Het Grote Conflict door Ellen White

eerste van hen, die getuigenis van bekering aflegde. Hij werd in 1736 geordend, en arbeidde voornamelik
tot welzijn van de menigten, die niet bereikt werden door de gewone bediening van de kerk. Hij bezocht
Amerika zevenmaal, en predikte in al de grote steden. Ook arbeidde hij zeer veel in Engeland, Schotland en
Ierland, en bracht een bezoek aan Holland. Whitefield verschilde van Wesley met betrekking tot de leer van
de uitverkiezing, en de verwijdering, die daardoor ontstond, leidde tot de twee takken, Calvinistiese en
Wesleyaanse Methodisten. Hij stierf in 1770, in de ouderdom van zes en vijftig jaren, terwijl hij zich aan het
klaarmaken was voor een zevende zendingsreis door de Verenigde Staten.
De kracht van Whitefields prediking werd door alle klassen erkend; scharen stroomden tezamen om
hem te horen, en uitgebreide opwekkingen volgden op zijn werkzaamheden. Niet zelden predikte hij drie of
vier-maal per dag. De dag v——r zijn dood sprak hij te Exeter, Mass., waar hij twee uren lang een groot
gehoor boeide. Hij ging naar Newbery- port met het doel .om daar de volgende dag te preken. Toen hij ‘s
avonds naar zijn kamer ging, en de mensen in het voorportaal beneden verzameld zag, sprak hij hen van de
trap toe, tot zijn kaars in de kandelaar uitgebrand was. De volgende morgen was hij dood.
John Robinson.— Robinson, de Pelgrimherder, werd in 1575 in Engeland geboren. Hij studeerde te
Cambridge, en werd predikant van do Staatskerk; maar gevoelende dat de geestelike oppermacht, die aan de
koning toegekend was, tegen de leer van Christus was, besloot hij zich af te scheiden. Het besluit was pijnlik,
en erop doelende zegt hij: “Was de waarheid niet in mijn hart geweest, ‘als een brandend vuur in mijn
beenderen,’ ik zou nooit die banden verbroken hebben, . . . maar zou het licht Gods door de duisternis van
andere mensen in mijn eigen ondankbaar hart hebben laten uitdoven. ” Robinson was onder de vluchtelingen,
die een toevluchtsoord in Holland vonden en werd de herder van de Pelgrim gemeente te Leiden, waar hij
in hoge achting stond beide om zijn vroomheid en geleerdheid. Toen de Pelgrims besloten, een woonplaats
in Amerika te zoeken, werd het nodig gevonden, de gemeente te verdelen, en daar de meerderheid te Leiden
bleef, om hun broederen op een latere tijd te volgen, maakten ze aanspraak op de bediening van hun
voorganger. Maar Robinson zou zijn kudde niet naar de Nieuwe Wereld vergezellen. Hij stierf te Leiden in
1625. Zijn gezin voegde zich later bij de vluchtelingen, en zijn nakomelingen waren onder de Kolonisten
van Nieuw-Engeland.
Robinsons karakter is te lezen in zijn afscheidswoord aan de Pelgrims. Hij was een van de weinige
mannen, die in alle eeuwen de hoop van de hervorming geweest zijn — mannen die in plaats van hun geloof
te gronden op de geloofsartikelen of de leer van de kerk, alleen bouwen willen op het eeuwige fondament
van het woord van God.
Roger Williams.— Williams, bij uitstek de voorstander van godsdienstvrijheid, was afkomstig uit
Wallis, geboren omstreeks 1600. Hij stierf te Rhode Island, in 1683. Williams werd geordend in de kerk van
Engeland; maar spoedig, naar hij zegt: “werd zijn geweten overtuigd tegen de nationale kerk en ceremonieën
486