Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

cia sławy i świetności, i wielu innych dóbr, o których obszernie
moŜna by rozprawiać? Wziąwszy to pod rozwagę nie naleŜy
lekcewaŜyć moich słów, lecz wykorzystać je dla własnego dobra.
A jeśli ktoś, pewien swojej sprawy, sądzi, Ŝe zdoła ją przeprowadzić
bądź na drodze prawa, bądź siłą, to niechaj uwaŜa,
Ŝeby wbrew swemu oczekiwaniu nie doznał poraŜki; niechaj
wie, Ŝe jedni, którzy chcieli pomścić swe krzywdy lub siłą innym
coś wydrzeć, nie dokonali swej zemsty, lecz, przeciwnie,
nawet znaleźli się w niebezpieczeństwie, inni zamiast się wzbogacić,
sami jeszcze straty ponieśli. Z tego, Ŝe ktoś naprawdę
został pokrzywdzony, nie wynika jeszcze, Ŝe towarzyszyć mu
będzie szczęście w chwili zemsty, a siła nie zawsze zapewnia
powodzenie. Wszystkim rządzi nie dająca się przewidzieć
przyszłość. Jest ona najbardziej zawodna, a jednocześnie w tym
korzystna, Ŝe wszyscy na równi się jej boimy i dlatego zastanawiamy
się, zanim kogoś zaatakujemy.
»Teraz, gdy ostrzega was zarówno lęk przed nieznaną przyszłością
jak i groźna obecność Ateńczyków, gdy juŜ wyjaśniliśmy
sobie, dlaczego nikt z nas nie osiągnął swoich zamierzeń,
odprawmy z naszego kraju nieprzyjaciela, który wtargnął
tu w złych zamiarach. Najlepiej sami zawrzyjmy wieczysty
pokój, a jeśli to niemoŜliwe, przynajmniej długotrwałe zawieszenie
broni, a spory nasze wewnętrzne odłóŜmy na kiedy indziej.
Powinniśmy dojść do przekonania, Ŝe idąc za moją radą
zabezpieczymy wolność swym państwom i Ŝe zdołamy odpłacić
sprawiedliwie zarówno za wyświadczone nam przysługi jak
i za doznane krzywdy. Jeśli zaś postąpimy inaczej i pójdziemy
za inną, a nie za moją radą, nigdy juŜ nie będziemy mogli
zemścić się na nieprzyjacielu, lecz w najlepszym wypadku będziemy
musieli utrzymywać przymierze z naszymi śmiertelnymi
wrogami, a wrogie stosunki z naszymi naturalnymi przyjaciółmi.
»Reprezentując, tak jak to powiedziałem na początku, państwo
silne i nie potrzebujące opieki, które moŜe raczej samo
atakować, świadom niebezpieczeństwa, uwaŜam za swój obowiązek
zachęcić was do wzajemnych ustępstw; starajmy się nie