergrens, of deed de koning van Frankrijk, of inderdaad de paus zelf, naijverig op de
toenemende grootheid van de keizer, hem de oorlog aan; en alzo had, temidden van strijd en rumoer onder
de volken, de Hervorming gelegenheid gehad, sterk te worden en zieh uit te breiden.
Eindelik echter hadden de pauselike vorsten hun twisten bijgelegd, om gemene zaak te kunnen maken
tegen de hervormers. De Rijksdag van Spiers, in 1526 gehouden, had iedere staat volle vrijheid in
godsdienstzaken gelaten, tot er een algemene raadszitting zou gehouden worden; maar niet zodra waren de
gevaren voorbij, die hem gedwongen hadden, dit recht toe te staan, of de keizer belegde een tweede Rijksdag
te Spiers in 1529, met het doel om de ketterij uit te roeien. De vorsten moesten er, zo mogelik door vreedzame
middelen, toe gebracht worden, partij te kiezen tegen de Hervorming; doch als zulke middelen hun doel
misten, was Karel gereed, de toevlucht te nemen tot het zwaard.
De pausgezinden juichten. Ze verzamelden zich in groten getale te Spiers, en toonden openlik hun
vijandigheid tegen de hervormers, en iedereen die hen voorstond. Melanchton zei ervan; “We zijn het
uitschot en het vuilnis van de aarde; maar Christus zal op Zijn arme volk neerzien, en hen bewaren. Het
werd de evangeliese vorsten, die de Rijksdag bijwoonden, niet eenmaal toegestaan, het evangelie in hun
woningen te laten prediken. Doch de mensen van Spiers dorstten naar het woord Gods, en niettegenstaande
het verbod stroomden er duizenden naar de diensten, die in de kapel van de keurvorst van Saksen gehouden
werden. Dit verhaastte de krisis. Een keizerlike boodschap kondigde de Rijksdag aan, dat naardien het besluit,
waarbij ge-wetensvrijheid toegestaan was, aanleiding had gegeven tot grote wanordelikheden, de keizer dat
besluit vernietigd wenste te hebben. Deze eigenmachtige daad wekte verontwaardiging en vrees op bij de
evangeliese Christenen. Iemand liet zich uit: “Christus is opnieuw in de handen van Kajafas en Pilatus
gevallen.” De Roomsen werden al heftiger. Een dweepziek papist verklaarde: “De Turken zijn beter dan de
128