Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

wybrano Peryklesa, syna Ksantypposa. A kiedy nadeszła chwila
właściwa, od grobu przeszedł na mównicę znajdującą się na
podwyŜszeniu, Ŝeby głos jego jak najdalej docierał do słuchaczy,
i w ten sposób przemówił:
»Wielu z tych, którzy z tego miejsca przede mną przemawiali,
chwaliło tego, kto wprowadził zwyczaj wygłaszania mów
na pogrzebie, gdyŜ piękną jest rzeczą czcić słowem poległych
na wojnie. Mnie zaś wydawałoby się rzeczą wystarczającą, Ŝeby
ludziom, którzy dzielność czynem okazali, równieŜ czynem
cześć wyraŜać, tak jak to widzicie na tym na koszt państwa
urządzonym pogrzebie, a nie uzaleŜniać zasług wielu bohaterów
od talentu lepszego czy gorszego mówcy. Trudno jest bowiem
zachować umiar w takim przedmiocie, gdzie z trudem
tylko moŜna przekonać słuchaczy o prawdzie swoich słów. Słuchacz
bowiem Ŝyczliwy i znający wypadki łatwo moŜe uwaŜać,
Ŝe w stosunku do tego, co wie i czego sobie Ŝyczy, przemówienie
jest zbyt skromne; natomiast nie znający sprawy słysząc
o czymś przerastającym jego własne moŜliwości skłonny jest
z zawiści uwaŜać, Ŝe pochwały są przesadzone. Tak dalece bowiem
tylko moŜe słuchacz znieść pochwały cudzych czynów,
jak dalece sam uwaŜa się za zdolnego do czynów, o których
słyszy; jeŜeli zaś coś wyrasta ponad jego moŜliwości, zawiść
budzi niewiarę. Skoro jednak przodkowie nasi uznali ten
zwyczaj za piękny, muszę i ja, idąc za tradycją, postarać
się jak najlepiej odpowiedzieć Ŝyczeniom i oczekiwaniom
kaŜdego z was.
»Zacznę najpierw od przodków: jest rzeczą słuszną i właściwą
uczcić ich wspomnieniem przy obecnej uroczystości. Zamieszkując
bowiem ten sam kraj w nieprzerwanym ciągu pokoleń,
dzięki swej dzielności przekazali go nam jako kraj wolny.
Godni są oni pochwały, lecz jeszcze większej pochwały
godni są nasi ojcowie. Do spadku bowiem, jaki otrzymali, nie
bez trudu dodali tę potęgę, którą my obecnie mamy, i nam
ją przekazali. Lecz najwięcej dokonaliśmy sami, nasze pokolenie,
będące teraz w sile wieku; myśmy uczynili to państwo
zupełnie niezawisłym i silnym zarówno w czasie pokoju jak