Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

płynął z okrętami z Oropos, odległego od Eretrii mniej więcej
o sześćdziesiąt stadiów. Kiedy nadpływał, Ateńczycy zaczęli
obsadzać okręty załogą myśląc, Ŝe mają swych Ŝołnierzy w pobliŜu.
Ci jednak nie dostawszy Ŝywności na targowisku —
Eretryjczycy bowiem z rozmysłu nic im nie sprzedawali —
musieli udać się po Ŝywność do dalej połoŜonych domów. Eretryjczycy
zrobili to celowo, aby opóźnić obsadzenie okrętów
załogą i umoŜliwić Peloponezyjczykom zaatakowanie Ateńczyków
niezupełnie na to przygotowanych. Ponadto z Eretrii dano
znać do Oropos, Ŝe Peloponezyjczycy powinni wyruszyć. Po
takim to przygotowaniu Ateńczycy wypłynęli na morze i stoczyli
bitwę przed portem w Eretrii; przez krótki czas stawiali
opór nieprzyjacielowi, potem zostali zmuszeni do ucieczki i zepchnięci
na ląd. Najgorszy los spotkał tych, którzy schronili
się do Eretrii, uwaŜając ją za miasto przyjazne; zostali oni przez
ludność wymordowani. Inni schronili się do fortu w Eretrii
będącego w rękach ateńskich. Uratowały się równieŜ te okręty,
które schroniły się do Chalkis. Peloponezyjczycy, zdobywszy
dwadzieścia dwa okręty ateńskie wraz z załogą, część jej wymordowali,
część wzięli do niewoli, i postawili pomnik zwycięstwa.
Wkrótce potem oderwali od Aten całą Eubeę prócz
Oreos, które znajdowało się w rękach ateńskich, i ustanowili
tam porządek odpowiadający ich zamierzeniom.
Kiedy do Aten nadeszła wieść o wypadkach na Eubei, Ateńczyków
ogarnęło większe niŜ kiedykolwiek przeraŜenie. Ani
bowiem katastrofa sycylijska, chociaŜ wówczas wydawała się
tak wielka, ani Ŝadne inne wydarzenie nie wywołało nigdy takiej
paniki. JakŜeŜ nie mieli popaść w rozpacz, kiedy do buntu
wojska na Samos, do braku okrętów i załogi, do sporów w mieście
i do niejasnej sytuacji, w której mogło dojść lada chwila
do walk bratobójczych, dołączyła się tak ogromna klęska: stracili
okręty i, co najwaŜniejsze, Eubeę, skąd czerpali więcej korzyści
niŜ z Attyki. Największą zaś trwogą przejmowały ich
najbliŜsze chwile, w których nieprzyjaciel ośmielony zwycięstwem
mógł popłynąć prosto na ogołocony z okrętów Pireus.
Myśleli, Ŝe zjawi się lada chwila. I rzeczywiście, gdyby Pelo-